Arı Sokması Tedavi

Böceklerden özellikle de arılar yüzyıllardır insanların içine korku salmışlardır. Aslında ısırıldıktan sonra meydana gelen olaylardan sonra korku duyulmaması oldukça imknsızdır. Bu korku insanların uzun süre dışarıya çıkmasında endişe oluşturmasına neden olmuştur.

Arılar Arthropod filumunda ve hymenoptera ailesine mensup, agresif olamayan ve sadece tehdit altında muhafaza amaçlı saldırganlaşan hayvanlardır.

Arı iğne kendi yapısının dışında olan ve sıkıntı verici bir özelliktedir. Çoğu arı sokması can sıkıcı olup evde acıyı hafifletmek tedavi gerektiren bir olaydır. Fakat arı sokmalarına karşı alerji durumu sizde mevcutsa ya da defalarda arılar tarafından sokuldu iseniz acil tedavi gerektiren ciddi bir reaksiyonla karşı karşıya kalmanız muhtemeldir.

Arı zehiri cilt hücrelerini ve bağışıklık sistemini etkileyen proteinleri içerir ve sokma sonrası o noktada ağrı, acı ve çevresinde şişliklere neden olmaktadır. Bir arı sokması alerjisi olan kişilerde, arı zehiri, daha ciddi bir bağışıklık sistemi reaksiyonu tetikleyebilir.

ARI SOKMASI SEMPTOMLARI

Arı sokması ciddi bir alerjik reaksiyon ile geçici ağrı ve rahatsızlık arasında değişen farklı tepkiler üretebilir. Her zaman sokulduğunuz konumda göreceğiniz reaksiyonun tek tip olması anlamına gelmez.

KÜÇÜK TEPKİLER

Çoğu zaman bir arı sokması belirti ve bulguları küçük ve şunları içerir:

Isırılma yerinde keskin ağrı, yanma

Acılı alanda kırmızı bir şerit

Cilt delinmiş yerde küçük, beyaz bir nokta

Hafif acı ve çevresinde şişlik

Çoğu insanda şişlik ve ağrı birkaç saat içinde geçer.

GENİŞ LOKAL REAKSİYON

Bir arı veya diğer böcek tarafından sokulan insanların yaklaşık yüzde 10′unda belirti ve bulgular biraz daha güçlü reaksiyon (geniş lokal reaksiyon) şeklinde olmaktadır. Bunlar;

Aşırı kırmızılık

Ertesi gün ya da ikinci günde yavaş yavaş acı yerinde büyüme ve şişme. Böyle bir durumda doktorunuza danışmakta yarar vardır. Geniş lokal reaksiyonlar 5 ile 10 gün içinde gidermek eğilimindedir. Büyük bir lokal reaksiyon olması, her seferde ciddi bir alerjik reaksiyon anlamına gelmez.

CİDDİ ALERJİK REAKSİYON(ANAFİLKSİ)

Şiddetli alerjik reaksiyon (anafilksi) potansiyel olarak yaşamı tehdit eder ve acil tedavi gerektirir. Bir arı veya diğer böcek tarafından ısırılan kişilerin yaklaşık %3‘ ünde hızla anafilksi gelişir. Anafilksi belirtileri şunlardır:

Isırılan alandan diğer bölgelere deri reaksiyonları

Kaşıntı, kızarmış ya da soluk cilt

Nefes almada zorluk

Boğaz ve dil şişmesi

Zayıf ve hızlı nabız

Bulantı, kusma veya ishal

Baş dönmesi veya bayılma

Bilinç kaybı

Bir arı sokması sonucu ciddi bir alerjik reaksiyon kişilerde bir sonraki ısırılmada anafilksi gelişimi %30 ile % 60 arası değişebilmektedir. Bu durumu doktorunuz veya önleme tedbirleri hakkında bir alerji uzmanı ile konuşun. Size immünoterapi gibi bir tedavi uygulanabilir.

Arı sokmalarında birden fazla arı iğnesi zehir birikmesi ve toksik reaksiyonlara neden olabilir ve kişiyi oldukça hasta hissettirmektedir. Belirti ve bulgular şunlardır:

Bulantı, kusma veya ishal

Baş ağrısı

Vertigo

Baygınlık hissetme veya bayılma

Konvülsiyonlar

Ateş

Birden fazla sokmalar çocuk, yaşlı yetişkinlerde, kalp ya da solunum sorunları olan kişilerde tıbbi bir acil durum olabilir.

KOMPLİKASYONLAR

Arı sokmalarının komplikasyonları şunlardır:

Anafilksi: Şiddetli bir alerjik reaksiyon bir arı sokmasında en tehlikeli komplikasyonudur. Kan basıncında hızlı bir düşüş ve bilinç kaybına yol açabilir ve bazen ölümcül olabilir. Anafilksi epinefrin ve acil servise bir ziyaret ve acil yatış gerektirir.

Birden fazla sokmalar için: Toksik reaksiyon özellikle çocuklarda tehlikeli olabilir. Çocuklar erişkinlere göre daha küçük olduğundan, daha az sokmaları kanda yüksek düzeyde zehir oluşturabilir. Zehirinin etkileri arasında kalp sorunları, hızlı kas dokusu hasarı (rabdomiyoliz) ve böbrek yetmezliği sayılabilir.

Acı yerinde enfeksiyon: Cilt delindiği için diğer durumlardan farklı olarak acılı alan enfekte olabilir.

TEDAVİ VE İLAÇLAR

Çoğu arı sokması için evde tedavi yeterlidir. Birden fazla sokmalarda alerjik bir reaksiyon veya diğer taraftan acil tedavi gerektiren tıbbi bir durum olabilir. Arı alerjisinde en önemli tedavi aşı tedavisidir.

Arı alerjisine karşı uygulanan aşı tedavisi 2-3 yıl kadar sürmekle birlikte % 100 başarılıdır.

KÜÇÜK REAKSİYONLARIN TEDAVİSİ

Arı sokmalarında mümkün olduğunca iğne, deride tutulmamalıdır. İğnenin deri içinde tutulması daha fazla zehir salınması anlamına gelmektedir. Arının zehrinin deri içine zerk edilmesi ortalama birkaç saniyede gerçekleşir. Bu nedenle kısa sürede çıkarılması gerekir. Bu işlem için tırnaklarınızı veya bir cımbız kullanabilirsiniz.

Alanı sabun ve su ile yıkayın

Ağrıyı hafifletmek ve şişmeyi engellemek için soğuk kompres uygulayın

GENİŞ LOKASYON TEDAVİSİ

En kısa sürede iğneyi çıkarın

Sabun ve su ile bölgeyi yıkayın

Soğuk kompres uygulayın

Hidrokortizon krem veya calamine losyon uygulayın. Bu kaşıntı, şişlik ya da kızarıklık rahatlatmak için uygundur

Kaşıntı veya şişlik rahatsız edici ise difenhidramin (Benadryl) veya klorfeniramin (Klor-Trimeton) içeren bir oral antihistaminik alın

İlgili alanı tırmalamayın. Bu kaşıntı ve şişmeyi kötüleştirir ve enfeksiyon riskini artırır.

ALERJİK REAKSİYONLAR İÇİN ACİL TEDAVİ

Arı sokmasında anafilaktik şok yaşanabilir. Bu durum solunum durması ve kardiyopulmoner resüsitasyon (CPR) durumlarına yol açabilir. Acil tıbbi ekip tarafından müdahale edilmesi gerekir. Bu durumda şunlar yapılmalıdır;

Vücudun alerjik reaksiyon azaltmak için epinefrin (adrenalin)

Sınırlı nefes alımı telafisi için oksijen desteği

İntravenöz (IV) antihistaminikler ve kortizon kullanılabilir. Bu terapi hava yollarının inflamasyonu azaltmak için ve nefes geliştirmek için gereklidir.

Nefes almayı rahatlatmak için albuterol gibi destek ilaçları kullanılabilir.

ARI SOKMASINI ÖNLEME

Önleme stratejilerinin uygulanması arılar tarafından sokulma ihtimalini en aza indirmek yardımcı olabilir. Bu tedbirler şunlardır;

Dışarıda içecek alırken dikkatli olun. Dışarıda iken arılar tarafından rahatça görülebilirsiniz.

Dışarıda tatlı gıdalar yemekten kaçının

Gıda kapları ve çöpleri sıkıca kapatın.

Meyve düşmüş yerleri, çöp, köpek veya başka hayvan dışkısının olduğu yerleri temizleyin.

Dışarıda uzun kollu gömlek, eldiven ve şapka giyin.

Dışarıda yürürken ayakkabılar giyin.