Vücuttaki Tüm Tampon Sistemlerin Kısa Değerlendirilmesi

Kanda, özellikle plazma proteinlerinin disosiye olan amino grupları nedeniyle tampon etkinliği büyüktür:

Hemoglobin de, histidinde bulunan bulunan imidazol gruplarının ayrışmasıyla önemli bir tampon sistemi oluşturur.

Diğer büyük bir tampon sistemi de C02 - HC03 tampon sistemidir. Primer ve sekonder fosfat çiftinin ise konsantrasyonu çok düşük olduğundan, kanda. idrardaki kadar önemli bir rol oynamaz.

Tamponlama kana kısıtlı değildir. Örneğin metabolik asidozda, artan hidrojen iyonlarının % 15-20 si interstisyel sıvıdaki CÜ:!- HCO;-sistemi tarafından, geri kalam da hücrelerde tamponlamr. İntrasellüler tamponların başında protein ve fosfatlar gelir. Bunların hidrojen iyonlarını bağlarnasıyle asidozda sodyum ve potasyum konsantrasyonları artar. Metabolik alkalozda OH iyonlarının % 30-35'i hücrelerde tamponlanır. Solunum asidoz ve alkalozunda ise tamponlama hemen tümüyle intrasellülerdir,

Özetlenirse, kana fazla miktarda asit katıldığı zaman aşağıdaki üç tampon reaksiyonu sola çevrilir:

Kandaki üç tampon bazın (S. 56) -Hb-, Prot- (Protein) ve HC03-konsantrasyonları azalır ( 281). Asitlerden gelen anyonlar böbrek tubuluslarına filtre edilirken, elektrokimyasal nötrlüğün sağlanması için beraberlerinde katyonları, özellikle sodyumu da götürürler. Boşaltım fizyolojisinde görüleceği gibi, tubuluslarda sodyum iyonlarının yerine, hidrojen iyonlarının sekresyonu yapılaca-ğından, eş konsantrasyonda sodyum ve bikarbonat iyonları reabsorbe edilir. Böylece asitler organizmadan uzaklaştırılırken, katyon ve tampon baz konsantrasyonları da korunmuş olur. Kana fazla miktarda C02 geçtiği zaman da aynı reaksiyonla oluşan karbonik asit nedeniyle plazma bikarbonatı yükselir.