Damarlar Neden Tıkanır?
Damarlar Neden Tıkanır? :
1-)Göğüs ağrısı (anjina): Anjinada göğüs, kol, omuz ve sırtınızda ağrılar olur. Kalp atışlarınız hızlandığında mesela egzersiz yaparken ağrınız artar. Dinlenme halindeyken azalır. Kendinizi halsiz hissedersiniz. Eğer tedavi olmazsanız ağrılarınız sık sık tekrarlar. Diyabet kalp sinirlerinizde hasara neden olmuşsa göğüs ağrısı hissetmeyebilirsiniz.
2-)Kalp krizi: Kalbe yakın ya da kalbin içindeki damarlardan biri bloke olduğunda (tıkandığında) “kalp krizi” meydana gelir. Kalp kasının bir bölümüne yeterli kan gitmez, kalbin o bölümü beslenemez ve kalp zayıflar. Kalp krizi esnasında göğüs ağrısına bulantı, hazımsızlık, aşırı halsizlik ve terleme eşlik eder.Ancak diyabetik hastalarda “kalp krizi” esnasında hiç göğüs ağrısı hissedilmeyebilir.Bu nedenle diyabetik hastalar için kalp kontrolü hayati önem teşkil eder.
Damar tıkanıklığı genelde kılcal damar dediğimiz, çapları mikrometre ile ifade edilebilen çok ince damarlarda görülür. (Mikrometre: Milimetrenin binde biri) Kılcal damarların çapı atardamarlardan yaklaşık 800 kat daha küçüktür. Atardamarlarda; çaplarının büyük olması ve içlerindeki kanın da çok hızlı akması sebebiyle tıkanma pek görülmez. Toplardamarlar ise, atardamarlara oranla çapları daha da büyük olduğundan tıkanma pek gözlenmez. Bu sebeple; kolesterol ve değişik yağ türlerinin birikimi ya da pıhtı meydana getiren alyuvarın çökelmesi sebebiyle, damar tıkanıklıkları kılcal damarlarda meydana gelir.Zarların iç yüzeyi inci beyazlığındaki intima (endotel hücreleri) tarafından döşenmiştir. Endotel tabakası kalbin, atardamarların, kılcal damarların ve toplardamarların iç yüzünü tamamıyla kapatan bir hücre tabakasıdır, intima hücreleri aynı zamanda pıhtılaşmayı önleyici ve damar elastikiyetini artırıcı hormonlar salgılayabilecek kabiliyette tasarlanmıştır. Kanda bulunan ve kolesterol taşıyan LDL, serbest radikallerin tesiriyle oksitlenir ve makrofajlarla birlikte, kalsiyumla da birleşerek damar içine girer. Ayrıca kanda doku harabiyeti ön faktörleri artar.Kan damarları içerisinde sürtünme, daha ziyade plâzma içinde sürüklenen kan hücrelerinin damar duvarına temasıyla ortaya çıkar. Kan akışı, damarın ortasında daha hızlı, damar çeperine yakın kısımda ise daha yavaştır. Rahmeti Sonsuz tarafından hem kan hücrelerinin, hem de damarların iç çeperini kuşatan hücrelerin dış membran yüzeyleri glikokaliks isimli negatif elektrik yüklü karbonhidrat molekülleriyle kaplanmıştır. Bu negatif elektrikf yük, damar duvarına yakın akan plâzmadaki kan hücrelerini, damarın ortasına doğru iter. Dolayısıyla kan hücreleri, sıvı akışının hızlı olduğu damarların ortasında toplanarak seyahat ederler. Neticede damar duvarına temas ettirilmediğinden sürtünme kuvveti de yok denecek kadar azdır. Rahmetin tecellisi olan bu mekanizmayla kan dolaşımı sırasında sürtünmeye bağlı kan hücrelerinin tahribatı da önlenir.
Göğüs Bölgesinde Yaşanan Ağrılar
Kadın ve erkeklerde göğüs bölgesi ağrıları koroner damar tıkanıklığının karakteristik belirtisidir. Göğüs kafesi içerisinde basınç, sıkışma ve bu bölgede hissedilen rahatsızlık damar tıkanıklığına işaret ediyor olabilir. Rahatsızlık zaman zaman şiddetini azaltıp arttırsa da genel olarak kalıcıdır. Bu ağrılar bazen mide ekşimesi ve hazımsızlık ile karıştırılabilir.
2003 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre göğüs bölgesinde hissedilen ağrıların şiddetinin, damarın ne oranda tıkandığı ile bağlantılı olmadığı ortaya konmuştur. Yani damarlar çok tıkandığı ve tıkanma tehlikeli boyutlarda olduğu halde ağrılar hafif olabilir. Yine aynı araştırmaya katılanların %43’ü kalp krizi öncesinde herhangi bir göğüs ağrısı yaşamadıklarını bildirmişler.
Yansıyan Ağrılar
Kalp damarlarının tıkanması sadece göğüs bölgesinde ağrılara neden olmaz ve bu ağrılar yine vücudun üst kesiminde olmak üzere başka bölgelerde de görülebilir. Yansıyan ağrı olarak tanımlanan bu ağrılar, sol kol veya her iki kolda, sırt ve karnın üst kısmında belirebilir. Göğüs ağrılarında olduğu gibi hafiften şiddetliye doğru değişebilir. Kalp krizi öncesinde, kadınlar erkeklerden daha çok sırt ve çene bölgesi ağrıları hissetmektedir.
Nefes Darlığı
Göğüs ağrılarıyla birlikte veya bağımsız olarak oluşan nefes darlığı koroner damar tıkanıklığının belirtileri arasında yer almaktadır. 2005 yılında Amerikan Aile Hekimliği dergisinde yayınlanan bir makaleye göre kalp krizi geçirenlerin %14’ünde sadece nefes darlığı belirtisi görülmüştür.
Bulantı ve Kusma
Bulantı ve kusma damar tıkanıklığı semptomları arasında gösterilmektedir. Kalp krizi öncesi bulantı ve kusma kadınlarda erkeklere oranla daha çık görülen bir belirtidir.
Damarlar Nasıl Tıkanır?
Damarlarınızda tıkanmaya yol açabilecek pek çok etmen vardır. Diyabet de bunlardan biridir. Kolesterol vücut tarafından yapılan bir maddedir. Hayvanlardan elde edilen bazı gıdalar da kolesterol içerir. Kolesterol çok yükseldiği zaman geniş damarların içi daralır ya da tıkanır. Diabetik hastalar kolestrol yüksekliğine daha duyarlıdırlar ve bu duruma “damar tıkanıklığı” denir.Daralmış ya da tıkanmış damarlar kan akımını engeller ve bu da çeşitli sorunlara yol açar.DAMARLAR TIKANINCA NELER BEKLENİR?
Damarlar daralınca ya da tıkanınca pek çok ciddi sağlık problemi yaşayabilirsiniz:1-)Göğüs ağrısı (anjina): Anjinada göğüs, kol, omuz ve sırtınızda ağrılar olur. Kalp atışlarınız hızlandığında mesela egzersiz yaparken ağrınız artar. Dinlenme halindeyken azalır. Kendinizi halsiz hissedersiniz. Eğer tedavi olmazsanız ağrılarınız sık sık tekrarlar. Diyabet kalp sinirlerinizde hasara neden olmuşsa göğüs ağrısı hissetmeyebilirsiniz.
2-)Kalp krizi: Kalbe yakın ya da kalbin içindeki damarlardan biri bloke olduğunda (tıkandığında) “kalp krizi” meydana gelir. Kalp kasının bir bölümüne yeterli kan gitmez, kalbin o bölümü beslenemez ve kalp zayıflar. Kalp krizi esnasında göğüs ağrısına bulantı, hazımsızlık, aşırı halsizlik ve terleme eşlik eder.Ancak diyabetik hastalarda “kalp krizi” esnasında hiç göğüs ağrısı hissedilmeyebilir.Bu nedenle diyabetik hastalar için kalp kontrolü hayati önem teşkil eder.
Damar tıkanıklığı genelde kılcal damar dediğimiz, çapları mikrometre ile ifade edilebilen çok ince damarlarda görülür. (Mikrometre: Milimetrenin binde biri) Kılcal damarların çapı atardamarlardan yaklaşık 800 kat daha küçüktür. Atardamarlarda; çaplarının büyük olması ve içlerindeki kanın da çok hızlı akması sebebiyle tıkanma pek görülmez. Toplardamarlar ise, atardamarlara oranla çapları daha da büyük olduğundan tıkanma pek gözlenmez. Bu sebeple; kolesterol ve değişik yağ türlerinin birikimi ya da pıhtı meydana getiren alyuvarın çökelmesi sebebiyle, damar tıkanıklıkları kılcal damarlarda meydana gelir.Zarların iç yüzeyi inci beyazlığındaki intima (endotel hücreleri) tarafından döşenmiştir. Endotel tabakası kalbin, atardamarların, kılcal damarların ve toplardamarların iç yüzünü tamamıyla kapatan bir hücre tabakasıdır, intima hücreleri aynı zamanda pıhtılaşmayı önleyici ve damar elastikiyetini artırıcı hormonlar salgılayabilecek kabiliyette tasarlanmıştır.
Damarların iç yüzeyini o kadar kayganlaştırır ki âdeta kan içerisindeki hücrelerin ve çeşitli maddelerin damar duvarına tutunmasına, takılı kalmasına ya da tıkanıklık meydana getirmesine imkân bırakmaz.Demek ki damar sistemimiz, basınç kayıplarını ve sürtünmeyi sıfıra yakın bir değerde tutacak şekilde ilmi ve Kudreti Sonsuz tarafından hassas ölçülerde yapılmıştır.Damarın tıkanabilmesi için öncelikle damar yüzeyi yapısının bozulması gerekir. Sağlam olan damar iç yüzeyine kolesterol ya da başka bir madde zarar veremez. Damar yüzeyini koruyan iki madde var edilmiştir; Prostasiklin ve Nitrik Oksik Her iki madde damar iç yüzeyinde meydana getirilir ve tesirlerini burada gösterirler. Her iki maddenin damar iç yüzeyini koruyucu, pıhtılaşmayı önleyici, damarları genişletici ve damar düz kas yapısını koruyucu vazifeleri vardır. Damar sertliği de denilen ateroskleroz durumunda, serbest radikaller, vücut metabolizma ürünleri, damar iç yüzeyinden prostasiklin ve nitrik oksik salgılanmasını azaltır.Bunun sonucu damar iç yüzeyine kanda bulunan maddeler yapışır.
Damar Tıkanıklığı Nasıl Anlaşılır?
Kalbi besleyen oksijen yolları olan koroner arterler, damar içerisinde kan pıhtısı oluşumu nedeniyle tıkandığında kalp ve kalp dokusu yeterince beslenemez ve kalıcı kalp hasarına yol açabilir. Kan akımının hızlı bir şekilde yeniden düzenlenmemesi durumunda, kalp krizi ya da miyokard enfarktüsü gibi ölüme kadar varan ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Damar tıkanıklığının en sık rastlanan belirtisi, göğüs bölgesinde rahatsızlık hissi ve ağrılardır.Göğüs Bölgesinde Yaşanan Ağrılar
Kadın ve erkeklerde göğüs bölgesi ağrıları koroner damar tıkanıklığının karakteristik belirtisidir. Göğüs kafesi içerisinde basınç, sıkışma ve bu bölgede hissedilen rahatsızlık damar tıkanıklığına işaret ediyor olabilir. Rahatsızlık zaman zaman şiddetini azaltıp arttırsa da genel olarak kalıcıdır. Bu ağrılar bazen mide ekşimesi ve hazımsızlık ile karıştırılabilir.
2003 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre göğüs bölgesinde hissedilen ağrıların şiddetinin, damarın ne oranda tıkandığı ile bağlantılı olmadığı ortaya konmuştur. Yani damarlar çok tıkandığı ve tıkanma tehlikeli boyutlarda olduğu halde ağrılar hafif olabilir. Yine aynı araştırmaya katılanların %43’ü kalp krizi öncesinde herhangi bir göğüs ağrısı yaşamadıklarını bildirmişler.
Yansıyan Ağrılar
Kalp damarlarının tıkanması sadece göğüs bölgesinde ağrılara neden olmaz ve bu ağrılar yine vücudun üst kesiminde olmak üzere başka bölgelerde de görülebilir. Yansıyan ağrı olarak tanımlanan bu ağrılar, sol kol veya her iki kolda, sırt ve karnın üst kısmında belirebilir. Göğüs ağrılarında olduğu gibi hafiften şiddetliye doğru değişebilir. Kalp krizi öncesinde, kadınlar erkeklerden daha çok sırt ve çene bölgesi ağrıları hissetmektedir.
Nefes Darlığı
Göğüs ağrılarıyla birlikte veya bağımsız olarak oluşan nefes darlığı koroner damar tıkanıklığının belirtileri arasında yer almaktadır. 2005 yılında Amerikan Aile Hekimliği dergisinde yayınlanan bir makaleye göre kalp krizi geçirenlerin %14’ünde sadece nefes darlığı belirtisi görülmüştür.
Bulantı ve Kusma
Bulantı ve kusma damar tıkanıklığı semptomları arasında gösterilmektedir. Kalp krizi öncesi bulantı ve kusma kadınlarda erkeklere oranla daha çık görülen bir belirtidir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
