B12 Vitamini Eksikliği
B12 Vitamini Eksikliği
B12 vitamini bitkilerde bulunmaz. Sadece hayvansal gıdalarla alınır. Karaciğerde depo edilebilen bir vitamindir.Depo haldeki B12 vitamini vücudun birkaç yıllık ihtiyacını karşılayacak kadardır.Bu yüzden, hayvansal gıdalarda özellikle karaciğerde bol miktarda bulunur. Et, süt ve süt ürünleri ile yumurtada da bir miktar B12 bulunur. B12 vitamini bitkilerde bulunmadığından vejetaryenler ilave vitamini almalıdırlar.
Etkileri
B12 vitamini, kan hücrelerinin yapımında kullanılır ve sinir sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Folik asit ile birlikte etki eder. Yani folik asit yoksa B12 etkili olmaz, Bı2 yoksa folik asit etkili olmaz.
B12 eksikliğinde megaloblastik anemi adı verilen ve tedavi edilmezse öldürücü olan bir kansızlık hastalığı ortaya çıkar. B12, folik asitle birlikte çalıştığı için folik asit eksildiğinde de aynı hastalık meydana gelir. Dolayısı ile hastalığın hangisinin yetersizliğinden kaynaklandığını anlamak ancak tahlil yapmakla mümkün olur. Hastalığın belirtileri; yorgunluk, soluk alamama, uyuşukluk, el ve ayaklarda karıncalanma ve hissizlik, solgunluk ve enfeksiyonlara karşı düşük dirençtir. Uzun süren yetmezlikte sinir dejenerasyonu ve geri dönüşümü olmayan nörolojik hasar ortaya çıkar.İntrensek faktör eksikliğinde de BJ2 emilemediğinden yine B12 eksikliği oluşur. Bu durumda, tedavi edilmezse pemisiyöz anemi adı verilen yine öldürücü bir hastalık ortaya çıkar.
Fazlalığı
B12 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur
Deniz Ürünleri: Balık yumurtası en çok B12 vitamini içeren gıdalar arasındadır. 50 gram balık yumurtası günlük B12 vitamini ihtiyacının yaklaşık 5 katını karşılar. Ülkemiz mutfağında pek popüler olmayan, ancak B12 bakımından zengin bir diğer deniz ürünü ise ahtapottur. 15 gram ahtapot günlük B12 ihtiyacının tamamını karşılamaya yeter. Yüksek miktarda protein ve esansiyel yağ asitleri içeren uskumru, somon, sardalya ve ton balıkları aynı zamanda iyi birer B12 vitamini kaynağıdır. 100 gram uskumru günlük B12 ihtiyacının 3 katını, aynı miktarda somon yine 3 katını, ton balığı yaklaşık 2 katını, sardalya 1.5 katını karşılar. B12 bulunan diğer deniz ürünleri ise istiridye ve midyedir.Et: Sırasıyla; kuzu ciğeri, sığır ciğeri, dana ciğeri, hindi ciğeri, ördek ciğeri ve kaz ciğeri B12 vitamini bakımından en zengin et ürünleridir. Bunlar dışında sığır eti veya dana kıyma da hem B12 hem de protein, çinko ve demir bakımından oldukça zengindir. 100 gram kuzu eti günlük B12 ihtiyacının yarısından fazlasını karşılar.
Yumurta ve Peynir: Yüksek kolesterollü olması bir yana peynir çeşitleri B2 (riboflavin), protein ve kalsiyum içerir. Peynir çeşitlerinde bulunan B12 vitamini miktarı peynir tipine göre farklılıklar gösterebilir. Örnek olarak 100 gram beyaz peynir günlük B12 vitamini ihtiyacının yaklaşık olarak 1/3’ünü karşılar. 1 adet yumurta sarısı ise günlük ihtiyacın %6’sını karşılar.
B12 Vitamini Fazlalığı
B12 vitaminin fazlalığı tek başına bir hastalık olarak kabul edilmez. Deneylerde insanlara yüksek dozlarda B12 verilmiş ama genellikle bir sorunla karşılaşılmamıştır. B12'nin fazla alındığı durumlarda vücut ihtiyacı kadar olan B12 bünyede tutar geri kalanı ise idrar yoluyla vücuttan atar. Ancak kan tahlillerinde B12'nin normal değerlerden fazla çıkması bazı hastalıkların habercisi olabilmektedir. Bu hastalıklar:- Kronik böbrek yetmezliği
- Konjenital kalp yetmezliği
- Diabetes mellitus
- Bazı lösemi türleri
- Lökosit yüksekliği
- Polistemia vera denilen bir kan hastalığı
- Karaciğer hastalıkları
- Protein malnutrisyonu
Vücuttaki tüm hücreler için önemli olan bir vitamindir.Hücreler ne denli hızlı çoğalıyorsa B12'ye olan ihtiyaçda artmaktadır.
DNA sentezi için olmazsa olmazlardandır. RNA sentezleri için ise gerekli değil ama faydalıdır.
Protein, yağ ve karbonhidrat mekanizmalarında etkilirdir.
Demirin vücutta kullanılmasında etkileri vardır.
Sinir hücrelerinin myelin kılıflarının yapılması ve korunması için gereklidir.
Kan hücrelerinin yapım ve değişiminde rol oynar.
Beynin belli konulara odaklanması ve hafıza gelişiminde etkilidir.
Besinlerle veya sigara gibi zararlı alışkanlıklardan vücuda alınan siyanürün etkisiz hale getirilmesini sağlar.
Günlük kullanım oranları ise yaşlara göre şöyle söylenebilir:
Yeni doğanlar 0,5-1,5 mikrogram/gün
Süt çocuğu 2-3 mikrogram/gün
Yetişkinler 3 mikrogram/gün
Emziren anne 4 mikrogram/gün
Yukarıda bahsedildiği gibi B12'nin vücuda fazla alınmasında herhangi bir zarar yoktur. B12 vitamini fazlalığı da tek başına endişe edilecek bir konu olmamakla birlikte bazı hastalıkların belirtisi olabileceği için doktorunuz sizden bazı testler isteyebilecektir. Ancak böylece kesin bir sonuca ulaşılabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
