Üzerlik Tohumu Ekimi

Peganum harmala L. (Zygophyllaceae) türünün olgun tohumlarıdır. Bu tür 70 cm kadar yükselebilen, tüysüz, parçalı yapraklı, beyaz çiçekli, çok yıllık ve çalı görünüşünde bir bitkidir. Orta Anadoluda geniş alanlar kaplar.
Dış görünüş: Meyva bir nohut büyüklüğünde ve çok tohumlu. Tohumlar 3-3.5 mm uzunlukta, hafifçe kanatlı, piramit biçiminde, üzeri pürtüklü ve kırmızımtırak esmer renkli, kokusuz ve hafif acı lezzetlidir.
Bileşim: Sabit yağ ve % 4-7 oranında alkaloit (harmin, harmalin, harmol ve diğerleri) taşımaktadır.
Etki ve kullanılış: Tohum ve kök kurt düşürücü, adet söktürücü, uyuşturucu, terletici ve yatıştırıcı etkilere sahiptir. Dahilen infusyon (% 2-5) halinde alınır.Urfa bölgesinde tohumlar, kavrulduktan sonra, dahilen basura karşı kullanılmaktadır. Meyvalannın, sıra ile ipe dizilmesi ile, değişik şekilli nazarlıklar yapılır. Bu nazarlıklar Orta Anadoluda pek çok köy evinde bulunur.
Tohumları nazara uğradığı sanılan kişilerin tütsülenmesinde kullanılan drogların başında gelir. Şahsı tütsülemek için bir miktar üzerlik tohumu ateşe atılır, nazara uğramış olduğundan korkulan kimse, başını, ayaklarını ve kollarını, meydana gelen dumana tutar. Küçük çocuklar annelerinin kollarında dumandan geçirilerek tütsülenir.
Tohumlardan Cezayirde “Türkiye kırmızısı” ismi verilen ve kumaş boyamakta, haslığı nedeniyle çok değerli olan, kırmızı renkli bir boyar madde elde edilir.
Vitis vinifera L. (Vitaceae) türünün unye denilen kültür formunun kurutulmuş meyvalandır. Sultaniye üzümü bilhassa Batı Anadoluda yetiştirilir. Taneleri küçük, esmer san renkli ve çekirdeksizdir. Sofralık olarak az kullanılır. Kurutulduktan sonra ihraç edilmektedir. Memleketimizde üzüm güneşte kurutulur. Bu iş için meyvalar olgunlaştıktan sonra salkım halinde toplanır, potasa çözeltisi (potasyum karbonat + zeytin yağı)‘ne batırılır ve kâğıtlar üzerine konularak kurutulur Kuru üzüm şekerler, organik asitler ve tanen taşımaktadır. İyi bir gıda maddesidir. Tedavide idrar arttırıcı, yatıştırıcı, müshil ve kuvvet verici olarak, dekoksi-yon (% 5) halinde kullanılır. Dekoksiyondan günde 3-4 su bardağı içilir. Tedavide kullanılan kuru üzümler iki cinse ayrılmaktadır.