Ruh Hastalığı
RUH HASTALIĞI (lunacy)
Kötü ruhlar ve kötü duyguların, bazan da vücuttaki bir rahatsızlığın ruha tesir ederek, onu kendi görevini yapamaz hâle getirmesine verilen isimdir.
Sebepleri:
Arapların filozofu diye meşhur tabip Yakup b. İshakel-Kindî(ölüm236 H.)'nin bildirdiğine göre, Ruh hastalığı; bazan kötü ruhların ve kötü duyguların tesiriyle; bazan da, vücuttaki kan, safra ve balgam gibi sıvıların bozulmasıyla meydana gelen bir hastalıktır. Tabip el-Kindî, bu ikisi arasındaki farkı açıklayan bir de eser yazmıştır."1
* Aşırı derecede üzüntü ve keder. Yine aşırı derecede korku. Yorgunluk vs. gibi şeyler de ruh hastalığının belli başlı sebeplerindendir. Zira üzüntü ve kederli olan kimselerle, yorgun kimseler çabucak tesir altında kalabilirler. Ruh hastalığı irsî olabildiği gibi, sonradan meydana geldiği de olur.
Belirtileri:
Evham, vesvese, huzursuzluk, korkaklık. Uykusuzluk, gerginlik, ürkeklik, hareketlilik, irade zayıflığı ve sabırsızlık gibi şeylerdir.
* Kur'ân-ı Kerim'de ise: "Allah'tan korkanlar (yok mu?), kendilerine kötü ruhlardan bir vesvese, evham geldiği zaman, herşeyin Allah'tan olduğunu hatırlayıp, hemen bu evhamdan vazgeçerler" buyrulmuştur.
(Araf 201: ayrıca bak. Sebe 8.46; Ahkâf 15)
Kırk Yaş Sınırı:
Sahabeden Enes İbni Mâlik(r.a.) demiştir ki: "Müslüman kimse kırk yaşına vardığı zaman, yüce Allah onu delilik, abraşlıkve cüzzam gibi hastalıklardan korur."2
* Genel olarak bu hastalıklar için kırk yaş bir sınır olarak telakki edilmiştir. Yani umumiyetle bu hastalıklara yakalanan kimseler bu yaşın altındaolan kimselerdir. Kırk yaşından yukarı olanlar bu hastalıklara yakalanmazlar demek değildir. Çünkü hüküm çoğunluğa göre verilir.
Tedavi:
Kan aldırmak Hadis-i Şerifte: "Başın ortasından kan aldırmak; deliliğe, cüzzam'a, uyku hastalığına ve diş ağrısına karşı faydalıdır" buyrulmuştur. Hadisin râvisi derki: "PeygamberAleyhis-Selâm, başın ortasından kan aldırmaya "kurtarıcı" derdi.
Acve hurması: "Mantar ekip dikmeden Allah'ın kudreti ile kendiliğinden meydana gelen bir bitkidir, suyu ise göz hastalığına karşı şifadır. Medine'nin acve isimli hurması ise cennet meyvelerindendir, cinnet (ruh) hastalığına karşı şifadır."4
Meşguliyet:
Ruh hastalığının tedavi usullerinden birisi de meşguliyettir. Nitekim Pey-gamber Aleyhis-Selâm: "Sizden birinizin üzüntü ve sıkıntısı sürekli olursa, ok ve yayını alarak avlanmaya çıkmasında bir sakınca yoktur" buyurmuştur."5
Bal:
Bal; böbrek hastalıkları, asabî hastalıklar, uykusuzluk, zehirlenmeler, hatta aklî hastalıklara karşı kullanılan gayet faydalı bir ilaçtır."6
Dağlama Yapmak:
Başı traş ederek dağlama yapmakta ruh hastalığının tedavi şekillerindendir. Nitekim bazı tabipler, elektroşok ile bazı hallerde başa yapılan dağlama arasında ilgi kurmaya çalışmışlardır. Musiki İle Tedavi: Bu konuda Tedavi maddesinde geniş bilgi verilmiştir. Ruh hastalıklarını musiki ile tedavi eden ilktabip, arapların filozofu diye meşhur Yakub b. Ishakel-Kindî (ölüm 236 Hicrî) olmuştur. (A'lâmü'l-Arab ve'l-Müslimin s. 34)
Telkin ve Duâ:
Hârice b. es-Salt, amcasından rivayet ederek şöyle demiştir: "Bir defasında Peygamber Aleyhis-Selâm'ın yanından ayrıldığımızda, Arabdan bir kabilenin yanına geldik. Kabile halkı bize: "Haber aldığımıza göre siz, şu zâtın (peygamberin) yanından geliyormuşunuz, zira o iyi bir insandır. Bizim yanımızda elleri ve ayakları bağlı bir ruh hastası var. Sizde, buna şifa olacak bir ilaç veya nefes edecek bir kimse var mıdır?" diye sordular. Biz de: "Evet" dedik. Bunun üzerine elleri ve ayakları bağlanmış hastayı getirdiler. Hastanın üzerine üçgün sabahlı akşamlı Fatiha sûresini okudum. Her okuyuşumun sonunda, nefesimi içimde topluyor, sonra hastanın üzerine üflüyordum. Üçgün sonra hasta kimse, bağdan boşanmış gibi olup iyileşiverdi. Böylece nefes etmeme karşılık tedavi ücreti olarak, bana birşeyler verdiler. Ben ise: "Hayır, Peygamber Aleyhis-Selâm'a sormadıkça kabul etmem" dedim ve sordum. O da: "Al da ye! Ömrüme yemin ederim, nice insanlar vardır ki, bâtıl (asılsız) nefes etme karşılığında birşeyler alıp yiyorlar. Yemin olsun ki sen, hak olan (dini yönden doğru ve gerçek olan) nefes etme karşılığında ücret alıp yemiş olacaksın!" buyurdu."7 Abdurrahman b. Ebî Leylâ, babasından rivayet ederek şöyle der: "Ben bir defasında Peygamber Aleyhis-Selâm'ın yanında oturuyordum. O sırada bir bedevî gelerek: "Hasta bir kardeşim var" dedi. Peygamber Aleyhis-Selâm o kimseye: "Kardeşinin hastalığı nedir?" diye sordu. Bedevî: "Kardeşimde bir nevi ruh hastalığı var" dedi. Peygamber Aleyhis-Selâm: "Git onu bana getir!" buyurdu. Bedevi de gidip getirdi ve Peygamber Aleyhis-Selâm'ın önüne oturttu. Hadisin râvisi sözüne devamla: "Ben, Peygamber Aleyhis-Selâm'ın, hastanın şifa bulması için, Allah'a sığınarak şu âyetleri okuduğunu işittim: "Fatiha sûresi, Bakara sûresinin başından dört âyet, ortalarından iki âyet, âyetel-kürsî, aynı sûrenin son üç âyeti, Al-i Imran sûresinden bir âyet... İhlas, Felakve Nâs sûreleri. Peygamber Aleyhis-Selâm bunları okuyup nefes ettikten sonra, hasta kimse şifaya kavuşarak hiç bir rahatsızlığı kalmamış gibi ayağa kalktı" demiştir."8
* Deniz suyu ile banyo yapıldığı zaman vücudu gevşetip çözer, işte bu durum sinir gerginliği için gayet faydalıdır.
(el-Mutemed s.478-479)
Horasanlı filozof tabip Ebû Bekir Râzî (ölüm 303 H.Vde "Ruh Hastalıkları" ile ilgili bir eser yazmıştır."9
Filozof tabip el-Kindî (ölüm 236 H.) ise üzüntü ve kederi yok etmenin çareleri adında bir eser kaleme almıştır."10
Kaynaklar:
[1]- İ. E Usaybia 2/178-187. [2]- Müsned 2/89: Ş Müsned 7/50: ayrıca bak K Ummâl Hadis mevkuftur, merfû otarakta rivayet edilmiştir i. Sünnî vr. 26b, 43b. [3]- Hâkim tıp 4/210: ayrıca bak. K Ummâl 10/28109, 128, 129, 149: E. Nuaym vr. 89a: i. Sünnî vr. 43a [4]- i. Mâce tıp H. 3453 [S]-Bağdâdî s. 51: E. Nuaym vr. 42b. i. Sünnî vr. 20b. Süyûtî vr. 8b. [6]- Aselü'n-Nahl s. 207: Maat-Tıp s. 198-99 [7]- E. Davud tıpH.390l:büyûH. 3420: Müsned 5/511: ayrıca bak. E. Davud H. 3896. 3897 [8]- i. Mâce tıp H. 3549: Müsned S/128. [9]- Fihrist s. 419: /.E. Usaybia 2/360. [10]- I.E. Usaybia 2/187
Kötü ruhlar ve kötü duyguların, bazan da vücuttaki bir rahatsızlığın ruha tesir ederek, onu kendi görevini yapamaz hâle getirmesine verilen isimdir.
Sebepleri:
Arapların filozofu diye meşhur tabip Yakup b. İshakel-Kindî(ölüm236 H.)'nin bildirdiğine göre, Ruh hastalığı; bazan kötü ruhların ve kötü duyguların tesiriyle; bazan da, vücuttaki kan, safra ve balgam gibi sıvıların bozulmasıyla meydana gelen bir hastalıktır. Tabip el-Kindî, bu ikisi arasındaki farkı açıklayan bir de eser yazmıştır."1
* Aşırı derecede üzüntü ve keder. Yine aşırı derecede korku. Yorgunluk vs. gibi şeyler de ruh hastalığının belli başlı sebeplerindendir. Zira üzüntü ve kederli olan kimselerle, yorgun kimseler çabucak tesir altında kalabilirler. Ruh hastalığı irsî olabildiği gibi, sonradan meydana geldiği de olur.
Belirtileri:
Evham, vesvese, huzursuzluk, korkaklık. Uykusuzluk, gerginlik, ürkeklik, hareketlilik, irade zayıflığı ve sabırsızlık gibi şeylerdir.
* Kur'ân-ı Kerim'de ise: "Allah'tan korkanlar (yok mu?), kendilerine kötü ruhlardan bir vesvese, evham geldiği zaman, herşeyin Allah'tan olduğunu hatırlayıp, hemen bu evhamdan vazgeçerler" buyrulmuştur.
(Araf 201: ayrıca bak. Sebe 8.46; Ahkâf 15)
Kırk Yaş Sınırı:
Sahabeden Enes İbni Mâlik(r.a.) demiştir ki: "Müslüman kimse kırk yaşına vardığı zaman, yüce Allah onu delilik, abraşlıkve cüzzam gibi hastalıklardan korur."2
* Genel olarak bu hastalıklar için kırk yaş bir sınır olarak telakki edilmiştir. Yani umumiyetle bu hastalıklara yakalanan kimseler bu yaşın altındaolan kimselerdir. Kırk yaşından yukarı olanlar bu hastalıklara yakalanmazlar demek değildir. Çünkü hüküm çoğunluğa göre verilir.
Tedavi:
Kan aldırmak Hadis-i Şerifte: "Başın ortasından kan aldırmak; deliliğe, cüzzam'a, uyku hastalığına ve diş ağrısına karşı faydalıdır" buyrulmuştur. Hadisin râvisi derki: "PeygamberAleyhis-Selâm, başın ortasından kan aldırmaya "kurtarıcı" derdi.
Acve hurması: "Mantar ekip dikmeden Allah'ın kudreti ile kendiliğinden meydana gelen bir bitkidir, suyu ise göz hastalığına karşı şifadır. Medine'nin acve isimli hurması ise cennet meyvelerindendir, cinnet (ruh) hastalığına karşı şifadır."4
Meşguliyet:
Ruh hastalığının tedavi usullerinden birisi de meşguliyettir. Nitekim Pey-gamber Aleyhis-Selâm: "Sizden birinizin üzüntü ve sıkıntısı sürekli olursa, ok ve yayını alarak avlanmaya çıkmasında bir sakınca yoktur" buyurmuştur."5
Bal:
Bal; böbrek hastalıkları, asabî hastalıklar, uykusuzluk, zehirlenmeler, hatta aklî hastalıklara karşı kullanılan gayet faydalı bir ilaçtır."6
Dağlama Yapmak:
Başı traş ederek dağlama yapmakta ruh hastalığının tedavi şekillerindendir. Nitekim bazı tabipler, elektroşok ile bazı hallerde başa yapılan dağlama arasında ilgi kurmaya çalışmışlardır. Musiki İle Tedavi: Bu konuda Tedavi maddesinde geniş bilgi verilmiştir. Ruh hastalıklarını musiki ile tedavi eden ilktabip, arapların filozofu diye meşhur Yakub b. Ishakel-Kindî (ölüm 236 Hicrî) olmuştur. (A'lâmü'l-Arab ve'l-Müslimin s. 34)
Telkin ve Duâ:
Hârice b. es-Salt, amcasından rivayet ederek şöyle demiştir: "Bir defasında Peygamber Aleyhis-Selâm'ın yanından ayrıldığımızda, Arabdan bir kabilenin yanına geldik. Kabile halkı bize: "Haber aldığımıza göre siz, şu zâtın (peygamberin) yanından geliyormuşunuz, zira o iyi bir insandır. Bizim yanımızda elleri ve ayakları bağlı bir ruh hastası var. Sizde, buna şifa olacak bir ilaç veya nefes edecek bir kimse var mıdır?" diye sordular. Biz de: "Evet" dedik. Bunun üzerine elleri ve ayakları bağlanmış hastayı getirdiler. Hastanın üzerine üçgün sabahlı akşamlı Fatiha sûresini okudum. Her okuyuşumun sonunda, nefesimi içimde topluyor, sonra hastanın üzerine üflüyordum. Üçgün sonra hasta kimse, bağdan boşanmış gibi olup iyileşiverdi. Böylece nefes etmeme karşılık tedavi ücreti olarak, bana birşeyler verdiler. Ben ise: "Hayır, Peygamber Aleyhis-Selâm'a sormadıkça kabul etmem" dedim ve sordum. O da: "Al da ye! Ömrüme yemin ederim, nice insanlar vardır ki, bâtıl (asılsız) nefes etme karşılığında birşeyler alıp yiyorlar. Yemin olsun ki sen, hak olan (dini yönden doğru ve gerçek olan) nefes etme karşılığında ücret alıp yemiş olacaksın!" buyurdu."7 Abdurrahman b. Ebî Leylâ, babasından rivayet ederek şöyle der: "Ben bir defasında Peygamber Aleyhis-Selâm'ın yanında oturuyordum. O sırada bir bedevî gelerek: "Hasta bir kardeşim var" dedi. Peygamber Aleyhis-Selâm o kimseye: "Kardeşinin hastalığı nedir?" diye sordu. Bedevî: "Kardeşimde bir nevi ruh hastalığı var" dedi. Peygamber Aleyhis-Selâm: "Git onu bana getir!" buyurdu. Bedevi de gidip getirdi ve Peygamber Aleyhis-Selâm'ın önüne oturttu. Hadisin râvisi sözüne devamla: "Ben, Peygamber Aleyhis-Selâm'ın, hastanın şifa bulması için, Allah'a sığınarak şu âyetleri okuduğunu işittim: "Fatiha sûresi, Bakara sûresinin başından dört âyet, ortalarından iki âyet, âyetel-kürsî, aynı sûrenin son üç âyeti, Al-i Imran sûresinden bir âyet... İhlas, Felakve Nâs sûreleri. Peygamber Aleyhis-Selâm bunları okuyup nefes ettikten sonra, hasta kimse şifaya kavuşarak hiç bir rahatsızlığı kalmamış gibi ayağa kalktı" demiştir."8
* Deniz suyu ile banyo yapıldığı zaman vücudu gevşetip çözer, işte bu durum sinir gerginliği için gayet faydalıdır.
(el-Mutemed s.478-479)
Horasanlı filozof tabip Ebû Bekir Râzî (ölüm 303 H.Vde "Ruh Hastalıkları" ile ilgili bir eser yazmıştır."9
Filozof tabip el-Kindî (ölüm 236 H.) ise üzüntü ve kederi yok etmenin çareleri adında bir eser kaleme almıştır."10
Kaynaklar:
[1]- İ. E Usaybia 2/178-187. [2]- Müsned 2/89: Ş Müsned 7/50: ayrıca bak K Ummâl Hadis mevkuftur, merfû otarakta rivayet edilmiştir i. Sünnî vr. 26b, 43b. [3]- Hâkim tıp 4/210: ayrıca bak. K Ummâl 10/28109, 128, 129, 149: E. Nuaym vr. 89a: i. Sünnî vr. 43a [4]- i. Mâce tıp H. 3453 [S]-Bağdâdî s. 51: E. Nuaym vr. 42b. i. Sünnî vr. 20b. Süyûtî vr. 8b. [6]- Aselü'n-Nahl s. 207: Maat-Tıp s. 198-99 [7]- E. Davud tıpH.390l:büyûH. 3420: Müsned 5/511: ayrıca bak. E. Davud H. 3896. 3897 [8]- i. Mâce tıp H. 3549: Müsned S/128. [9]- Fihrist s. 419: /.E. Usaybia 2/360. [10]- I.E. Usaybia 2/187
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
