Laşe
LAŞE (leş, meyte)
İslâmi ölçülere göre kesilmemiş veya kendiliğinden ölmüş olan hayvana "lâşe" denir. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm: "Şüphesiz ki Allah ve Rasûlü; içki, murdar ölmüş hayvan (lâşe), domuz eti ve putların alım ve satımını haram kıldı" buyurunca: "Yâ Rasûlallah! Murdar ölmüş hayvanın içyağı hakkında ne dersiniz? Zira bununla gemiler yağlanır, deriler cilalanır, insanlar bununla aydınlanırlar, (mum vs. gibi şeyler yaparlar)" denildi. Bunun üzerine Peygamber Aleyhis-Selâm: "Hayır o haramdır" buyurdu ve sözüne devamla: "Yüce Allah yahudilere lanet etsin! Allah Teâlâ, içyağını onlara haram kıldığında, yağı erittiler, sonra sattılar ve parasını yediler" buyurdu."1
İbni Abbas (r.a.) demiştir ki: "Peygamber Aleyhis-Selâm, murdar ölmüş hayvanın yalnız etinin (ve içyağının) yenilmesini haram kıldı. Deri, kıl ve yününün kullanılmasında ise bir sakınca yoktur"."2
* Ümmü Seleme Hz.'leri de; Peygamber Aleyhis-Selâm'ın: "Dibâgat yapılmak şartıyla murdar ölmüş hayvanın derisini kullanmakta; su ile temizlenmek şartıyla da yün, kıl, diş ve boynuzlarının kullanılmasında bir sakınca yoktur" dediğini işittim, demiştir."2
* Yine İbni Abbas Hz.'leri: Peygamber Aleyhis-Selâm; yırtıcı hayvanlardan parçalayıcı dişe sahip olanlarla, kuşlardan yırtıcı pençeye sahip olanların yenilmesini yasakladı" demiştir."3 Yırtıcı hayvanlar, pis şeyler ve leş yediği için, etlerinin yenilmesi yasaklanmıştır.
Tıbbî Zararları:
Murdar olarak ölmüş hayvanlarda kan dışarı akıtılamadığı için; bu kan etin, yağın ve damarların içinde kalmıştır. Dışa akıtılamayan pis kan sebebiyle eti ve yağı pis olmuştur. Pis olan kan, aslında temiz olan eti ve yağı da pis etmiştir. İşte bu sebeple İslâmi ölçülere uygun olarak kesilmeyen veya kendiliğinden ölen hayvanların etleri ve yağları yenilmez.
Böyle bir etin yenmesinin zararları önce midede görülür. Kusma, bağırsak ağırısı, ishal, düşme ve bayılma gibi haller meydana getirir. Sebebi ise bu tip etlerin pis ve zehirli olmasıdır."4
* Boğazlanmaksızın kendiliğinden ölmüş olan hayvan; yaşlılık, zayıflık ve zehirlenme gibi sebeplerle ölmüş olabileceği gibi; verem, ruam, kuduz, şarbon gibi hastalıklar sebebiyle de ölmüş olabilir. Bu hastalıklardan bir kısmı ise bulaşıcıdır."5
Kur'ân-ı Kerim'de ise: "Leş, kan, domuz eti, Allahtan başkası adına boğazlanan; boğulmuş, vurulup öldürülmüş, yukarıdan yuvarlanıp ölmüş hayvanlar ile; canavarların parçaladığı hayvanlar ölmeden yetişip kestikleriniz müstesnâ dikili taşlar (putlar) adına boğazlanmış hayvanlar ve fal oklarıyla kısmet aramanız size haram kılındı. Bunlar doğru yoldan çıkmadır..." buyrulmuştur. (Mâide 3)
* Kur'ân-ı Kerim'in beş yerinde Lâşe'nin haramlığından söz edilmiştir.
Kaynaklar:
[1]- Buhârî büyü 3140, 43; Aynî S/604: Müslim müsâgât H. 71; ayrıca bak. Müsned 2/213. 3/324: Nesâî atîre 7/177; Nihâye 3/7; Buhârî zebâyıh 6/233. 6/231. [2]- Dârekutnî taharet 1/47-48 H 1921; E. Davud libas H. 2120. 4126; ayrıca bak Müslim hayz H. 100-105. /. Mâce libas H. 3610; S. Kübrâ 1/23-24; K. Ummal 9/2678S. [3]- Buhârî zebâyıh 7/124; Müslim sayd H. 1932; E. Davud etime H. 3803-3806; ayrıca bak. Müsned 4/194. [4]- el-Edviyye s. 64. [5]-Nesîmî 2/2S0-S8 özet olarak; Kandâvî s. 47.
İslâmi ölçülere göre kesilmemiş veya kendiliğinden ölmüş olan hayvana "lâşe" denir. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm: "Şüphesiz ki Allah ve Rasûlü; içki, murdar ölmüş hayvan (lâşe), domuz eti ve putların alım ve satımını haram kıldı" buyurunca: "Yâ Rasûlallah! Murdar ölmüş hayvanın içyağı hakkında ne dersiniz? Zira bununla gemiler yağlanır, deriler cilalanır, insanlar bununla aydınlanırlar, (mum vs. gibi şeyler yaparlar)" denildi. Bunun üzerine Peygamber Aleyhis-Selâm: "Hayır o haramdır" buyurdu ve sözüne devamla: "Yüce Allah yahudilere lanet etsin! Allah Teâlâ, içyağını onlara haram kıldığında, yağı erittiler, sonra sattılar ve parasını yediler" buyurdu."1
İbni Abbas (r.a.) demiştir ki: "Peygamber Aleyhis-Selâm, murdar ölmüş hayvanın yalnız etinin (ve içyağının) yenilmesini haram kıldı. Deri, kıl ve yününün kullanılmasında ise bir sakınca yoktur"."2
* Ümmü Seleme Hz.'leri de; Peygamber Aleyhis-Selâm'ın: "Dibâgat yapılmak şartıyla murdar ölmüş hayvanın derisini kullanmakta; su ile temizlenmek şartıyla da yün, kıl, diş ve boynuzlarının kullanılmasında bir sakınca yoktur" dediğini işittim, demiştir."2
* Yine İbni Abbas Hz.'leri: Peygamber Aleyhis-Selâm; yırtıcı hayvanlardan parçalayıcı dişe sahip olanlarla, kuşlardan yırtıcı pençeye sahip olanların yenilmesini yasakladı" demiştir."3 Yırtıcı hayvanlar, pis şeyler ve leş yediği için, etlerinin yenilmesi yasaklanmıştır.
Tıbbî Zararları:
Murdar olarak ölmüş hayvanlarda kan dışarı akıtılamadığı için; bu kan etin, yağın ve damarların içinde kalmıştır. Dışa akıtılamayan pis kan sebebiyle eti ve yağı pis olmuştur. Pis olan kan, aslında temiz olan eti ve yağı da pis etmiştir. İşte bu sebeple İslâmi ölçülere uygun olarak kesilmeyen veya kendiliğinden ölen hayvanların etleri ve yağları yenilmez.
Böyle bir etin yenmesinin zararları önce midede görülür. Kusma, bağırsak ağırısı, ishal, düşme ve bayılma gibi haller meydana getirir. Sebebi ise bu tip etlerin pis ve zehirli olmasıdır."4
* Boğazlanmaksızın kendiliğinden ölmüş olan hayvan; yaşlılık, zayıflık ve zehirlenme gibi sebeplerle ölmüş olabileceği gibi; verem, ruam, kuduz, şarbon gibi hastalıklar sebebiyle de ölmüş olabilir. Bu hastalıklardan bir kısmı ise bulaşıcıdır."5
Kur'ân-ı Kerim'de ise: "Leş, kan, domuz eti, Allahtan başkası adına boğazlanan; boğulmuş, vurulup öldürülmüş, yukarıdan yuvarlanıp ölmüş hayvanlar ile; canavarların parçaladığı hayvanlar ölmeden yetişip kestikleriniz müstesnâ dikili taşlar (putlar) adına boğazlanmış hayvanlar ve fal oklarıyla kısmet aramanız size haram kılındı. Bunlar doğru yoldan çıkmadır..." buyrulmuştur. (Mâide 3)
* Kur'ân-ı Kerim'in beş yerinde Lâşe'nin haramlığından söz edilmiştir.
Kaynaklar:
[1]- Buhârî büyü 3140, 43; Aynî S/604: Müslim müsâgât H. 71; ayrıca bak. Müsned 2/213. 3/324: Nesâî atîre 7/177; Nihâye 3/7; Buhârî zebâyıh 6/233. 6/231. [2]- Dârekutnî taharet 1/47-48 H 1921; E. Davud libas H. 2120. 4126; ayrıca bak Müslim hayz H. 100-105. /. Mâce libas H. 3610; S. Kübrâ 1/23-24; K. Ummal 9/2678S. [3]- Buhârî zebâyıh 7/124; Müslim sayd H. 1932; E. Davud etime H. 3803-3806; ayrıca bak. Müsned 4/194. [4]- el-Edviyye s. 64. [5]-Nesîmî 2/2S0-S8 özet olarak; Kandâvî s. 47.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
