Mürver Ekimi

Bulunduğu Yerler: 1600 m. deniz seviyesine kadar meskün yerlerde, ormanlık ve çalılıklar arasında yetişir.

Yapısı: 6 m. kadar yüksek çalı veya bodur ağaç, çok dallı, ince ve boz renkte, çatlak kabuklu ve içi yumuşak özle doludur. Kök çok kuvvetli gelişkendir. Yapraklar karşılıklı, tüysü, eliptik ile yumurtamsı mızrak şeklinde yaprakçıklı, dişlidir. Çiçekler beyaz ile krem arası, kalkanvari çiçek demetinde toplu bulunurlar. Çanak hafif 5 bölümlü, taç 5 yapraklı, 5 erkek organı vardır. Meyve parlak, siyah sulu boncuklarda 2-4 siyah tohum bulunur. Balverici bir bitkidir.

Kullanılan Kısımlar: Çiçek ve kökler, nadiren yapraklar, meyve ve gövde kabukları kulanılır. Çiçekler açma zamanından evvel Mayıs-Haziran aylarında toplanır. gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Sadece çiçek elde etmek için kuru çiçekler dövülerek veya sürtülerek elekten geçirilir, çiçek sapları atılır. Bu şekilde elde edilen krem rengindeki çiçekler az kokulu ve tatlımsı helme tattadır. Sonradan boğazı tahriş eder. Rutubet payı % 12 dir. Kağıt- kenevir torbalarda paketlenir.

Kökler güzün, meyvelerin olgunlaşmasından sonra (ekim ayında) veya erken ilkbaharda, bitkinin uyanmasından evvel mart ayında çıkarılır, yıkanır, kalınlar parçalanır ve gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kuruutlur. Torba veya balya halinde paketlenir. Meyveler olgunlaştıktan sonra (ağustos-eylül aylarında) toplanır. Gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Yapraklar çiçek açma zamanında toplanır, gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fıırnlarda kurutulur. Kabuklar bitkiye su yürümeye başladığında soyulur, mantarlardan temzilenir, gölgede veya 45 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Mürver ağacının bütün aksamı kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.

Kimyevi Terkibi: Çiçekler sambunigrin glikozidi rutin, yarı sert eterik yağ, kolin, vitamin c, organik asidler glikozidli maddeler, reçine, tanenler vs. ihtiva eder. Kuru yapraklar sambunigin , eterik yağ, aldehidler, taze yapraklarda fazladan vitamin c ve provitamin A, tanenler, sambusin, alkaloid eserleri vs. bulunur. Kabuklar eterik yağ, kolin, fitosterin, valerian asidi, tanenler, reçine vs. meyvelerde vitamin C, provitamin A, boyama , demir, hrizantemin, sambusin, sepi maddeler, karbon ve aminasidleri vitamin b-kompleks, meyve asidleri, şekerler vs. ihtiva eder.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki terletici, zayıflatıcı ve idrar söktürücü zatürre balgam sökülmesi, bronşit, verem öksürüğünde te sirlidir.

Çiçekler Halk tababetinde nezle, ses kısıklığı, terletici olarak soğuk algınlığı hastalıklarında, her türlü kan tazyikinde, nefes darlığı, kan işeme, zorluklu işeme, mesane ve böbrek iltihaplarında kullanılır. Kök ve kabuklar su toplama şişmanlıktan zayıflatıcı araç olarakta kullanılır. Yapraklar suda bekletilerek elde edilir mayi romatizma, bausrlar, deri hastalıklarına karşı kullanılır. Meyvelerden yapılan marmelat nevralji, veremlilerde kuvvetlenmek için alınır. Çiçekler boğaz ağrılarında tütsü (inhalasyon) şeklinde kullanılır. İçki sanayiinde de kullanılır.

Kullanılışı: Çiçeklerden bir çorba kaşığı 400 gr kaynar su ile haşlanır ve 1 saat bekletilir. Günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır. Kök ve kabuklardan aynı miktar suya birer çorba kaşığı katılarak 10 dakika kaynatılır. Günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır. Meyvelerden yapılan marmelattan günde 3 defa yemekelrden evvel birer çay kaşığı alınır.

Halk tababetimizde yer mürveri, bıyırgan, sultanotu, biza gibi adlarda bilinir. (Sambucus ebulus L.) Bir yıllık olmasından, toz keselerinin kırmızımsı ve çiçeklerinin beyaz olmasıyla ayırt edilirler, bunun meyvesi ve kökleri tıpkı mürver ağacı pasajında gösterilen hastalıkların bütününe aynen kullanılır. Bitkinin çiçekleri halk tababetimizde zorluklu işeme ve kansere karşı, kökler kaynatılarak tırnak mantarlarına karşı banyo şeklinde kullanılır.