Adrenal Sintigrafisi
Adrenal Sintigrafisi : Hem adrenal korteks hem de medulla patolojileri için radyonüklid inceleme metodları bulunmaktadır.
Korteks: Adrenal kortikal fonksiyonun gösterilmesi için radyoaktif işaretli kolesterol türevleri kullanılır. Bunlardan en yaygın kullanılanı NP-59 olarak bilinen I-131-Iodo-me- til-19-norkolesteroldür. Radyoaktifin verilmesinden 5-7 gün sonra yapılan görüntülemede normal olarak bilateral adrenal bezleri hafif şekilde görüntülenmelidir. Eğer adrenal hiperplazi varsa bilateral olarak artmış akti- vite görülür. Eğer tek taraflı artmış aktivite görülürse, bu durum karşı tarafı süprese etmiş bir adrenal adenoma varlığını gösterir. Adrenal karsinoma genellikle tutulum göstermez. Hiperaldesteronismi değerlendirmek amacı ile deksametazon süpresyon testi yapılır.
Medulla : Feokromositomalar kromaffin hücrelerinden kaynak alan nöroektodermal orijinli tümörlerdir. Bu tümörler genellikle benign seyirli olmasına karşılık %10 kadarının malign olduğu, metastaz yapabildiği bilinmektedir. Feokromositorna bulunan hastalar katekolamin fazlalığına bağlı semptomlar gösterirler ki hipertansiyon bunların başında gelir.Bu tümörlerin %85-90'ı adrenal medul-lada bulunur. Çocuklarda ise %30'a kadar yüksek oranda adrenal dışı yerleşim saptanmıştır. Adrenal dışı yerleşim kafa kaidesinden inferior pelvise kadar olan alanda herhangi bir lokalizasyonda olabilir.1979'da bir norepinefrin analoğu olan me- taiyodobenzilguanidin (MIBG)'nin 1-131 ile işaretlenmesinin başarılması ile feokromasi- tomaların saptanmasında yeni bir ajan geliştirilmiştir. Bu ajan adrenerjik dokuda lokali- ze olur ve feokromasitoma saptanmasında %85'lik bir sensitiviteye sahiptir. MIBG, nö- roblastoma, paraganglioma ve karsinoid gibi diğer adrenerjik tümörleri de gösterebilir. Adrenerjik tümörler
MIBG'yi selektif olarak ekstrakte ederler. Son zamanlarda hastaya daha az doz veren ve daha iyi görüntü kalitesi sağlayan 1-123 işaretli MIBG kullanılması yaygınlaşmıştır.Ortalama olarak 0.5 mCi I-131-MIBG en- jekte edilir ve görüntüleme 24-48 saat sonra yapılır. Bazı olgularda 72 saatlik görüntü alınma gerekliliği doğabilir. Hatta bazı araştırıcılar 7. günde bile görüntü almanın faydasını vurgulamaktadırlar. Genellikle enjeksiyondan sonra 1. günde tümör odakları görüntülenir, ancak tümör ve tümör dışı dokular arasında maximum kontrast 48 ve 72. saat görüntülerinde sağlanır. Kafa kaidesinden başlayıp pelvise kadar uzanan bölgeden spot görüntüler alınır. Normalde kalp, karaciğer, dalak, tükrük bezleri ve bazen de kolon hafif bir şekilde görüntülenir. MIBG böbrekler yoluyla atıldığı için toplayıcı kanallar ve mesanenin de görüntülenmesi normaldir. 1-131- MIBG kullanılıyorsa adrenal bezler genellikle görüntülenemez, ancak I-123-MIBG kullanılıyorsa bezlerin hafifçe görüntülenmesi normaldir.
Fokal artmış aktivite tutulumu anormal kabul edilir. Eğer görülen akti- vitenin böbrek toplayıcı kanalları olabileceği düşünülüyorsa, düşük dozda Tc-99m-DTPA verilerek görülen bölgenin adrenal beze ya da böbreğe ait olup olmadığı doğrulanabilir.Hasta sintigrafi için hazırlanırken bazı konulara dikkat edilmelidir.Tiroidin alacağı dozu minimuma indirmek için daha önceden iyot verilerek tiroid bezi bloke edilmelidir. Bu amaçla satüre potasyum iyodür veya lugol solüsyonu enjeksiyondan 24 saat önce verilmeye başlanır ve enjeksiyon sonrası bir hafta verilmeye devam edilir.MIBG'nin adrenal tarafından aliminim bloke edebilecek kalsiyum kanal blokörleri, rezerpin, kokain, trisiklik antidepresanlar, adrenerjik blokörler gibi ilaçlar en az tetkikten bir kaç gün önce, hatta bazı otörlere göre 1 hafta önce kesilmiş olmalıdır.MIBG sintigrafisi için endikasyon bilgisayarlı tomografi veya magnetik rezonans görüntülemenin şüpheli olduğu olgular, metastaz veya multifokal hastalığın araştırılması ve tümör rekürrensinin araştırılmasıdır.Metastatik veya rekürren tümörlerde I- 131-MIBG tedavi amacı ile de başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
