Spastik Kolon Beslenme

Spastik kolon (IBS) şişkinlik, aşırı gaz, karın bölgesinde rahatsızlık, ağrı, kabızlık veya ishal gibi belirtilerle seyreden, çok sık görülen bir sindirim sistemi fonksiyon bozukluğu. Altında yatan herhangi bir hastalık olmadığı halde aşırı hassaslaşan kalın bağırsak doğru çalışmamaya, bağırsak kasları normalden çok daha fazla kasılmaya başlıyor. Kronik bir durum;belirtiler zaman aralıklarıyla ortaya çıkıyor,bazen uzun dönemde görülmedikleri olabiliyor. Bu bir hastalık değil, ilerlemiyor, ara sıra alevlenip tekrar yatışıyor. Her yaşta görülmesi mümkün, ama gençleri ve orta yaştakileri daha çok etkiliyor. Kadınlarda daha sık görülüyor.

Sadece beslenme ve yaşam biçimindeki değişikliklerle önemli oranda rahatlamak mümkün. Çoğu kişinin böyle bir rahatsızlıktan haberi olmadığı için, yaşamları önemli oranda negatif biçimde etkileniyor. Stres ve anksiyete, belirtilerin şiddetini arttırıyor.

Gelişmiş ülkelerde nüfusun %13 ila %22'sinde yaşamların bir döneminde IBS belirtileri görüldüğü belirlenmiş. Örneğin; İngiltere'de gastroenteroloji kliniklerine başvuranların neredeyse yarısı IBS'li.
IBS belirtileri

Belirtiler kişiden kişiye değişiyor. Zaman aralıklarıyla ve gün içinde biçim değiştirerek kendini gösterebiliyor.

Karın ağrısı ve rahatsızlık
Ya künt bir ağrı şeklinde veya kramplar halinde. Ağrılar dalgalar halinde gelip gidiyor. Genellikle yemekten sonra başlıyor. Gaz çıkardıktan veya bağırsak açıldıktan sonra rahatlama oluyor.

Şişkinlik ve aşırı gaz
Sık görülen bir belirti. IBS'liler normal kişilerden daha fazla gaz üretmiyorlar aslında, ama gaz bağırsaktan çıkamayıp, sıkıştığı için rahatsızlık yaratıyor. Giysiler dar geliyor,pantolonların fermuarı zor kapanıyor. Bağırsaklardan gurultu sesleri geliyor. Genellikle yemekten hemen sonra başlayıp, gün boyu artarak devam ediyor.

Kabız ve/veya ishal
IBS'lilerde en sık görülen belirti. Kabızlık ve ishal aynı anda da görülebilir. Örneğin;sabah kabız,akşamüzeri ishal olunabilir. Dışkı küçük,katı ve mukusla(bağırsak mukozasından salgılanan sümüksü bir madde) kaplı olabilir. Bağırsak duvarındaki mukus üreten bezler ağır hareket eden,saatlerce bağırsak içinde kalan küçük katı dışkı parçacıklarıyla uzun temas sonrasında aşırı uyarılır ve bu yüzden çok mukus salgılarlar. Bazen sadece mukus da çıkarılabilir.

Bağırsakların tam boşaltılamadığı hissi
IBS'lilerde bağırsaklar açıldıktan, tuvaletten çıkıldıktan sonra bile bağırsakların tam boşaltılamadığı, içeride bir şeyler kaldığı hissi vardır. Genellikle tuvalette boş yere ıkınır dururlar. Aşırı ıkınmaları rectumda (kalın bağırsağın son kısmı) ağrılara neden olur. Sürekli ıkınma nedeniyle hemoroidler, anüste yırtıklar oluşabilir. Bu yırtıklar dışkılamayı daha da ağrılı hale sokar ve tuvalete gitmeyi korkulu rüya haline getirir. Bu da kabızlığı daha da arttıran nedenlerden biridir.

Diğer belirtiler
Yorgunluk,sık idrara çıkma,sırt ve bel ağrısı,seks sırasında ağrı duyma,göğüste ağrı ve çarpıntılar,nefes darlığı,hırıltılı solunum.

Nedenleri
Yıllardır araştırılmasına rağmen nedeni tam olarak belli değil. Bağırsaklarda herhangi bir hastalık yok, incelemelerde genelde tamamen normaller. Psikolojik,fizyolojik ve beslenme şeklinden kaynaklanan nedenlere bağlı olduğu düşünülüyor. Sindirim sistemiyle ilgili bir bozukluk olduğu için yiyeceğin çok önemli rolü var. Her kişide farklı nedenlerle tetikleniyor. En çok görülenler; liften yetersiz beslenme,yiyecek intoleransı(hassasiyeti),enfeksiyonlar,antibiyotik kullanımı ve diğer ilaçlar,stres,adet görme ve sigara.

Tedavi
Tamamen ortadan kaldırıcı bir tedavi yok. Tedavide amaç belirtilerin şiddetini azaltmayı, tekrarlamasını önlemek. Yaşam stili ve beslenme şeklinizi değiştirmeniz gerekiyor.

İşte önerilerimiz:
Liften zengin yiyeceklerle beslenin
Liften zengin yiyecekleri arttırmak birçok kişide rahatsızlıkların azalmasına yol açıyor.eğer ana sorun kabızlıksa liften zengin yiyecekleri arttırmak büyük oranda iyileşme sağlıyor. Normalde sağlıklı bir insanın günde en az 18 gr lif alması gerekli.(örneğin,2 dilim esmer ekmek, 110 gr kuru fasulye,bir büyük elma,portakal veya muz bu değeri karşılıyor.)IBS'liler bunun iki katını almalı. Araştırmalar, çoğu IBS'liye kepek yemenin iyi gelmediğini, hatta bazen kepekli ekmeğin bile dokunduğunu gösteriyor. Sebze ve meyvelerdeki lif türü harikalar yaratabiliyor. Günde en az 5 porsiyon meyve ve sebze yemeyi alışkanlık haline getirin.

Size dokunan yiyecekleri yemeyin
IBS'lilerin genellikle bazı yiyeceklere karşı hassasiyetleri var. Eğer size dokunan bir yiyecek varsa, o yiyeceği belirleyip, ya yememeniz ya da azaltmanız gerekiyor. Şüphelendiğiniz yiyeceği birkaç gün boyunca yemeyin,eğer düzelme varsa suçlunun o olduğunu düşünebilirsiniz. Daha doğru bir sonuca ulaşmak için biraz zahmetli de olsa bir başka önerimiz var;küçük bir hatıra defteri tutmanız. Defterinize iki-üç hafta boyunca yiyip içtiklerinizi, ardından kendinizi nasıl hissettiğinizi,belirtileri kaydedin. Kısa süre içinde size gerçekten neyin dokunduğunu daha doğru bir şekilde bulabilirsiniz. Ancak doktorunuza danışmadan birden fazla yiyeceği çıkarmak yanlış olur, vücudunuz için gerekli besinlerin eksikliğine yol açabilirsiniz.