Mastit (puerperal Mastit, Laktasyonal Mastit) Ve Akut Meme Absesi
Mastit (puerperal Mastit, Laktasyonal Mastit) Ve Akut Meme Absesi : Memede, bebeğe süt vermenin bir komplikasyonu olarak lokalize pyojenik mastit meydana gelebilir. Hastalık, laktasyon esnasında, meme başının masere olması ve ortaya çıkan küçük fissurlerden enfeksiyon ajanlarının girmesi ile başlar. Hastalık, duktuslardan başlayarak kan ve lenf yoluyla meme içinde yayılır.Laktasyon mastiti, genellikle ilk emzirmede ve emzirmenin ilk haftasında başlar. Memede hassasiyet, ilk belirtidir. Bunu ağrı, değişik derecede endurasyon, meme cildinde kızarıklık ve lokal ısı artımı eşlik eder. Lak- tasyon mastiti meme ile beslemeye ara vererek, 7-10 gün süreyle uygun antibiyotik kullanımı halinde tedavi olabilir. Enflamasyon devam ederse, mastitis hali, sıklıkla meme absesine döner. Ağrı ve hassasiyetin artması ile birlikte lokal şişliğin ortaya çıkması, derideki kızarıklık ve ödemin artması, genel vücut ısısının yükselmesi abseye dönüşüm için bir uyarıdır.Bazı vakalarda şişlik üzerinde fluktuasyon alınabilir.
Bu durumda, iğne aspirasyonu ile pü gelir ve teşhis kesinleşir. Aspiras- yonda, cerahat gelmezse enfeksiyon ekarte edilmemekle birlikte meme kanseri akılda tutulmalıdırLaktasyon mastiti ve absele- rinde şıklıklı stafilokokus aerussorumludur. Salmonella, pseudomonas, E. Coli ve proteus grubu mikroorganizmalarda nadir değildir. Meme abseleri loka- lizasyona göre süperfisiyel, intra- mamer ve retromamer abselerolmak üzere üç ayrı şekilde görülür (Şekil 4/2). Vakaların büyük bir kısmını, areolanın hemen altında lokalize olduğu superfisiyel (subareolar) abseler teşkil eder.
Derinde lokalize intramammer abseler ile retromammer abseler; meme cildinde ısı artımı ve kırmızılık gibi enflamasyon belirtilerini göstermeyebilirler. Bunlar, daha çok ağrılı şişlik şeklinde kendini gösterir. Bu grup, iğne aspirasyonu ile kolaylıkla teşhis edilir.Laktasyon mastitisin tedavisi için, süt vermeyi kesmeli, geniş spektu- rumlu antibiyotik kullanılmalı, meme askıya alınmalı ve memeye soğuk tatbikatı yapılmalıdır. Memede biriken süt bir trile ile boşaltılmalıdır. İyi bir tedavi ile 7-10 günde akut mastitis durumu geriler ve abse teşkil etmeyebilir. Laktasyon absesi drene edilmelidir. Tek başına antibiyotik tedavisi yeterli değildir. Geniş lümenli iğne ile sık sık abse aspirasyonu yapılırsa iyileşme olabilir ancak bu işlem pek kabul edilmiyor.
Ayrıca hasta için zahmetlidir. Meme absesi, meme guddesi içinde umulduğundan daha derinde yerleştiğinden, keza meme dokusunun çok ağrılı ve hassas olduğundan genel aneztezi altında ve ameliyathanede drene edilmelidir. Genel aneztezi, abse kavitesinin eksplorasyonunun iyi yapılabilmesi, müteaddit abse kavitelerinin kolaylıkla tesbit edilebilmesi ve abse duvarından biyopsi yapılabilmesi için de kolaylık sağlar. Abse drenaji için, aıeolaya paralel bir insizyon seçilmeli, büyük abselerde ilk insizyonu tamamlayan inframammer bir insizyon daha yapılarak drenaj işlemi kolaylaştırılmalıdır (şekil 4/3). Abse drenaji için kaviteye 72 saat kadar dren konmalı, abse materyali, bakteriyolojik tetkik ve uygun antibiyotik seçimi için test yapılmalıdır.
Fakat, abse çevresinde geniş selulitis ve sistemik semptomları olmayan vakalar ile drenaji iyi yapılanlarda antibiyotik tedavisine genellikle ihtiyaç duyulmaz.Akut pyojenik abselerin yetersiz tedavileri sonunda abse kronikleşebilir. Kronik meme abse kavitesi, sert ve kalın fibroz doku ile çevrili olduğundan, bunların drenajini yapmak tedavi için yeterli değildir. Bu vakalarda, abse kavitesi enbloc çıkarılmalıdır.Laktasyon mastitisi veya abselerinde, laktasyonun durdurulması için stilbesterol gibi ostrojen preparaban ve anti-prolaktinik etkiye sahip ilaçlar önerilmektedir. Ancak buna her zaman ihtiyaç duyulmaz.
Emzirmeye son verildiğinde genellikle laktasyon kendiliğinden durmaktadır.Laktasyon dışında, memede akut mastit gelişimi çok nadirdir. Bunlar, ekseriya duktal ektazi, kronik nüksedici subareolar abseler ya da meme- nih ter ve yağ guddelerin enfeksiyonu (enfekte sebase kistler) na bağlı yü- zeyel abseler gibi selim sebeplere bağlıdır. Ancak, özellikle orta ve ileri yaşlarda kansere bağlı olarak memede abse veya benzeri lezyonlaı ın ortaya çıkabileceği hatırda tutulmalıdır.
Ayrıca, periferide özellikle memenin medialinde yerleşen küçük şişliklerin varlığında, bu bölge cildinin ince olması sebebiyle, gudde içindeki küçük bir tümörün kist sebase olarak eksize edilmesi ve kanserin atlanması mümkündür. Meme cildindeki sebase kist enfekte olursa, abse veya enflamatuvar kanser ile de karışabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
