Tifo Aşısı

Tifo aşısı uzun yıllardan beri kullanılmakla birlikte koruyucu niteliği hâlâ tartışma konusudur. Aşı, basillerin aseton, fenol veya alkolle öldürülmesiyle hazırlanmaktadır. Koruyucu etkisi % 70-90 oranındadır. Tifo aşısı tifolu hasta ile veya S.typhi portörü ile temas edenlere yapılmalıdır. Ayrıca tifo salgılarında aşı önerilmektedir. Ülkemizde kullanılan tifoparatifo A ve B (TAB) aşısı fenolle öldürülmüş olup tifo, paratifo A ve B yi içerir.

Primer aşı uygulaması 6 aylıktan sonra yapılabilir. 6 ay ile 10 yaş arasındaki çocuklarda iki kez 0.25 mi olarak 4 hafta ara ile derialtma yapılır. 10 yaşından büyük çocuklara ise yine iki kez 4 hafta ara ile 0.5 mi olarak derialtma yapılır. Rapeller 3 yılda bir aynı dozda uygulanır. Tifo aşısının yan etkileri sıktır. Lokal ağrı, endürasyon, bölgesel lenfadenopati ve ateş görülebilir. Bu reaksiyonların azaltılması için aşının intradermal yolla (0.1 mi) uygulanması önerilmektedir. Ancak asetonla öldürülerek hazırlanan aşılar intradermal olarak kullanılmamalıdır.

Tifo aşısı Türkiye'de ve birçok ülkede rutin aşı programlarından çıkarılmıştır. Aşağıdaki durumlarda aşılanma önerilmektedir.

• Tifo infeksiyonu geçiren hastalarla yakın teması olanlara (ev halkı gibi)
• Tifo epidemilerinde
• Sanitasyon koşullarının kötü olduğu bölgelere seyahat edenlere

Son yıllarda Ty 21a susundan hazırlanmış etkili ve oral yolla verilen canlı bir tifo aşısı geliştirilmiştir. Bu aşı sodyum bikarbonat ile birlikte ve üç doz olarak uygulanmaktadır. Okul çocuklarında yapılan 3 yıllık bir denemede % 96 oranında bir etkinlik bildirilmiştir. Bağışıklığın devam süresi bilinmemektedir.