İbrahim Saraçoğlu Isırgan Otu

Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu ısırgan otunu ve ısırgan otunun faydalarını açıklıyor. Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu'nun ısırgan otu ile ilgili açıklamalarını bu makalede inceleyebilirsiniz.


Prof.Dr. İbrahim SARAÇOĞLU - Isırgan otu gerçeği

Isırgan, bugüne kadar tanıdığım bitkiler arasında en karmaşık olanıdır. Bu bitkiyi araştırırken, daha dikkatli ve sabırlı olmam gerektiğini anladım. Bugüne kadar incelediğim ve araştırdığım hiçbir bitkiye benzemiyordu. Bir kısım etkin maddeleri, metabolitlere doğrudan etki ederken, bazı etkin maddeleri de hormonal denge üzerinden etki ediyordu. Velhasıl, karmaşık ve kimyası oldukça kompleks bir bitki.

Prof.Dr. İbrahim SARAÇOĞLU - Isırgan Otu Gerçeği
Isırgan, doğal ortamında çevre şartlarına büyük oranda bağlı bir bitkidir. Yetiştiği toprağın mineral ve tuz dengesinden en çok etkilenen bitki, ısırgandır. Isırgan, yöreden yöreye farklı türler gösterir. Avrupa, Amerika, Asya veya Avusturalya‘da hep farklı türleri vardır. Çevresinde yetişen bitki florasına bağlı olarak çok fazla yatay geçişten etkilenmektedir. Ülkeden ülkeye değişen o kadar fazla türü vardır ki, saymakla bitmez.

Isırganın, dalamaya (deride kaşıntıya ve yanma duygusuna) sebep olduğunu hemen herkes bilir. Isırgan bitkisinin üzerindeki tüylerde alerjiye ve yanmaya neden olan bileşikler (kimyasallar) formik asit, histamin, seretonin, acethylcolin, 5- hydroxy tryptamine ve diğer bazı iritant‘lar (tahriş ediciler) bulunur. Dalama özelliği pişirildikten veya kurutulduktan sonra kaybolur.

Isırgan otunun genç (taze) olanları hem besleyici hem de yemeği yapıldığında daha lezzetlidir.

Safranbolu evlerinin arka bahçelerinde yetişen ısırgan, bu bölgenin endemik bitkisidir. Özellikle, “Safranbolu evlerinin arka bahçelerinde yetişen” diyorum çünkü, Safranbolu evlerinin arka bahçelerinin kendine özgü bir altyapısı vardır. Bu altyapının toprağa kazandırdığı özellik sayesinde burada yetişen ısırgan, yıllar içerisinde evrimini tamamlayarak Safranbolu‘nun endemik bitkisi olmaya hak kazanmıştır. Bu altyapı özelliği bozulursa Safranbolu‘ya özgü endemik ısırgan da kaybolmaya mahkûmdur.

Kurutulmuş ve Taze Isırgan Arasındaki Fark
Taze ısırgan kullanımı kanamalara karşı durdurucu özelliğinden dolayı tüm dünyada uzun yıllardan beri bilinen bir halk ilacıdır. Kanamaları durdurucu özelliği taze yaprak ve saplarının içerdiği zengin K vitamininden kaynaklanmaktadır. Kurutulmuş ısırganda ise K vitamini yoktur. Bu nedenle kurutulmuş ısırgan çayı kan sulandırıcı özelliğe sahiptir.

Bunlara Dikkat : Trombozitleri (platelet) yüksek olan hastaların taze ısırgandan kesin olarak uzak durmaları gerekir. Kan sulandırıcı ilaç kullanmak zorunda olan hastaların taze ısırgandan yapılan yemekleri tüketmemeleri gerekir. Beyin embolisi geçirmiş olan (beyin kılcal damarlarında kan pıhtısının damarı tıkaması) veya genel olarak emboli riski taşıyan hastaların taze ısırgan çayı veya çorbasından kesin olarak uzak durmaları gerekir.

Isırganın, saçlara verdiği canlılık, parlaklık, yağlanmaya ve kepeğe karşı koruyucu etkisi oldukça güçlüdür. Onun bu gücünden istifade edebilmek için haftada iki - üç defa uygulanması gerekir. Uygulama şekli günün küründe verilmiştir. Bu kürü uygularken taze ısırganı kullanmak daha etkilidir. Eğer, kurutulmuş ısırgan kullanılacaksa, aktarlardan satın alırken en azından o yılın ürünü olmasına dikkat ediniz. Kurutulmuş ısırganın, kök kısımlarını içermediğine ve çiçek açmamış olmasına dikkat ediniz.

Eğer satın alacağınız ısırgan aynı zamanda çiçeklerini de içeriyor ise o ısırganı satın almayınız. Çünkü, ısırganın bu uygulamada çiçek açmadan önce toplanmış olması gerekir. Romatizmaya ve arthiritis‘e karşı ısırganın tedavi edici gücü olduğu çok sayıda yapılan klinik deneyler ile kanıtlanmıştır. Ancak, onun hazırlama ve uygulama şekline uyulması başarı oranını artırmaktadır. Özellikle de yetiştiği çevre şartları ve toprağının kimyasal yapısı da dikkate alınmalıdır.

Isırganın toplama zamanı da çok önemlidir. Tedavi amaçlı kullanılacak olan ısırganın çiçek açmadan önce toplanması gerekir. Bazı hastalıklarda ısırganın sadece çiçeklerinin kullanılması veya da çiçek açtıktan sonra toplanmış olma şartı da vardır.