Sesi Güzelleştiren Bitki

Sesi Güzelleştiren Bitki :

Meyan (Glycyrrhiza spp.)

Fabaceae (Baklagiller) familyasından yer alan meyan kökünün ülkemizde 5 türü yetişmekte, ancak bunlardan bir tanesinin tıbbi değeri bulunmaktadır. Ülkemizde yayılış gösteren türler; Glycyrrhiza glabra L. var. glandulifera (Waldst et Kit.) Boiss., G.glabra L. var. glabra, G.echinata L.’dir.

Meyan kökü bitkisinin, kök ve rizomları ile bunlardan elde edilen meyan özü kullanılmaktadır. Meyan kökleri, nişasta, şeker (glikoz, sakkaroz), zamk, reçine, acı madde, flavon glikozitleri, glycyrrhizin, kalsiyum, azot, potasyum ve magnezyum, asparajin ile mannit içerir. Glycyrrhizin şekerden 50 defa daha tatlı olup, köklerde bulunma oranı % 5-13 arasında değişmektedir. Analizlere göre % 8,6 su, %5,5 kül, %31,9 hülasa (zamk ve nişasta), % 1,5 glikoz, % 2,3 sakkaroz, % 4,7 reçine ve %9,5 glycyrrhizin bulunduğu tespit edilmiştir. Sanayide çok çeşitli kullanım alanı bulan meyan kökleri kola imalatında kişnişle karıştırılarak katkı maddesi olarak, bira üretiminde ise biralara köpük verilmesinde kullanılmaktadır. İlaç sanayiinde tat değiştirici olarak kullanıldığı gibi tabletlerin hazırlanmasında da kullanım alanı bulmakta, ayrıca böbrek ve mide hastalıkları ile sinirlerin yatıştırılmasında kullanılan ilaçların terkibinde yer almaktadır.

Sigara üretiminde nikotinin etkisini azaltmak için tütünle karıştırılmaktadır.

Şekerleme sanayiinde de kullanıldığı gibi son yıllarda tahin helvası yapımında da meyan balı kullanılmaktadır. Meyan balı üretiminde ortaya çıkan pres artıkları, maftex adı verilen duvar levhalarının üretiminde faydalanılmaktadır. Drog olarak, balgam ve idrar söktürücü, nikotin zararlarını azaltıcı, bronşları temizleyici, böbrek rahatsızlıklarını giderici, böbrek ve mesane taşlarını düşürücü, müsekkin ve midedeki ülser yaralarını iyi edici özellikleri vardır.

TSE tarafından 3499 sayılı meyan kökü standardı hazırlanmıştır.

Meyan kökü ülkemize döviz kazandıran en önemli orman tali ürünlerinden biri olup, başta ABD, Fransa ve İtalya olmak üzere 18 ülkeye meyan kökü ve özü ihracatı yapılmaktadır.

İbn-i Sina, iç organlar ve astımla ilgili bölümlerde gerekli detayları verilecek olan bu bitkinin sesi güzelleştirme gibi bir etkisi olduğunu söylüyor.