Mezensefalon
Mezensefalon : Beyin kökünün kafatası içindeki bölümü. Beyin yarıkürelerini Varol köprüsü (pons) ve beyinciğe bağlar. Embriyonal gelişim sırasında aynı adla anılan orta beyin kesesinde gelişir. Bu kese ön beyin kesesi (proense- falon) ile arka beyin kesesi (rombensefalon) arasında yer alır.Embriyonal mezensefalon alt bölümlere ayrılmadan belirlenmiş koşullar içinde gelişir ve kabaca küp biçiminde bir görünüm taşır. İçinden Silvius oluğu denen ince bir kanal geçer. Bu kanal beynin üçüncü karıncığını dördüncü karıncığa bağlar ve embriyonun mezensefalik boşluğunun kalıntısını oluşturur.
Mezensefalonun ön bölümü ya da cismi, birbirinden uzaklaşan iki uzun kabartı biçimindedir. Beyin sapları denen bu yapılar merkez sinir sisteminin daha yukarıdaki düzeylerini daha aşağıdaki düzeylerle birleştiren sinir lifleri demetlerinden oluşur. Mezensefalonun arka ya da baş bölümü, yuvarlağımsı dört çıkıntıdan oluşmuştur. Bunlara kuadri- geminal kabartılar denir. Bir haç biçiminde kesişen iki olukla ayrılır ve hep birlikte lamina kuadrigeminayı oluştururlar. Kuadrigeminal çıkıntılar bozmaddenin çekirdeklerine karşılık düşerler.Mezensefalonun içinden uzunlamasına ilerleyerek alt ve üst sinirsel merkezler arasında bağlantıyı sağlayan çok sayıda inici ve çıkıcı yol lifleri geçer.
Motor çekirdeklerin ve çeşitli sinirsel işlevlerin düzenlenmesi ve bütünieştirilmesiyle ilgili merkez de burada yer alır. Ön kuadrigeminal kabartılar görme yollarıyla ilgilidir ve çok sayıdaki görme refleksiyle (gözbebeğinin ışık refleksleri, ışık ya da görmeyle ilgili uyanların motor refleksleri vb) ilgili merkezleri oluşturur. İşitme yolla- nyla ilgili aynı tip refleks merkezleri arka kuadrigeminal kabartılarda bulunur. Mezensefalonun derinliklerinde ise bazı kafatası sinirlerinin motor çekirdekleri yer alır; Birleşik okülomotor sinir (III. kafa çifti) ve troklea siniri (IV. çift). Bozmaddede bulunan öbür iki oluşum ise ekstrapiramidal motor sistemin merkezleridir: Kırmızı çekirdek ve Sommering'in siyah maddesi. (Kırmızı çekirdeğin adı kesitlerde soluk kırmızı- kahverengi görünmesinden gelmektedir.) Bu ise beyin saplarının lif demetlerinin arka bölümünde yer alır ve melanin bakımından zengin sinir hücreleri tarafından oluşturulur. Silvius oluğunu çevreleyen bozmadde de büyük olasılıkla ağrının algılanmasında ve duygulanım gücünün düzenlenmesinde rol oynar.
Bu etkinliği poli- peptit özelliğinde olan ve ağrı giderici etkileri olan ansefalin ve endorfin adlı özel kimyasal medyatörierin salgılanması sağlar. Mezensefalonun merkezinin orta bölümünde sinir lifi demetlerinin arasında dağılmış olan sinir hücrelerinin meydana getirdiği retiküler (ağsı) oluşum Varol köprüsü ve soğancıkla devam eder. Bu yapı merkez sinir sisteminin pek çok bölgesiyle bağlantı halindedir ve önemli bir bütünleşme merkezidir. Duyusal mesajları değiştirebilir, omurilikteki merkezlerin hareket etkinliğini düzenler, ayakta durma sırasında kaslar için gerekli olan tonüsü (gerginlik) ve farklı otonom işlevleri düzenler. Ayrıca beyin kabuğundaki elektriksel etkinliği ve uyku-uyanıklık ritmini denetler.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
