Glikokortikoit Hormonlar
Glikokortikoit Hormonlar : Böbreküstü bezinde yapılan steroit hormonların üç grubundan biridir. En önemli doğal glikokortikoit hormonlar kortizol (hidrokortizon), kortizon ve kortikosteron- dur. Vücut için en önemli glikokortikoit hormon ise kortizoldür.Glikokortikoitlerin etkileri şunlardır:
(1) Karaciğer enzimleri aracılığıyla aminoasitlerden karbonhidrat yapımını (glikoneojenez) uyararak kan şekerini ve karaciğerde glikojen miktarını (glikoz deposu olan molekül)yükseltirler. Böylece (örneğin açlıkta) proteinlerin yıkılarak kan şeker düzeyinin normal sınırlarda kalması sağlanır.
(2) Lenfositlerde protein sentezini önleyerek ve lenf bezleri ile timus üzerindeki etkileriyle hücresel bağışıklığı baskılarlar.
(3) İltihap olayında rol alan fib- roblastlann ve iltihabi granülasyon dokusunun oluşumunu önleyerek iltihabı baskılayıcı etki gösterirler.
(4) Kan yapımı ile kas, su, elektrolit ve protein metabolizmaları üzerinde etkileri vardır.
Glikokortikoitler kate- kolaminlerin (adrenalin, noradrenalin) düz kaslar üzerindeki etkilerini artırdıklarından "stres hormonları" olarak adlandırılır. Stres etkenlerinin ortaya çıkması durumunda glikokortikoit hormonlarının artışını sağlayan ACTH hormonu salgılanır ve kandaki glikokortikoit düzeyi yükselir.Kortizol molekülünün kimyasal yapısı değiştirilerek yan etkileri daha az ve tedavide istenen etkileri daha fazla olan sentetik glikokortikoitler üretilmiştir. Glikokortikoitler tıpta çok sayıda hastalığın tedavisinde kullanılır.
Kullanıldıkları başlıca yerler akut ateşli romatizma, romatoit artrit, sistemik kızartılı lupus, periarteritis nodosa, dermatomiyozit gibi romatizma ve bağ dokusu hastalıkları; anafilaktik şok, astım, serum hastalığı, ürti- ker, anjiyonörotik ödem, saman nezlesi, dermatozlar gibi alerjik hastalıklar; ülserli kolit, spru, Crohn hastalığı gibi sindirim sistemi hastalıktan; kronik akciğer fibrozu, Boeck hastalığı gibi akciğer hastalıkları; hemolitik anemi, idiyopatik trombopeni, lösemiler, aleıjik purpura gibi kan hastalıkları; deri ve göz ve kulak hastalıklarında yerel uygulama (göz damlası, merhem şeklinde); organ nakillerinde bağışıklığın baskılanması; kötü huylu hastalıklarda kan kalsiyumu yükselmesinin önlenmesi ve beyin ödemi.
Glikokortikoitler uzun süre kullanıldıklannda yan etkilere neden olurlar. Bunlann arasında en önemlileri kan basıncının yükselmesi; onikiparmakbağırsağı ve mide ülserlerinin oluşumu ve alevlenmesi; enfeksiyonlara eğilim; Cushing sendromu; steroitlere bağlı katarakt; şeker hastalığı ve kemik yumuşaması; şişmanlık; ruhsal durum değişimleri; deri yağlanması ve saç dökülmesidir.glikolizGlikozun laktata (süt asitine) yıkılması. Bu tepkime sonucunda ATP biçiminde kimyasal enerji kazanılır. Glikoliz tüm hücrelerde meydana gelebilir, ama bazen oksijensiz koşullarda enerjiye gereksinimleri olan dokular (örneğin çizgili kaslar) ya da normalde az oksijen alan dokular (retina, kıkırdak, incebağırsak mukozası) için glikoliz başlıca enerji kaynağıdır. Mitokondrileri olmayan ve bu nedenle solunum çevriminden enerji alamayan olgun alyuvarların ise tek enerji kaynağı glikoliz- dir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
