Yemiş Ağacı

FICUS CARICA L.

(Moraceae-fam.)

İNCİR AGACI, YEMİŞ AGACI

Başka milletlerce adı - Bul. smokina; Rus. incir, smokovnitsa; İn. F'ig; Al. Feige, Feigerbaum; Fr. figuier.

Karakteristik vasfı. (şekil-148) İncir ağacı 10 m kadar yüksek ağaç veya çalı. Gövde kabuğu kül grisi, ince, düz. Körpe dallar tüylü, Yapraklar iri, el ayası şeklinde, 3-5 parçalı, almaşık. Gövde, dal ve yaprak yaralanınca sütlü usare çıkarır. Çiçekler, çiçek loiasında kapalı büyür, daha sonra, meyve teşekkülünde kapanır, etlenir, tatlılaşır. Erkek çiçekler 2-4 bölümlü etraf çiçeklerdir ve 1-2 erkek organlıdır. Dişi çiçekler çok ayrıntılı etraf çiçeklerdir. Yumurtalık helezonlu sütünçüktür. Meyve armut veya yuvarlak şeklindedir.

Toplama Zamanı. Nisan-mayıs aylarında çiçek açar.

Yayılışı. Tahminlere göre incirin ana vatanı Güneybatı Asyadır, buradan Akdeniz bölgesine, ve bazı sıcak memleketlere götürülmüştür. Bizde sıcak bölgelerde meyvesi için ve dekor olarak avlu ve bahçelerde yetiştirilir. Yurdumuzun doğu taraflarında yabani halde rastlanır. (Türkiye'de: Bütün Batı Anadolu‘da, bilhassa Ege bölgesinde yetiştirilir.)

Kullanılan kısımlar. Meyve (Fructus Caricae)

Toplama usulü. İstek ve kullanılışa göre, meyveler ham veya olgun toplanır ve alıcıya, tatlı ve reçel imalinde, taze verilir. Ham incir küçük ceviz iriliğinde iken. Kurutulacak olanlar, olgunlaşınca toplanır. Meyve el ile koparılır, yaralamadan, itina ile sepet veya tahta kasalara, sevkiyata .elverişli tarzda yerleştirilir.

Kurutma usulü. İncirler birbiri ardı sıra dizilerek güneşte veya adi fırınlarda kurutulur. İncirin büyük bir kısmı taze olarak harcanmaktadır.

Paketleme. Sağlam incirler tahta kasalara veya sepetlere sıkıştırılmadan yerleştirilir.

Depolama. Kuru ve serin binalarda.

Muhteviyatı. Olgun incir % 50-70 invert şeker, % 5 pektin, albüminli maddeler, organik asidler, provitamin A (karotinl , vitaminlerden B2, C, D vs. ihtiva eder. Tatlı ve Reçel yapımında kullanılan yeşil meyveler, olgun olanlarına nispetle daha az şeker, fakat daha çok vitamin ihtiva eder. Meyve külünde tuz şeklinde potasyum, kalsiyum, sodyum, magnezyum, demir, fosfor, kükürt, silisyum v~ klor keşfedilmiştir. Bunlar organizmada, maddelerin mübadelesinde, önemli rol oynarlar.

Kullanılışı. İlaç olarak göğüs hastalıklanna, yumuşatıcı araç olarak (zeytin yağı içerisinde yumuşatılan kuru incirlerden sabah aç karına alınır) kullanılır. Haricen boğaz iltihaplarına karşı gargara için, çıban gibi Yaraları kopamakta kullanılır. Diyetik gıda olarak - sindirim sistemini tahrik edicidir. Halk tababetinde, sütle kaynatılan incir, ses kısıklığına karşı kullanılır. İncir, ceviz, badem ve fındıkla beslenmede, vücut organizmasının muhtaç olduğu bütün gereksinmeleri ihtiva ettiği, ekmekle üzüm ve incir yenecek olursa, organizmanın kısa zamanda dolgunlaştığı ve kuvvetlenmesine sebebiyet verdiği tespit edilmiştir. İncir konserve sanayiinde reçel, türlü tatlılar imalinde, tatlıcılık sanayiinde ise - özel tatlılar, helva, bombon vs. imalinde çok miktarda kullanılır. İncir ağacı. Serttir, çeşitli ağaç işleri yapılabilir.

(Kullanılışı: Kuru meyveler bilhassa çocuk tababetinde, balgam söktürücü, yumuşatıcı ve müleyyin olarak kullanılır. Kuru incir tozu bazı gıdai müstahzarların içinde bulunmaktadır. Alkol istihsalinde bir iptidai madde teşkil eder. Kurutulup toz haline getirildikten sonra, incir kahvesi ismiyle, kullanılır. Sizupus Caricae sampositus terkibine girer. Büyük bir gıdai kıymeti vardır.