Girit Otu

Girit Otu :

DICTAMNUS ALBUS L. m. FRAXINELLA PERS.)

(Rutaceae-fam)

GAZALOTU. GEYİKOTU. GİRİTOTU

Başka milletlerce adı - Bul. Rosen; Rus. yasenets; İn. dittany, burningbuch; Al. Dipiastı; Er, dictame.

Karakteristik vasfı. (şekil-135) Gazal otu çokyıllık otsu bitkidir. Kök sulu, gevrek, 40 sm kadar uzun, dallı, umumiyetle iki başlı. Gövde dalsız, 1 m kadar yüksek. Yapraklar tek tüysü, yapracıklar 5-11, iri, yumurta veya mızrak şeklinde, kenarları sık dişli. Çiçekler pembe, koyu kırmızı damarlı, nadiren beyaz, salkım halinde sapın tepsinde toplu bulunur. Çanak ve taç beşer yapraklı. Erkek organlar 10 adet. Yumurtalık 5 evli. 5 yuvanın her birinde 1-2 şer tohum bulunur, olgunlaşınca meyve çatlar. Tohumlar armut şeklinde, yuvarlak, parlak, siyah, etli, besleyici dokudan ibaret. Mayıs-haziran aylarında çiçek açar. Bitkinin bütünü fena kokulu ve acı tatdadır.

Yayılışı. Orta ve Güney Avrupa, Bizde kuru otlu, taşlıklı, çalılıklar arasında, dağ ve orman alanlarında, en çok kireçli arazide rastlanır. (Türkiye'de: Ege bölgesinde, bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.)

Kullanılan kısımlar. Kökler CRadixDiktarnni) .

Toplama zamanı. Ağustos-ekim ayları.

Toplama usulü. Kökler tohumların olgunlaşmasından sonra, yaz sonlarında topraktan çıkarılır. Kökler ince kök ve yerüstü kısımlardan temizlendikten hemen sonra yıkanır, süzülmeğe bırakılır.

Toplama esnasında ve daha sonraki, bitki üzerinde çalışmalarda gereken tedbir alınmaz ise, temas neticesi deride kabarcıklar husule gelebilir. Çalışma zamanında göz, yüz, burun gibi azaya el sürülmemeli. İşlem bittikten sonra eller güzelce yıkanmalıdır.

Kurutma usulü. Hazırlanan materyal, iyi havalandırılan binalarda veya 35 derece ısılı fırınlarda tez eIden kurutulmalı. Gerek binalarda gerekse fırınlarda hızlı hava cereyanı te' min edilmelidir.

Randıman. 4=5kg taze kökten 1 kg kuru alınır.

Kuru drog'un vasfı. Kuru kökler 40 sm kadar uzun, dallı, ekseriya insan ve hayvan şekillerine benzer Köklerin dış görünüşü açıkkahve veya sarı, iç kısmı soluk sarı, silindirik, öz sarı. Fena kokulu, tad-çok acı ve belsemli.

Paketleme, Standard ağırlıkta balya halinde veya torbalarda. Bu işlem esnasında ağız ve buruna gazlı bez maske takılmalı, göze de iyice intibak edecek gözlük takılmalıdır.

Depolama. Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir. Bitki zehirlidir. Depolamada itina gösterilmeli.

Muhteviyatı. Çiçek, yaprak ve meyveler diktamın alkalcıdi, eterik yağ, ihtiva eder, bunun terkibine anetol girer (90). Bitkinin tohum bağlama safhasında eterik yağ muhtevasının en mebzül bulunduğu devredir. Yapraklar rutin, kumarin ve flavonlar, saplar-psoralen, ve ksantotoksin, kökler de diktaminin alkaloidi (% 10 kadar) ve skimianin, bir diktaminolaktin, türlü lakton karışımları, acı madde, sapaninler, eterik yağ, sakızlı maddeler vs. ihtiva ederler. Tohumlar yalnızca alkaloid diktamın ihtiva eder. -Kullanılışı. Halk hekimliğinde kök kabukları sidik söktürücü, terletici ve sinirleri teskin edici olarak kullanılır. Sadece -doktor tavsiye ve kontrolü altında. - .Bitkiden elde edilen eterik yağ likör, parfümeri sanayiinde, çeşni vs. yerlerde kullanılır. Zehirli dekoratif bitkidir.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp