Solunum Yolu Tıkanmasına Bağlı Ani Ölüm ve Tedavi

Solunum yolu tıkanması ile meydana gelen ani ölümler, kalp damarlarına bağlı ani ölümlerden gerek neden, gerekse tedavi yönünden tamamiyle ayrıdır. Ağızdaki bir gıda parçasının veya bir yabancı cismin, istemsiz olarak nefes borusuna (trakea'ya) kaçması ile meydana gelir. Böyle bir ciddi solunum yolu tıkanması husule geldiği anda; şiddetli nefes darlığı, göğüste ileri derecede sıkışma hissi, konuşma güçlüğü, yüzde morarma, şuur kaybı ve bayılma gibi belirtiler görülür. Kalp sesleri ilk dakikada duyulsa bile, kısa süre sonra kaybolur. Etkili kalp vurularının kaybolmasıyla solunum da durur. Nabız ve tansiyon alınamaz. Hemen etkili bir tedaviye başlanılmayan durumlarda, ölümden önce bütün vücutta istemsiz gerilme ve kasılmalar görülür. Derhal kurtarma işlemine geçilmediği takdirde, bu kimse, dört dakika gibi kısa bir zaman içinde kaybedilebilir.

Bu derece kritik ve ciddi durumda olan bir kimseye gerekli tedavi anında ve bilinçli olarak uygulanırsa, genellikle hayata döndürülebilir.

TEDAVİ:

Bu konuda en güvenilir tedavi şekli Dr. Henr J. Heimlich'in tarif ettiği ve başarı ile uygulanmakta olan metottur. Uygulama aşağıda izah edildiği şekilde yapılır.

Heimlich manevrası;

1- Solunum yolu tıkanmış kimse ayakta ise;

Kurtarıcı hemen arkasına geçer, kollarını sıkıca beline dolar.

2- Yumruğunun taban kısmını hastanın göbeği ile göğüs kafesi arasına yerleştirir.

3- Göğüs kafesi ile göbek arası bölgeye koyduğu elini diğer eli ile sıkıca kavrar ve karın içine ve yukarıya doğru hızla bastırır.

4- Gerektiğinde aynı manevra birkaç defa tekrarlanır.

Eğer hasta oturur durumda ise;

Kurtarıcı hastanın iskemlesinin arkasına geçer, yukarıda anlatılan işlemleri aynen uygular.

Veya

1- Kurtarılacak kişi, sır tüstü yatırılır,

2- Kurtarıcı, hasta ile yüz yüze gelecek tarzda, hastanın kalçasını iki bacağı arasına alır (ata biner gibi).

3- Bir elini yumruk şeklinde ve göbek üzerinde olacak şekilde, karın üzerine koyar. Diğer elini de onun üzerine koyar.

4- Yumruğunu karnına ve yukarıya doğru hızla bastırır.

5- Gerektiğirıde aynı manevra birkaç kez tekrarlanır.

Solunum yolunu tıkayan yabancı cismin çıkarılması ve kişinin kurtarılması için uygulanabilecek diğer alternatif metodlar:

1- Kuvvetli bir emici cihazla (aspiratörle) bir kaç defa emerek (aspire ederek) tıkayıcı cismi çıkarmak.

2- Yumruğunuzla, omuzlar hizasında, iki kürek kemiği arasında, omurgalar üzerine kuvvetli darbelerle vurarak, tıkayıcı cismin dışarıya atılmasını sağlamak.

Bu tedavi işlemleri, hasta ayakta iken, otururken veya yatar durumda iken uygulanabilir.

Heimlich manevrası (işlemi) veya sırta, omuzlar hizasında kürek kemikleri arasında, omuzlar üzerine yumruklar vurarak tıkayıcı cismin çıkarılması manevrası (işlemi) tek başına başarılı olabilirse de, gerektiğinde bunu takiben diğeri uygulanabilir. Diğer bir ifade ile bir işlemin sonunda diğer değişik işleme geçilebilir.