İdrarda kan (hematüri)

İdrarda kan (hematüri) : Hemoglobinüri idrarda hemoglobin bulunmasıdır. Akut veyaygın bir hemolizin (alyuvar parçalanması)ardından gö­. rülür. Normal koşullardahemoglobinvücudun savunmamekanizmasınıoluşturan retiküloendotelyalsistemde parçalanır.Eğeralyuvarlar damar içinde parçalanırsa önemli miktarda serbest hemoglo­bin plazmaya geçer. Ama böyle bir durumda bile iki mekanizmanın etki­siyle idrarda hemoglobin bulunmayabilir. Bu mekanizmalar hemoglobi­ni bilirubine indirgeyen retiküloendotelyalsistem ve hemoglobini süzenböbreğin oluşturduğu eşiktir. Böbrek eşiği çok yüksektir ve kandaki ser­best hemoglobin düzeyi 100 ml'de 150-200 mg'ye erişmeden idrara he­moglobingeçmesiniengeller. Hemoglobininidrara geçebilmesiiçinkandaki düzeyinin çok kısa sürede yüksek bir değere ulaşması gerekir.Bu durumda retiküloendotelyal sistemin yeterince hızla bilirubine dönüş­türemediği hemoglobin böbrek eşiğini de aşarak idrarla atılır. Hemoglo­binüride idrarın rengi morumsu kırmızıdan kızıl kahverengiye kadar de­ğişebilir.Renk iki pigmentebağlıdır:Oksihemoglobinve methemo­globin. Oksihemoglobininrengi parlak kırmızı, methemoglobininkikah­verengidir. İdrarın rengi de bu iki pigmentin göreli yoğunluğuna bağlıolarak değişir. Bazen hemoglobinüri hematüriyle, yani idrarda alyuvar­lar bulunmasıyla karıştırılır. Oysa hemoglobinürininayırt edici birçoközelliği vardır. Örneğin idrar bulanık değil, berraktır. Ayrıca çökelti in-celendiğinde idrarda hiç alyuvara rastlanmaz. Alyuvarların en önemli yapıtaşı olan hemoglobin spor yapanların idrarında az miktarlarda bulunabilir. Bu durum yal­nızca zorlayıcı koşulardan sonra ortaya çıktığından, ayak tabanımn sürekli yere çarpmasıyla bir miktar alvuyarın par­çalanmasına bağlı olduğu düşünülmektedir. Çim sahalarda koşan ya da esnek tabanlı ayakkabı kullanan atletlerde gö­rülmemesi de bu savı doğrulamaktadır. Bu tip hemoglobinüri sürekli olmadıkça ve yalmz idrarın rengini kırmızıyaboyamakla kaldıkça pek önemli değildir.