Akut Sinüzit: Kötü Bir Soğuk Algınlığı Daha Da Kötüleştiğinde

Sinüs enfeksiyonuna yakalandığırıızda iki şeyden biri olur: Iyileşirviniz ya da iyileşmezsiniz. Semptomlarınız bir ay içinde ya da hatalı iki veya üç ay içinde geçerse sinüzitiniz akut olmuştur. Ancak, tıkanıklık, mukus akışı ya da diğer semptomlar üç aydan uzun sürerse kronik sinüzitiniz vardır.

Bu üç aylık sürenin ne özelliği var? Hiç. Bu sadece bu alandaki uzmanların kabul ettiği keyfı bir sınırdır. Üç aydan fazla süren "ığiık sorunlarını kronik olarak nitelendirmek mantıklı görün-ıncktedir.

Bu zaman zarfında akut sinüziti kronik sinüzitten ayıran esas unsur nedenleri ya da semptomları değildir. Enfeksiyonun mekanizması ve hastayken kendinizi nasıl hissettiğiniz her ikisinde de özünde aynıdır. Süre dışında tek önemli fark akut sinüziti olanlaun ateşlerinin çıkma olasılığının daha fazla olduğudur.

Ama pratik açıdan gerçek bir fark vardır. Akut sinüziti olanlar kendilerinin ciddi bir problemi olduğunu düşünme eğiliminde ikğildir. Sinüzit olarak geçirdikleri bir dönem vardır, bu onları birkaç gün ya da hafta yavaşlatır, ama geçtiğinde hayatlarına devam ederler. Diğer yandan kronik sinüziti olanlar sürekli bir içindedir. Sinüzit semptomları sürekli geri döner, bunun sağlıkla ve hayat kaliteleri üzerinde büyük etkisi olabilir.

Soğuk Algınlığı Nasıl Sinüzite Neden Olur?

Akut sinüzite neyin neden olduğu ve nasıl tedavi edileceği konusunda oldukça bilgimiz var. Çoğu vakada önce üst solunum yolları enfeksiyonu olarak da bilinen soğuk algınlığı olur. Bu gibi soğuk algınlıklarına virüsler yol açar.

Soğuk algınlığına neden olan düzinelerce virüs olsa da yaygın suçlu rinovirüstür (kelime anlamı "burun virüsü"). Çoğu zaman soğuk algınlığı ilaç tedavisi olmaksızın geçer ve başka bir problem bunu takip etmez.

Ancak vakaların küçük bir yüzdesinde yüzde Sinden azında soğuk algınlığı akut sinüzite dönüşür. Hastalığın bu seyri daha çok dar ya da tıkanmış sinüs ostiası olan kişilerde görülür, bu durum onları sinüzite yatkın kılar.

Neden? Sinüs drenajı burun boşluğunda oluşan şişme nedeniyle genellikle de bozulur. Dar ostiası olan kişiler soğuk algınlığına yakalandığında kısmen tıkalı sinüsleri tamamen kapanabilir, mukusu sinüslerin içine hapsedebilir. Bu senaryo sinüslerdeki bakterilerin çoğalmasına ve enfeksiyona neden olmasına olanak verir.

Akut sinüzite genelde üç bakteriden biri neden olur: Strepto pneutınotıice (pneumococcus da denir), Hsemoplilıs influenzec (H flu), Morexells catsrtbelis (M cat). 3. Bölümde anlattığım gibi, enfeksiyon yüzde baskı ya da baş ağrısı, burun akıntısı ve tıkanıklığı dahil olmak üzere semptomların bir araya gelmesine neden olan bir silsile başlatır.

Akut sinüzite yakalandığınızda başlangıçtaki soğuk algınlığına yol açan virüs artık mevcut değildir (ama bu sizin kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlamaz). Şimdi artık ikincil enfeksiyona yakalanmış sirozdur, yani enfeksiyon viral değil bakteriyeldir.

Bu ikincil enfeksiyon sinüzitin izlediği kısırdöngü nedeniyle muhtemelen birincisinden daha ısrarlı olacaktır. Bakteriler ödeme neden olur. Bu, astianın düzgün drenaj yapmasını engeller, böylelikle de bakterilerin çoğalmasına ve bu durum da daha fazla ödeme neden olur-çevrim tekrarlanır.

Bakterilerin çoğalmaya doğal bir eğilimi olsa da çoğu durumda bedenin bağışıklık sistemi enfeksiyonun üstesinden gelir ve sinüzit siz doktora gitmeden ya da ilaç almadan geçer. Ancak sinüzite yakalandıktan sonra yedi ila on gün bir gelişme görmüyorsanız doktor çağırmanız ya da doktora gitmeniz tavsiye edilir. Semptomları Hafifletmek

Akut sinüzit günlerce kendinizi berbat hissetmenize neden olacaktır. Aşağıda enfeksiyon devam ederken rahatsızlığınızı azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler var:

• Bir ağrı kesici alın. Bir analjezik sinüs baskısından kaynaklanan ağrıyı ya da baş ağrısını geçirir. Hastalarıma hangi ağrı kesiciyi almaya alışıklarsa onu almalarını söylerim: asetaminefen (Calpal, Minaset, Panadol), ibuprofen (Advii, Brufen, Nurofen) ya da aspirinin yararı olabilir.

• Susuz kalmayın. Günde en az üç bardak fazla su içerek susuz kalmaktan kaçının. Bu ilave sıvı alımı sinüslerde kapalı kalan mukusun yapısını inceltir ve daha kolay boşaltılmasını sağlar.

• Burnunuzu yıkayın. Burun kanallarınızı tuzlu suyla çalkalamak iltihaplanmış rnukusu boşaltmaya yardım edebilir. Bu uygulama lavaj olarak bilinir. Bu tekniği 7. Bölümde ayrıntılı ele alacağım. Akut sinüzitin ortalarındaysanız, doğrudan o bölüme atlayabilirsiniz.

• Buhar kullanın. Burun kanallarını nemli tutmak da drenaja yardımcı olur; bunu yüzünüzü dikkatlice kaynar su dolu bir kaba tutup buharını içinize çekerek yapabilirsiniz. Bir kâse tavuk suyuna çorba ya da sıcak çayın buharı da yardımcı olabilir. Uzun, buharlı bir duş da yardımcı olabilir.

• Buz kullanın. Etkilenen sinüsün üzerine buz koymak ağrıyı geçirebilir. Bir eczaneden alabileceğiniz buz maskesinden, soğuk kompres ya da bir buz torbasından yararlanabilirsiniz.

Akut Sinüzit ilaçları

Akut sinüzitle doktora giderseniz muhtemelen iki tip ilaç alırsınız: Antibiyotik ve dekonjestan. Doktorunuz sadece bir ilaç tavsiye ederse bu muhtemelen bir antibiyotik olur.

Antibiyotikler

Penisilin ve amoksisilin eskinden sinüzit tedavisinde etkin antibiyotiklerdi. Öte yandan son otuz yılda pek çok bakteri bu antibiyotiklere karşı direnç geliştirdi. Amoksisilin hila akut sinüziti olan hastalara yaygın olarak verilse de vakaların yüzde 30'unda enfeksiyonu geçiremiyor. Pek çok doktor artık amoksisilin ile bir başka ilaç olan klavulanat içeren Augmentin yazıyor.

Klavulanatın eklenmesi H flu ve M cat'in direncinin kırılmasını sağlar. Doktor, amoksisiline alerjisi olan hastalar için azitromisin (Zitromax), klaritromisin (Klacit) ya da telitromisin (Ketek) gibi farklı bir antibiyotik verebilir. çoğu antibiyotik on günlük verilse de azitromisin hem üç günlük hem de beş günlük tertipler halinde bulunur. Bu, pek çok akut sinüzit vakasında yeterlidir.

Dekonjestanlar

Dekonjestanlar reçetesiz iki şekilde alınabilir: Burun spreyleri (Otrivin, İliadin, Farial gibi) ve haplar (Sudafed gibi). Burun ve sinüslerdeki şişmiş mukoza zarlarını, özellikle de tıkanan konkalar ve tıkanan ostia çevresinde küçültür. İdeal olarak bir dekonjestan enfeksiyon sırasında daha iyi nefes almanızı sağlar ve iltihaplı mukusun atılması için ostia yeteri kadar uzun açık tutularak hastalığın daha çabuk geçmesi sağlanır.

Sprey Dekonjestanlar

Spreylerin avantajı neredeyse anında rahatlama sağlamalarıdır. Bunun nedeni aktif bileşiklerinin (oksimetazolin ya da fenilefrin) yüksek konsantrasyonda doğrudan etkilenen bölgeye uygulanmasıdır. Öte yandan, spreylerin geri tepme olarak bilinen önemli bir de sakıncası vardır. Eğer çok uzun süre kullanılırlarsa ilacın etkisi geçtiğinde şişme yeniden başlar-ve artık spreyi kullanmaya başladığınız zamandan daha kötüdür.

Bu nedenle bu tip burun spreyleri iki ya da üç günden uzun süre kullanılmamalıdır ve kronik değil sadece akut enfeksiyonlarda kullanılmalıdır.

Eğer aksi etki doğurursa burun spreylerini kullanmayı bırakmak çok zor olabilir. İnsanlar bunlara bağımlı hale gelebilir, bularınından nefes almak için her birkaç saatte bir spreye ihtiyaç duyarlar, gece bile. 7 gün 24 saat burun spreylerini yanlarında taşıyabilirler ve arabalarının torpido gözünde ilaç dolaplarında ve komodinlerinde ekstra şişeler bulunur.

İlacı almalarına neden olan başlangıçtaki enfeksiyon vücutlarını terk ettikten sonra yıllarca bu spreylere bağımlı kalan pek çok hastayı tedavi ettim.

Bağımlılık riskini azaltmarun bir yolu daha kısa süre etkili ya da hafif spreyler kullanmaktır. Örneğin dört saatlik orta kuvvette Nostil'in geri tepme olasılığı daha uzun süre etkili on iki saatlik formüle sahip Otrivin ya da İliadin'e göre daha düşüktür.

Eğer siz ya da bir başka biri burun spreylerine bağımlı olursanız bu alışkanlığı kırmak kolay değildir, ama bunun yapılması gerekir. Bu bir ya da iki uykusuz gece anlamına gelebilir, ama kırk sekiz saatin ardından sprey yardımı olmadan burunlarından nefes alırlar. Eğer kendi başınıza bırakma girişiminiz başarılı olmazsa bir doktor ilacı kesme sürecinde steroid haplarla steroid burun spreylerini birlikte verebilir. Bu karışım geri tepme etkisini hafifletir ve iyileşmeyi biraz kolaylaştırabilir.

Şunu da belirtmek gerekir ki geri tepme sadece akut sinüziti olanları ilgilendiren bir mesele değildir. Burundan nefes alamayan herkes, sadece soğuk algınlığı olanlar dâhil, burun spreylerine bağımlı olabilir. Özetle, bu spreyler burun tıkanıklığının en kötü zamanını atlatmanıza yardım edebilir, ama iki ya da üç gün sonunda bunları kullanmayı kesmelisiniz.

Oral Dekonjestanlar

Oral dekonjestanlar içindeki aktif madde psödoefendrindir. Bu madde şişmiş mukus zarlarının ödemini azaltır.

Oral dekonjestanlar doğrudan etkilenen bölgeye uygulanmadığından spreylere göre daha uzun sürede etki gösterirler ve aynı ani rahatlamayı sağlamazlar. Yine de etkili olabilirler, iltihaplanan mukusun atılmasını ve daha kolay nefes almanızı sağlarlar. Dahası bunları geri tepme riski olmaksızın uzun dönem kullanabilirsiniz.

Ancak oral dekonjestanların da sakıncaları vardır. Haplardaki ilaç tüm bedeninizde dolaşıma girer, bu nedenle bazı yan etkiler yaşayabilirsiniz. Oral dekonjestanlar bazı kişilerde kalp atışının hızIanmasına ve çarpıntıya neden olabilir ve yüksek tansiyonu olanlara önerilmez.

Gerginlik hissetmenize ve uykusuzluğa neden olabilir. Eğer böyle bir etkisini görürseniz en iyisi gece almamaktır.

Akut Sinüzit için Benim ilaç Tercihim

Akut sinüzitin ilk evresinde gelen hasta için eğer semptomları nispeten hafifse genellikle on günlük amoksisilin (günde üç kez 250 mg) yazarım. Üç ile beş gün içinde rahatsızlıklarında önemli bir iyileşme olmazsa onları Augmentin'e geçiririn (on gün boyunca günde iki kez 500 mg). Bu dirençli organizmaların çoğuna karşı etkilidir.

Eğer semptomlar başta şiddetliyse ya da önceden ilk olarak verilen amoksisilin gibi bir antibiyotikle tedavi edildikleri halde semptomları yeniden başladıysa onlara Augmentin yazıyorum [Bu uygulama Türkiye koşullarında kesinlikle geçersizdir.

(Tıbbi Redaktörün notu).

Beş günlük Zitromaks ya da Ketek de akut sinüzitte çok etkilidir, ama daha pahalıdırlar. Bu antibiyotikleri ve Klacid, K1aromin genellikle penisilin alerjisi nedeniyle amoksisilin ya da Augmentin alamayan hastalara saklarım.

Eğer esas problem yüz bölgesinde ağrı ya da baskı hissiyse ve hastada buna bağlı çok az tıkanıklık görülüyorsa ya da tıkanıklık hiç yoksa sadece antibiyotik veririm. Ama diğer taraftan hasta burnundan nefes almakta zorlanıyorsa, karışıma bir de dekonjestan eklerim. Orta seviyede tıkanıklık için reçetesiz satılan Sudafed (günde üç ile dört kere 30 mg) ya da aktif madde olarak psödoefedrin içeren bir başka reçetesiz sinüs ilacı öneririm.

Kişiyi gün içinde faaliyetlerini yapmakta zorlayacak ya da gece uyumasını güçleştirecek ölçüde tıkanıklık için dört saat etkili bir dekonjestan sprey de öneririm (iki ya da üç gün, günde üç kez).

Akut Sinüzit için Ameliyat?

Ameliyat neredeyse hiçbir zaman akut sinüzit tedavisi için kullanılmaz. Öte yandan nadir durumlarda, özellikle de bakteriyel enfeksiyon sinüs kemik duvarlarından birine yayılırsa gerekli olabilir.

Bu komplikasyon en çok ethmoid sinüsü göz çukurundan ayıran çok ince kemikte meydana gelir. Bu kemikli kısım lamina paprisea (kelime anlamı Latince "kağıt tabaka") olarak bilinir. Gözün yakınında bir apse meydana gelir ve bu apse atılmazsa görme kaybına neden olabilir.

Sıradaki

Akut sinüzit çok sıkıntılı ve can sıkıcı olabilir. Ancak çoğu durumda bir doktor yardımıyla ya da doktor yardımı olmaksızın geçer.

Eğer enfeksiyon geçmezse ya da sürekli yeniden başlarsa, o zaman kronik sinüzitiniz olduğu anlamına gelebilir. Kronik sinüzit bu kitabın geri kalanının konusudur. Bir sonraki bölümde kronik sinüzitin aslında nasıl pek çok hastalığa karşılık geldiğini-ben buna Sinüzit Spektrumu diyorum açıklayacağım ve sizin için doğru tedavi planı geliştirmenize yardım edeceğim.