Çok Yemek

ÇOK YEMEK (Tuhm,dyspepsia)

Çok yemek, mideyi tıka-basa doldurmak demekti r. Oburluğa düşmemek içi n insanlar; yüce Allah, peygamberler, büyük zatlar ve tabipler tarafından uyarılmıştır. Nitekim Kur'an-ı Kerimde: "Ey Âdem Oğulları!.. Yeyiniz, içiniz fakat israf etmeyiniz. Çünkü Allah israf edenleri sevmez" buyrulmuştur.(Araf 31)

Peygamber Aleyhis-Selâm da: "Birçok hastalığın gerçek sebebi çok yemedir."1

*"Her arzu ettiğin şeyi yemek gerçekten israftır."2

*"Ademoğlu midesinden daha zararlı bir kap doldurmamıştır. İnsanoğluna belini doğrultacak bir kaç lokma kâfidir. Mutlaka yemesi gerekirse, midesinin üçte birini yemeğe, üçtebirini içmeye, üçtebirini de nefes alıp vermeye (havaya) bırakmalıdır" buyurmuştur."3

*Lokman Hekim de oğluna şöyle tavsiyede bulunmuştur: "Oğlum! Miden dolu iken sakın yemek yeme! Zira tok iken yiyeceğin şeyi köpeğe atman senin için onu yemeden daha iyidir."4

*En iyisi ve en güzeli daha istek varken yemekten çekilmelidir. Mümin kimse çok yemez, ancak hayatını devam etti recek ve çalışabi lecek kadar yer, yani normal bir şekilde midesini dolduruncaya kadar yer. Kâfir ise dünyaya dalmış ve âhireti unutmuş olduğundan dolayı, hayvan gibi yedi bağırsağını dolduruncaya kadar yer. Zira üç ince bağırsak, üç kalın bağırsak bir de mide olmak üzere hepsine birden yedi bağırsakdenilmiştir. Kur'an-ı Kerim'de de: "... Varacakları yer cehennem olduğu halde kâfirler, zevklerine dalar ve hayvanların yediği gibi yerler" buyrulmuştur."5

Çok Yemenin Zararları:
Hz. Ömer demiştir ki: "Sakın çok yemeyiniz ve çok içmeyiniz! Zira çok yemek ve içmek, vücudun kıvamını bozar, hastalık meydana getirir, namaza karşı tembellik verir. Sizlere normal yemeyi ve içmeyi tavsiye ederim! Zira böyle yapmak vücut için en uygun ve israftan en uzak olanıdır. Yüce Allah şişman vücudu sevmez, kişi şehvet ve arzusunu dini üzerine tercih etmedikçe yok olmaz."6

*Çok yemek birinci hicrî asırdan sonra meydana gelmiş kötü bir alışkanlıktır."7

*Çok yemek uğursuzluktur."8

*Yemek üzerine yemek yemek, bir yemeği hazmetmeden diğerini yemek, şişmanlatır, tembelleştirirve hasta eder."9
Midesi tıka-basa dolmuş kimsenin kafasına ilim girmez; her kim az yerse az su içer; her kim az su içerse uykusu rahat olur, her kimin de uykusu rahat olursa, ömrü bereketli olur. Her kim çok yerse, kötü gıda almış olur, nefsi pisleşir, kalbi katılaşır. Çok yemekten sakınınız! Zira çok yemek, kalbi katılaştırır, ibâdete karşı tembelleştirir, iyi şeyleri dinlemeye karşı kulakları sağır eder."10

*Çok yeyip içerek kalplerinizi öldürmeyiniz! Çünkü kalp bitki gibidir. Çok su dökerseniz ölür, hiç su vermezseniz kurur."11

*Hz. Ali Halîfeliği zamanındaki bir konuşmasında; "Onlar (sahabeler) az yedikleri ve yedikleri şeylerin çeşidinin azlığı sebebiyle deve kığısı gibi katı olarak abdest yaparlardı. Sizler bugün çok ve çeşitli yemeniz sebebiyle sıvı olarak abdest bozuyorsunuz" diyerek zamanındaki insanların hem çok ve hem de çeşitli yediklerinden dolayı dışkılarının sıvı olduğunu belirtmiştir."12

*Hasan-ı Basrî (r.a.) de: "Sizden biriniz çokça yeyip, tıka-basa karnını dolduruyor, sonrada hizmetçisine: "Bana yediğim yemeği sindirecek bir şey getir, diyerek hazma yardım edecek ilaç arıyor" demiştir."13

*Humeyd b. Hilâl; Hz. Ömer'in et ile tereyağının birlikte yenilmesini yasak ettiğini söylemiştir."14

*Keşşaf Tefsiri'nin yazarı büyük âlim Zemahşerî de: "Eğer kabirde yatan ölülere: "Ömrünüzün kısa oluşunun sebebi nedir?" diye sorulsa, şüphesiz ki: "Çok yemedir" diye cevap vereceklerdir, demiştir."15

* Çok yemek ve bol gıda almaktan meydana gelen rutubet ve buhar beyni örter, fikri perdeler, zihin tutukluğu vs. gibi zararlar meydana getirir. Çok yiyen kimselerin vücutları normalden çıkar, geri zekalı ve dikkatsiz olurlar. Nitekim Tabip Dr. Mahmut Nâzım şöyle demiştir. "Çokyemek, bağırsak kurtları, şeker hastalığı, müzmin pankreas rahatsızlığı, basur, verem gibi hastalıklar meydana getirir. Ayrıca ishal, şiddetli terleme, kanda tuz miktarının artması, kalp hastalığı gibi birçok hastalıklar meydana gelebilir. Hazımzorluğu, mide genişlemesi, karaciğer, mide, bağırsak ve safra kesesinde hastalıklar meydana getirirç."16

*Çok yemenin şişmanlık meydana getireceğini ve bazı hastalıklara sebep olacağını söylemiştik. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm, göbeği şişkin, midesi dolu bir adam görmüş, adamcağızın göbeğine eliyle işaret ederek: "Keşke bu şişmanlık göbeğinden başka bir yerde olsaydı senin için daha iyi olurdu" buyurarak, bu şekilde bir şişmanlığı tasvip etmediğini ifade etmiştir."17

*İmran b. Zeyd, babasından rivayet ederek demiştir ki: "Hz. Aişe'nin yanına varmıştık: Ey Anneciğim! Selâm sana dedik. O da:" Size de selâm" dedi sonra ağladı. "EyAnneciğim! Niçin ağlıyorsun?" diye sorduk. "Bana ulaşan haberlere göre, sizlerden bir kimse, çeşitli yemeklerden çokça yiyor, sonra da onu hazmettirecek ilaç arıyormuş. Peygamber Aleyhis-Selâmı hatırladım da, onun için ağlıyorum. Dünyadan göçüp gitti de, karnını birgünde iki cins yemekle doyurmadı. Hurmadan karnını doyursa ekmekten doyurmazdı. Ekmekle doyursa, hurmadan doyurmazdı. İşte bunun için ağlıyorum" dedi. ;

Çok Yemeyi Tedricen Terketmek:
"İmam Gazâlî İhyâü'l-Ulâm" isimli eserinde, çok yemeyi azaltma konusunda şöyle demiştir: "Çokyemeye alışkın olan kimse, eğer bir defada azaltacak olursa, mizacı tahammül edemez, zayıf düşer ve çok zor olur, tedricen azar azar yapmalıdır. Meselâ alışık olduğu miktardan azar azar eksiltmelidir. Eğer günde iki ekmek yiyorsa ve bunu bir ekmeğe düşürmek istiyorsa her gün 28/ I veya 30/1 oranında azaltmalıdır."18

Kaynaklar:
f/J- C. Sağır 1/36: F. Kadir I/S32; i. Sünnî vr. 12a; Süyûtîvr. 4a; M. Hasene vr 3lb-32a; K. Ummal 10/28075, 28249: Bağdadî s. 13 ayrıca bak. Nihâye I /115; Faik 1/102; Bu hadis Enes ibni Mâlik, Ali b. Ebî Talih ve E. Saidil-Hudrî tarafından merfu olarak; imam Zühri tarafından da mürsel olarak rivayet edilmiştir. [2]- I. Mâce etîme H. 3352: C. Sağır 1/82; Nesîml 1/244. [3]- Tırmizîzühd H. 2380: i. Mâce etîme H. 3349; i. Hıbbân 2/44 H. 663 [4]. Abdürrezzak 10/414; Süyûtîed-Dürrül-Mensûr 51161-163. [S]- Bağdadî s. 250: ayrıca bak. Nihâye 4/344: Faik 3/373-374; Herevî 1/386-87: Muhammed Sûresi âyet 12. [6]- E. Nuaym vr. 26b: ayrıca bak. K. Ummal 15/41713; K. Hafâ 1/248. [7]- Bağdadî s. 17. [8]- K Hakâyık 2/130. [9]- Nihâye 4/177. [10]- Bağdadî s. 17. [II]. Şerhu Şiratil-islâm s. 549. [12]- Nihâye 1/220. [I3]-I Sünnîvr. 15a [I4]-K. Ummal 15/41712. [IS]-Fâik 1/102; F. Kadir 1/532 [16]- Nesîmî 1/245-47. [17]- i. Sâd 1/406. [18]- Nesîmî 1/264.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp