Yenidoğanın Hemolitik Hastalığı
Yenidoğanın Hemolitik Hastalığı : Eritroblastosis Fetalis
Yeni doğan bebeklerin kan uyuşmazlığına bağlı olarak daha anne karnında iken başlayan hastalığına tıp dilinde eritroblastosis fetalis neonatorum denir.Bebeğin kanındaki alyuvarlarla anne alyuvarları arasındaki uyuşmazlık en çok Rh sistemi uyuşmazlığı, daha ender olarak ABO uyuşmazlığı bu çocukların sarılıklı olarak doğmasına sebep olmaktadır. Bebeklerin kanlarında çekirdekli alyuvarlar yani eritrob- lastlar görüldüğünden, hastalığa bu isim verilmiştir.
Yeni doğan bebeklerin kan uyuşmazlığına bağlı olarak daha anne karnında iken başlayan hastalığına tıp dilinde eritroblastosis fetalis neonatorum denir.Bebeğin kanındaki alyuvarlarla anne alyuvarları arasındaki uyuşmazlık en çok Rh sistemi uyuşmazlığı, daha ender olarak ABO uyuşmazlığı bu çocukların sarılıklı olarak doğmasına sebep olmaktadır. Bebeklerin kanlarında çekirdekli alyuvarlar yani eritrob- lastlar görüldüğünden, hastalığa bu isim verilmiştir.
Genellikle Rh negatif anneler Rh faktörü bakımından pozitif bir bebeğe hamile kaldıklarında veya bu kadınlara Rh + bir kan verildiğinde anneye geçen Rh antijenleri onu hassas kılmakta ve kanında Rh antikorlarının meydana gelmesine neden olmaktadır.
Bu antikorlar ilk gebelikte çoğunlukla bebekte bir hastalık meydana getirecek düzeyde değildir. İkinci veya üçüncü gebeliklerde ise anne kanındaki antikorlar plasenta yoluyla çocuğa geçebilmekte ve fetüsün alyuvarlarına yapışarakonları parçalayabilmektedir. Böy- lece parçalanan eritrositlerden açığa çıkan bilirubin maddesi çocukta ağır bir sarılığa (ikterus gravis neonatorum) sebep olur. Kandaki bilirubin seviyesi %18-20 gibi yüksek bir düzeydedir.
Alyuvarların parçalanması bebekte çok kere ağır bir kansızlığa da (anemi neonatorum) neden olmaktadır. Bazı bebeklerde kalp yetmezliğine bağlı yaygın bir ödem (hidrops fetalis) ön plandadır.Hastalığın bu türüne yakalanan bebekler çok kere ölü doğarlar. Bilirubin denen boya maddesinin beyindeki bazal çekirdekleri boyaması (Kem icterus) halinde beyinde kalıcı bozukluklar gelişebilir.
Beyin çekirdeklerinin sarılığı demek olan kem ikterus meydana geldiğinde çocukta spastik felç, zekâ geriliği, karaciğer sirozu gibi belirtiler ön plandadır.Yeni doğan bebeklerde geç olarak görülen sarılık ise o kadar tehlikeli değildir, fizyolojik sayılabilir. Fetüste fazla sayıda olan alyuvarların normal olarak yıkılıp parçalanması sonucu meydana gelir. Kanda bilirubin %6-10 mg.a kadar çıkabilir.
Fizyolojik sarılıklarda fluoresan lambalarla yapılan fototerapi faydalı olmaktadır. Ayrıca anneye ve çocuğa luminal verilebilir. Rh uyuşmazlığına bağlı olarak meydana gelen eritroblastosis fetalis hastalığının tedavisi çocuğun kanının değiştirilmesi (Exchange transfusion) suretiyle yapılmaktadır. Yenidoğanın hemolitik hastalığından korunmak için Rh ( — ) annelere Rh ( + ) bir bebek doğurduktan sonra aşı yapmak yani an- ti-D-globulin (Rhesogam) zerket- mek çok faydalıdır. Anne kanındaki yabancı antijenler yani alyuvarlar aşı ile yok edilebilir. Böyle- ce gelecek hamilelikler için isoim- munisation önlenmiş, sağlıklı bebekler doğurma imkânı sağlanmış olur.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
