Çöven

ÇÖVEN (Saponaria officinalis)

Çöven, havuca benzeyen bir bitki olup birçok cinsleri vardır. En iyisi beyazolanı, en kuvvetlisi ise yeşil olanıdır. Topraktan sökülüp kurutulduktan sonra dövülerek toz haline getirilir. Hatmi ve sedir ağacı tozu gibi hem hekimlikte ve hem de temizlikte kullanılır. Arapçada adı "Üşnân" olan çöven, Türkçede sabun-otu, çamaşırcı sabunu ve helvacı kökü adları ile de bilinmektedir."1

*Yaprağı, dalları ve kökünün kurutulup övütülmüş olan tozu temizlikte kullanıl¬mıştır. Nitekim Hz. Âişe (r.a.): "Peygamber Aleyhis-Selâm, hac veya umre için ihrama girmek istediği zaman, başını hatmi veya çöven tozu ile yıkardı, sonra da az miktarda zeytinyağı ile yağlardı" demiştir."2

*Abdürrezzak Musannef inde şöyle bir haber nakleder: "Ölen kimsenin hastalık süresi uzamış olur da, cenazesini yıkamak için sedir ağacı tozu bulunmazsa, çöven tozu ile yıkanırdı."3

* Peygamber Aleyhis-Selâm da: "Kadın aybaşı halinden temizleneceği zaman, örülmüş saçlarını çözer, hatmi veya çöven tozu ile yıkanıp temizlenir. Cünüplükten dolayı yıkanacağı zaman ise, saçlarını çözmeyip başına su döker ve saçlarını sıkıştırarak yıkayıp temizler" buyurmuştur."4

Hekimlikte Kullanılması:
Çöven parlatıcı, temizleyici ve tıkanıklıkları açıcı özelliğe sahibdir. Uyuz veya kaşıntı hastalıklarına yakalanan kimselerin çöven tozu ileyıkanmaları tavsiye edilmiştir."5

* İdrarı söktürür ve âdet kanamasını çoğaltır. İdrarın zor yapılmasına karşıda faydalıdır. Eğer ağızyoluyla çokça alınırsa, hâmile kadının çocuğunu düşürür ve içen kişiyi de öldürür."6

Çöven, keskin ve temizleyici olup gözeneklerdeki tıkanıklığı açar, fazla eti de giderir. Siroz hastalığı için dahi faydalı olup vücutta toplanmış olan suyun idrar yoluyla dışarı atılmasını sağlar.

Temizleyici ve parlatıcı özelliğinden dolayı, bilhassa kalın ve yünlü elbiselerin yıkanmasında temizlik maddesi olarak kullanılmıştır.

Tahin helvası yapımında maya görevi yapar ve beyazlaştırıcı olarak kullanılır. Kağıt sanayiinde de parlatıcı ve beyazlaştırıcı olarak kullanılmıştır."7

Kaynaklar:
f/J- Kamus 4/547. [2]- Müsned 6/78. [3]-Abdürrezzak 31 999 Hl- Râmuz s 32 S. Kübrâ 1/182: K Ummal 9/26580 [S]-^Ls4T547 [6]-e,-Kânun 1/254. [7]- C Müfredat»-Edviyye 1/37: Kanun 1/254

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp