Akciğer Tümörü Yayılımı Ve Komplikasyonları

• bölgede çok sayıda damar bulunması;

• akciğer lenf ağının geniş olması;

• tümörün hızlı gelişen tip olması (mik- rositom denen küçük hücreli akciğer kanseri gibi)

• göğsün sürekli hareket ederek yayıl­ mayı kolaylaştırması. Tümör lenf dola­ şımı yoluyla göğüs boşluğu ve soluk borusu yanlarındaki lenf bezlerine ya­ yılır.

Aynı yolla diyaframı aşarak ye­ mek borusu, aort ve böbrek çevresinde­ ki lenf bezlerine de yayılabilir. Tek ta­ raflı akciğer tümörleri genellikle aynı yandaki böbreküstü bezine de sıçrar. Otopsi sonuçları bu tümörlerin uzaklık ayrımı olmaksızın geniş bir alana ya­ yıldığını göstermektedir. Yayılımdan etkilenen başlıca organlar beyin (yüzde 45), karaciğer (yüzde 45), böbrek üstü bezleri (yüzde 35), kemikler (yüzde 30), böbrek (yüzde 25), pankreas (yüz­ de 10), dalak (yüzde 10), tiroit ve deri­ dir (yüzde 3). Çeşitli tümör tipleri arasında en ge­ niş yayılım küçük hücreli akciğer kan­ serinde (mikrositom) görülür. Mikrosi- tom olgularında yapılan otopsilerin yüzde 99'unda yayılım saptanmıştır. Bu.ıun ardından sırasıyla büyük hücreli karsinom, adenokarsinom ve iğne hüc­ reli karsinom gelir. Bronşçuk-hava ke­ seciği (bronşiyol-alveol) tümörleri da­ ha çok akciğer göbeğine yayılır. Bu ol­ guların yüzde 10'unda tümör lenf bez­ leri, karaciğer ve kemiklere de sıçrar. Bronş-akciğer tümörlerinin yerinde bü­ yümesi ve uzak organlara yayılabilme­ si bir dizi önemli komplikasyona yol açar.

• Pancoast sendromu - Akciğer tepe­ sinde yerleşen en tipik tümördür. Tü­ mör aynı zamanda göğüs duvarındaki yapılarda, yani akciğer zarında, üzerin­ deki yumuşak dokularda, altındaki iske­ let ve kemiklerde de gelişir. Aşınma ve baskı yapması nedeniyle bir dizi tipik belirtiye yol açar. Kürekkemiği ile omuz başı arasındaki bölgede, köprü- cükkemiğinin üstünde, boyunda ve aynı taraftaki kolda gittikçe şiddetlenen inat­ çı ağrılar ortaya çıkar. Benzer belirtiler tümörün köprücükkemiği üstü ve boyun alt yanındaki lenf bezlerine yayılması durumunda da görülür.

• Metastaz - Bronş-akciğer kanseri vü­ cudun birçok yerine yayılabilir. Yayı­ lımdan en çok göğüs boşluğundaki ve köprücükkemiği üzerindeki lenf dü­ ğümleri etkilenir. Böylece kansere bağlı lenf damarı iltihabı (karsinomatöz len- fanjit) gelişebilir. Tümörün karaciğer ve kemiklere yayıldığı durumlara da rastla­ nır. En çok küçük hücreli kanser türün­ de görülen beyin metastazları bazen tü­ mörün ilk belirtilerini oluşturur. Akci­ ğer tümörü tedavisi gören hastanın ge­ nel durumunun birden bozulması, ko­ nuşma bozuklukları, felç gibi belirtile­ rin ortaya çıkması tümörün beyne sıçra­ dığının en açık işaretidir.

• Tümör dışı sendrom - Akciğer tü­ mörünün ilk belirtileri vermeden geliş­ tiği durumlarda bu gelişmeye tümör dı­ şı sendrom eşlik edebilir. Sinir, iç salgı ve metabolizma sistemlerini ilgilendi­ ren klinik belirtilerle ortaya çıkan bu sendrom tümör tanısına yardımcı oldu­ ğu için çok önemlidir.

• Üst anatoplardamar tıkanması -Bronş-akciğer kanseri akciğerler arasın­ daki bölgeyi kaplayarak üst anatoplar- damann sıkışmasına ya da tıkanmasına neden olur. Bunun sonucunda tipik bir hastalık tablosu ortaya çıkar: - Boyun, kollar ve yüzde morarma ve ödem görülür. - Kollarda toplardamar tansiyonu yük­ selir. - Göğüs kafesinin ön yüzünde yüzeysel toplardamarlar genişler.

• İltihaplı komplikasyonlar - Bronş tı­ kanıklığına bağlı zatürree sık görülen bir komplikasyondur. Akciğer apsesi de tıkanıklık ötesinde gelişen enfeksiyonla­ ra ya da tümör çıkarıldıktan sonraki do­ ku ölümüne bağlı olarak ortaya çıkar.

• Akciğer zarında (plevra) sıvı top­ lanması - Genellikle tümörün doğrudan akciğer zarında geliştiği olgularda görü­ lür. Zar boşluğunda biriken sıvı çoğun­ lukla kanlıdır ve içinde kötü huylu hüc­ reler bulunur. Tekrarlanan tahlillerle kötü huylu hücre içerdiği saptanmayan, ama çok uzun süren sıvı toplanması da çoğu kez bronş-akciğer tümörü belirtisi­dir.

• Kalp dış zarında sıvı toplanması -Tümörün kalp dış zarına doğrudan yer­ leşmesi ya da akciğerler arası bölgedeki lenf düğümlerine yayılarak dolaylı yol­ dan buraya ulaşması sonucunda gelişir.