Çiçek Hastalığı
Çiçek Hastalığı : Genellikle çocuklarda görülen bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. Bazan orta yaşlı kimselerde de görülür. Deri altında meydana gelen beyaz, kırmızı, sarı, menekşe, yeşil, siyah ve iltihaplı taneciklerdir. Gözlerde çıktığı zaman gözü kör eder.
Çeşitleri:
Çiçek hastalığında hastanın çıkardığı çiçeğin çok çeşitleri vardır. Beyaz, kırmızı, sarı, menekşe, yeşil ve siyah olabilir. En hafifi beyaz olanıdır. Zira vücudun kuvvetli olduğunadelâleteder. Şiddetlisi ise, küçükten büyüğe doğru şu sıraya göredir. Beyaz, kırmızı, sarı, menekşe, yeşil ve siyah. Çiçeğin siyah olanı en kötüsü ve en tehlikelisidir.Vücutta çiçek kabarcıkları ne kadar az ve hacmi ne kadar büyük olursa, o kadar tehlikesi az olur.
Çünkü bu durum vücuttan çıkan maddenin kontrol edilebilir ve vücudun kuvvetli olduğuna delâlet eder. Ancak bu durumda bile, çiçeğin birisi batıpdiğeri çıkıyorsa, yine tehlikelidir. Çiçek kabarcıklarının sayı bakımından çok ve hacim bakımından küçük olanı tehlikelidir. Tehlikesi en az olanı, hastalığın başlangıcından itibaren üçüncü günde veya buna yakın günlerdeçıkmış olanıdır. Yavaş yavaş çıkan çiçek tehlikelidir. Çünkü bu durum, hastalık unsurunun kuvvetli ve vücut mukavemetinin zayıf olduğuna delâlet eder.
Vücutta çıkan çiçeklerin hepsinin birden çıkması veya hepsinin birden kaybolması da tehli kelidir. Çiçeğin çabucak olgunlaşanı tehlikesi az (selîm) olan, geç olgunlaşanı ise tehlikesi çok(habis) olanıdır. Yuvarlakolanı selîm, köşeli olanları ise habistir. Karında ve göğüste çıkanları çok görülür ve tehlikelidir. Çünkü hastalığın etrafa yayıldığı için vücuttan çıkan maddenin kontrol edilemediğine delâlet eder.
El ve ayaklarda çıkması, baş ve yüzde çıkmasından daha iyidir. Iztırabı ve ateşi az olanı selim, bunun aksi ise habistir. Hastanın ateşi arttıktan sonraçıkanı, ateş yükselmesinden önce çıkanından daha az tehlikelidir. Nefes alıp verme normal ise selim, normal değilse habistir. Çok susuzluk veriyorsa öldürücüdür.
Hastanın kan veya siyah renkte idrar yapması da öldürücüdür"2
Sebebi:
Çiçek hastalığı vücuttaki kanın bozulmasından meydana geldiği halde; kızamık, safra sıvısının bozulmasından meydana gelmektedir"3
Belirtileri:
Vücutta kaşıntı meydana getirir. Burun akıntısı, öksürük ve yüksek ateş başgösterir. Vücutta ve gözlerde kızartılar meydana gelir. Nefes alıp-verme güçlüğü ortaya çıkması gibi şeylerdir.
Arazları:
Vücutta lekeler bırakır. Gözde çıkarsa, gözü kör ettiği olur. Vücutta hafif kavlamalar meydana getirir.
* Tabiînden Ahnef b. Kays (ölümü 67 H.)'ın, çiçek hastalığından dolayı bir gözü kör Olmuştur. (el-Maârifs. 411)
Çiçek Vak'aları:
Çiçek ve kızamık eski zamanlardan beri bilinen hastalıklardandır. Nitekim İmam Mesruk (r.a.): "İbni Abbâs'ın ziyaretine varmıştık, onlardan bircemâatin bazısını çiçek, bazısını da kızamık hastalığı yakalamıştı" demiştir "4
* Atâ b. Yesâr (r.a.) ise şöyle bir hâdise anlatır: "Peygamber Aleyhis-Selâm'ın hizmetlilerinden Usâme b. Zeyd, Medine'ye ilk geldiği günlerde çiçek hastalığına yakalandı. O sırada Usâme daha küçükyaşta idi, burnundan sümüğü ağzına doğru akıyordu. Âişe bu durumdan tiksindi, bu sırada Peygamber Aleyhis-Selâm geliverdi, çocuğun hem yüzünü temizliyor, hem de başını okşuyordu."5
Tedavi:
Çiçek, su çiçeği ve kızamık hastalığına yakalanan kimselerin soğuktan ve özellikle soğuk sudan sakınmaları lâzımdır. Nitekim Zeyd b. Ebî Üneys (r.a.) demiştir ki: "Bir kimse çiçek hastalığına yakalanmıştı, cünüpoldu. Boy abdesti yapması gerektiğini söylediler. Hasta kimse boy abdesti yapınca etleri dökülmeye başladı ve çok geçmeden öldü.
Bu durum PeygamberAleyhis-Selâm'a duyulunca: "Öldürmüşler, Allah da onları öldürsün! Bilgisizliğin ilacı, sorup öğrenmek değil midir? Temiz toprakla teyemmüm ettirseler olmaz mıydı?" buyurdu "6
İbni Abbas Hz.'leri de: "Eğer hasta veya yolcu olursanız."âyetini tefsir ederken şöyle demiştir: "Bir kimse Allah yolunda savaşırken yaralanır veya çıban çıkarır yahud çiçek hastalığına yakalanır, sonra da cünüp olursa, eğer gusledecek olduğunda ölüm tehlikesi varsa, teyemmüm etsin!"7
Çiçek hastalığı başladığı zaman, hastanın gözleri ne sürme çekilir, ayaklarının altı na da kına yakılırsa, çiçek gözlerine zarar vermez. Mercimek suya ıslatılıp içilirse, çiçek hastalığına karşı faydalıdır. Hünnap şurubu, çiçek ve kızamık hastalıklarına karşı faydalıdır.
Hastayı ishalden korumak lâzımdır "8
Çiçek ve kızamık hastalıkları ve bunların tedavileri ile ilgili olarak: İbni Sînâ'nın hocası sayılan, Horasanlı filozof tabip Ebû Bekir Râzî (ölüm 303 H.)'nin: "Kitâbü'l-Cüderîve,l-Hasbe"adında; Tabip Ebû Cafer Ahmed b. Muham-med, (ölüm 360 H.)'nin de yine "Kitâbû'l-Cüderîve'l-Hasbe" isminde eserleri vardır."10
Kaynaklar:
f/J- Nihâye 1/246. 394, 3/53: Faik 2/300: Bağdadî s. 220-221. [2]- Bağdadî s. 220-221: Zehebî s. 270-271. [3]-Bağdâdîs. 221: Zehebîs. 271. [4]- Nihâye 1/246, 394 [S]-K Ummal 13/36800 [6]- Abdürrezzak 1/225; ayrıca bak K Ummal 9/27578: Nesîmî 3/213. [7]- S Kübrâ 1/224-225: Abdürrezzak 1/224-225: Hâkim taharet 1/165; K Ummal 9/26695 [8]- Bağdadî s. 97-98. 129. 136. [9]-Fihrist s. 418. [10]- Kesf. 2/1408.
Çeşitleri:
Çiçek hastalığında hastanın çıkardığı çiçeğin çok çeşitleri vardır. Beyaz, kırmızı, sarı, menekşe, yeşil ve siyah olabilir. En hafifi beyaz olanıdır. Zira vücudun kuvvetli olduğunadelâleteder. Şiddetlisi ise, küçükten büyüğe doğru şu sıraya göredir. Beyaz, kırmızı, sarı, menekşe, yeşil ve siyah. Çiçeğin siyah olanı en kötüsü ve en tehlikelisidir.Vücutta çiçek kabarcıkları ne kadar az ve hacmi ne kadar büyük olursa, o kadar tehlikesi az olur.
Çünkü bu durum vücuttan çıkan maddenin kontrol edilebilir ve vücudun kuvvetli olduğuna delâlet eder. Ancak bu durumda bile, çiçeğin birisi batıpdiğeri çıkıyorsa, yine tehlikelidir. Çiçek kabarcıklarının sayı bakımından çok ve hacim bakımından küçük olanı tehlikelidir. Tehlikesi en az olanı, hastalığın başlangıcından itibaren üçüncü günde veya buna yakın günlerdeçıkmış olanıdır. Yavaş yavaş çıkan çiçek tehlikelidir. Çünkü bu durum, hastalık unsurunun kuvvetli ve vücut mukavemetinin zayıf olduğuna delâlet eder.
Vücutta çıkan çiçeklerin hepsinin birden çıkması veya hepsinin birden kaybolması da tehli kelidir. Çiçeğin çabucak olgunlaşanı tehlikesi az (selîm) olan, geç olgunlaşanı ise tehlikesi çok(habis) olanıdır. Yuvarlakolanı selîm, köşeli olanları ise habistir. Karında ve göğüste çıkanları çok görülür ve tehlikelidir. Çünkü hastalığın etrafa yayıldığı için vücuttan çıkan maddenin kontrol edilemediğine delâlet eder.
El ve ayaklarda çıkması, baş ve yüzde çıkmasından daha iyidir. Iztırabı ve ateşi az olanı selim, bunun aksi ise habistir. Hastanın ateşi arttıktan sonraçıkanı, ateş yükselmesinden önce çıkanından daha az tehlikelidir. Nefes alıp verme normal ise selim, normal değilse habistir. Çok susuzluk veriyorsa öldürücüdür.
Hastanın kan veya siyah renkte idrar yapması da öldürücüdür"2
Sebebi:
Çiçek hastalığı vücuttaki kanın bozulmasından meydana geldiği halde; kızamık, safra sıvısının bozulmasından meydana gelmektedir"3
Belirtileri:
Vücutta kaşıntı meydana getirir. Burun akıntısı, öksürük ve yüksek ateş başgösterir. Vücutta ve gözlerde kızartılar meydana gelir. Nefes alıp-verme güçlüğü ortaya çıkması gibi şeylerdir.
Arazları:
Vücutta lekeler bırakır. Gözde çıkarsa, gözü kör ettiği olur. Vücutta hafif kavlamalar meydana getirir.
* Tabiînden Ahnef b. Kays (ölümü 67 H.)'ın, çiçek hastalığından dolayı bir gözü kör Olmuştur. (el-Maârifs. 411)
Çiçek Vak'aları:
Çiçek ve kızamık eski zamanlardan beri bilinen hastalıklardandır. Nitekim İmam Mesruk (r.a.): "İbni Abbâs'ın ziyaretine varmıştık, onlardan bircemâatin bazısını çiçek, bazısını da kızamık hastalığı yakalamıştı" demiştir "4
* Atâ b. Yesâr (r.a.) ise şöyle bir hâdise anlatır: "Peygamber Aleyhis-Selâm'ın hizmetlilerinden Usâme b. Zeyd, Medine'ye ilk geldiği günlerde çiçek hastalığına yakalandı. O sırada Usâme daha küçükyaşta idi, burnundan sümüğü ağzına doğru akıyordu. Âişe bu durumdan tiksindi, bu sırada Peygamber Aleyhis-Selâm geliverdi, çocuğun hem yüzünü temizliyor, hem de başını okşuyordu."5
Tedavi:
Çiçek, su çiçeği ve kızamık hastalığına yakalanan kimselerin soğuktan ve özellikle soğuk sudan sakınmaları lâzımdır. Nitekim Zeyd b. Ebî Üneys (r.a.) demiştir ki: "Bir kimse çiçek hastalığına yakalanmıştı, cünüpoldu. Boy abdesti yapması gerektiğini söylediler. Hasta kimse boy abdesti yapınca etleri dökülmeye başladı ve çok geçmeden öldü.
Bu durum PeygamberAleyhis-Selâm'a duyulunca: "Öldürmüşler, Allah da onları öldürsün! Bilgisizliğin ilacı, sorup öğrenmek değil midir? Temiz toprakla teyemmüm ettirseler olmaz mıydı?" buyurdu "6
İbni Abbas Hz.'leri de: "Eğer hasta veya yolcu olursanız."âyetini tefsir ederken şöyle demiştir: "Bir kimse Allah yolunda savaşırken yaralanır veya çıban çıkarır yahud çiçek hastalığına yakalanır, sonra da cünüp olursa, eğer gusledecek olduğunda ölüm tehlikesi varsa, teyemmüm etsin!"7
Çiçek hastalığı başladığı zaman, hastanın gözleri ne sürme çekilir, ayaklarının altı na da kına yakılırsa, çiçek gözlerine zarar vermez. Mercimek suya ıslatılıp içilirse, çiçek hastalığına karşı faydalıdır. Hünnap şurubu, çiçek ve kızamık hastalıklarına karşı faydalıdır.
Hastayı ishalden korumak lâzımdır "8
Çiçek ve kızamık hastalıkları ve bunların tedavileri ile ilgili olarak: İbni Sînâ'nın hocası sayılan, Horasanlı filozof tabip Ebû Bekir Râzî (ölüm 303 H.)'nin: "Kitâbü'l-Cüderîve,l-Hasbe"adında; Tabip Ebû Cafer Ahmed b. Muham-med, (ölüm 360 H.)'nin de yine "Kitâbû'l-Cüderîve'l-Hasbe" isminde eserleri vardır."10
Kaynaklar:
f/J- Nihâye 1/246. 394, 3/53: Faik 2/300: Bağdadî s. 220-221. [2]- Bağdadî s. 220-221: Zehebî s. 270-271. [3]-Bağdâdîs. 221: Zehebîs. 271. [4]- Nihâye 1/246, 394 [S]-K Ummal 13/36800 [6]- Abdürrezzak 1/225; ayrıca bak K Ummal 9/27578: Nesîmî 3/213. [7]- S Kübrâ 1/224-225: Abdürrezzak 1/224-225: Hâkim taharet 1/165; K Ummal 9/26695 [8]- Bağdadî s. 97-98. 129. 136. [9]-Fihrist s. 418. [10]- Kesf. 2/1408.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
