Bel Ağrısı Ortapedi

BEL AĞRILI HASTADA ORTOPEDİK PATOLOJİLER

SKOLYOZ

Vertebral kolonda(omurgada) bir grup vertebranın sagital, frontal ve transvers düzlemdeki üç boyutlu eğrilikleridir.

Skolyoz yapısal ve yapısal olmayan olarak iki tipe ayrılır

A-Yapısal Skolyoz sebebleri:

1-İdiyopatik Skolyoz: En sık nedendir(%80)

2- Nöromuskuler Skolyoz

3- Konjenital Skolyoz

4- Nörofibromatozis hastalığına bağlı

5- Mezenkimal hastalıklar (marfan sendromuna bağlı)

6- Romatizmal Hastalıklar

7- Travma (kırık, cerrahi sonrası)

8- Ekstraspinal kontraktürler(yanık)

9- Kemik enfeksiyonları

10-Osteokondrodistrofiler

11-Tümörler

12-Lumbosakral eklem ilişkisinin bozulması

B-Yapısal Olmayan Skolyoz

1-Postural(Duruş bozukluğuna bağlı)

2-Histerik(Psikolojik)

3-Sinir kökü tahrişine bağlı

4-İnflamatuvar

5-Bacaklardaki uzunluk farkına bağlı

6-Kalça eklem çevresi kontraktürlerine bağlı

Skolyozun % 80 sebebini İdiopatik Skolyoz dediğimiz sebebi bilinmeyen skolyoz, % 20 si ise yukarıda sayılan hastalıklar oluşturur.

İdiyopatik skolyoz yaşlara göre dört grupta incelenir

0-4 yaş infantil skolyoz

4-9 yaş juvenil skolyoz

9-16 yaş Adölesan skolyoz

18 yaş üzeri Adult(erişkin) skolyoz

Fizik Muayene ile; Omuz ve pelvis asimetrisi varlığı, omurga eğriliği, asimetrik rib hump(kot çıkıntısı) ve nörolojik değerlendirme bulgularına bakılır.

Radyoloji ile; Ayakta ön-arka ve yan grafisi, Sağa ve sola eğilme grafileri, BT ve MR tetkikleri yapılır.

Henüz kemik gelişimini tamamlamamış hastalarda eğriiğin ilerleme riski vardır. Bu riski artıran faktörler:

1.Yaş (yaşın küçük olması ilerlemesi için riskdir)

2.Kızlarda (Kızlarda erkeklerden daha fazla ilerleme görülür)

3.Premenarş dönemde tanı konması(menstürasyon görmemiş küçük kızlarda ilerleme riski fazladır).

4.Risser sign 0-1 olması(Leğen kemiğinin kıkırdağında kenüz kapanma olmamış ise)

5.Çift eğriliği bulunanlarda

6.Torasik(Sırtta bulunan) eğriliklerde

7.Büyük eğriliklerin varlığında

Yukarıda sayılan durumların varlığında eğriliğin ilerleme riski fazladır.

Skolyozda Tedavi; Konservatif veya Cerrahi metodla yapılmaktadır.

A-Skolyozda Konservatif Tedavi kriterleri

1- 20 derecenin altındaki eğriliklerde.

2- Her 6 ayda bir çekilen röntgenlerede 5 ° 'lik artış ilerleyici olduğunu gösterir ve Ortotik (korse) tedavisi gerekir.

Korse tedavisinden amaç deformitenin ilerlemesini durdurmaktır.

Ortotik(Korse) tedavisi

1- 20-30 ° üzerindeki eğriliklerde

2- İlerleme potansiyeli olan eğriliklerde uygulanır

3- 40° üzerinde eğriliği olup da dış görünüşü fazla bozulmamış hastalarda korse tedavisi uygulanabilir.

B-Cerrahi Tedavi Endikasyonları

1- İlerleyici eğrilik olması

2- 45° üzerinde eğrilik olması

3- Ağrılı eğrilik olması

4- Torasik lordoz(Sırtda çukurlaşma)

5- Kozmetik deformite bulunması ameliyat yapılmasını gerektirir.

SPONDİLOLİSTEZİS

Spondilolistezis bir vertebranın diğerinin önüne veya arkasına kaymasıdır.

Bu kaymaya neden olan lezyon genellikle pars interartikularistedir ve spondilolizis olarak adlandırılır

Sınıflama

Tip 1 Displastik tip: 5. lomber vertebranın inferior fasetlerindeki veya 1. sakral vertebranın superior fasetindeki konjenital anomali nedeniyle L5 in S1 üzerine kaymasıdır

Tip 2 İsthmik: Sorun pars interartikularistedir.

Tip 3 Dejenereatif:

Tip 4 Travmatik: Pars interartikularis dışında pedikül- lamina kırıklarında görülür.

Tip 5: lokalize veya genel bir kemik hastalığı sonucu ortaya çıkar. Osteogenezis imperfekta gibi.

Klinik

Ağrı özellikle hızlı büyüme döneminde ortaya çıkar ve istirahatle azalır. Lomber hareketlerde kısıtlılık ve basamak oluşumu izlenir. Hamstring gerginliği bulunur. Kayma bölgesinin üstünde lordoz artar.

Radyoloji

-Ayakta ön arka ve yan grafilerde tanı konur. Oblik grafilerde pars interartikülaris defekti saptanabilir (Scottie dog). Sintigrafi stress kırıklarını gösterebilir.

Slip (kayma) oranı Meyerding sınıflamasına göre değerlendirilir.

Evre 1: % 25 ↓

Evre 2: % 25-50

Evre 3: % 50-75

Evre 4: % 75-100

Tedavi: Konservatif ve cerrahi olarak iki türlüdür.

Konservatif Tedavide korse ve fiziktedavi uygulanır

Cerrahi endikasyonlar:

1- Konservatif tedaviye rağmen devam eden ağrı

2- % 50 üstünde kayma varsa

3- Spinal Stenoz(kanal darlığı) varsa cerrahi tedavi uygulanır.

SPİNAL STENOZ(Omurilik Kanalında Darlık)

Herhangi bir vertebrada oluşabilir

En çok lomber(bel) bölgede görülür.

1- Konjenital spinal stenoz

a- İdiyopatik

b- Akondroplastik(dwarfism)

2- Edinsel spinal stenoz

a-Dejeneratif-inflamatuvar hastalıklar

b-Spondilolistezis

c-İatrojenik

d- Posttravmatik

e-Metabolik kemik hastalıkları(Paget)

Klinik

Hastada istirahatle azalan ,aktivite ile artan bel ağrısı vardır.

Hastalar oturma ve öne eğilme ile rahatlar, ayakta dururken ve yürürken ağrılar artar

Özellikle yokuş aşşağı inişlerde belde oluşan ekstansiyona bağlı olarak ağrı artar.

Nörolojik kladikasyo(Bacak ağrısı) mevcuttur, hasta ayakta durduğu sürece geçmez.

Radyolojik tanı

Bilgisayarlı Tomografi ve MR tanı koymada yararlı isede Kesin tanı sipinal kanala radyoopak madde verilerek yapılan myelografi ile konulur

Tedavi

Antienflamatuvar ilaçlar, bel egzersizleri ile fayda sağlanabilir.

Ağrılar hastanın yaşam kalitesini etkiliyor ve nörolojik(Kas güçsüzlüğü) bulgular ilerliyorsa cerrahi olarak spinal kanalda darlık olan bölgenin dekompresyonu (genişletilmesi) yapılır.

Omurga Enfeksiyonları

1- Diskitis (disk enfeksiyonu)

2- Piyojenik vertebral osteomyelit

3- Spinal Tüberküloz (Pott)

Diskitis

Disk dokusunun enfeksiyonudur.

Komşuluk yoluyla veya cerrahi sırasında bulaşır.

Vertebra Tüberkülozu

Kronik, granülamatoz enfeksiyondur. Koch basili(Mycobacterium Tuberculosis) etkendir. Torakolomber bölge en sık tutulur. (T10-L2) Hematojen ve lenfojen yolla yayılır. Tüberküloz akciğerler dışında en sık vertebrada görülür. Vertebranın cisminde yerleşir. Gelişmemiş toplumlarda sıktır. İmmun yetmezliği olanlarda sık görülüyor.

Klinik

Hastalarda kronik enfeksiyon bulguları vardır. Ateş intermittanttır, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı görülür. Geceleri ağrının neden olduğu koruyucu spazm ortadan kalktığı için kasların gevşemesi ile ağrı artar. 3 önemli tipik bulgusu vardır

1.Soğuk apse

2.Gibbus(Keskin açılı kamburluk)

3.Parapleji

Radyoloji

Vertebranın korpusuna(cismine) yerleşir. İlk erken bulgu vertebra end-platelerinde dekalsifikasyon, düzensizlik ve disk aralığı daralmasıdır. Daha sonra özellikle vertebra ön yüzlerinde harabiyet ve yükseklik kaybı olur. İleri derecede osteoporoz vertebral kollaps ve gibbosite görülür.

Tanı

Cilt testi tanıda faydalı ancak diagnostik değildir.

İdeal tanı yöntemi biyopsi ile asit fast basili izole etmektir. Koch basili kültürde 10 haftada ürer, ancak Polimeraz Chain Reaksiyonu (PCR) kısa sürede sonuç verir.

Ayırıcı tanı

Sekonder tümör metastazları

Primer tümörler

Sarkoidoz

Schuermann hastalığı

Pott paraplejisi

Vertebra tbc si sonucunda parapleji gelişebilir. Çünkü lezyon genellikle torakaldedir.

Tedavi

Amaçlar

Enfeksiyonu eradike etmek

Nörolojik bozukluğun önüne geçmek veya ilerlemesini önlemek

Spinal deformiteyi önlemek veya düzeltmek

Tedavi en az 6-9 ay sürer. Çoklu anti tüberküloz ilaçlar kullanılır

cerrahi tedavi

Medikal tedaviye yanıtsızlık

Nörolojik bozukluğun ortaya çıkması veya ilerlemesi

Aktif hastalıklı ciddi kifoz