Sıvı Elektrolit Dengesi Ve Böbrekler
Sıvı Elektrolit Dengesi Ve Böbrekler : Böbreğin fonksiyonel ünitesi nefrondur. Her böbrekte yaklaşık 1 milyon kadar olan nefron: glomerül, proksimal tubulus, Henle kulpu, distal tubulus ve toplayıcı kanallardan oluşmaktadır.Glomerülde oluşan plazma ultrafıltratı tu- buluslara gelir. Yeniden emilim ve sekresyon işlemleriyle sıvı değişerek toplayıcı kanallara ve sonuçta kalikslere ulaşır. Kardiak out- put'un yaklaşık %25'i böbreklere akar. Bu, günde 180 L plazma ultrafiltratı ile sonuçlanır. Glomerulu terkeden tubuler sıvı, plazmanın bir ultrafiltratı olduğundan yaklaşık olarak 150 mEq/L Na+, 112 mEq/L Cl+, 4,6 mEq/l K+, 26 mEq/l HC03', diğer bazı anyon ve katyonlar ve az miktarda protein kapsamaktadır. Tübüller glomeruler fıltrattaki bu çözünenlerin çoğunu reabsorbe etmek zorundadır.
Ultrafiltratm %15-20'si nefronun dilüe edici segmenti olan Henle Kulpunun çıkan bacağına verilir. Geri kalan bu segmentin üst kısımlarında absorbe edilir. Dilüe edici segmentte Na+'un geri emilimi devam eder. Filtre edilen sıvının yaklaşık %15-20'si dilüe edilmiş olarak (80,120 mOsm) distal nefrona verilir. Burada Na+ emilimi sürdürülür ve di- lüsyon 40-80 mOsm düzeyine kadar tamamlanır. Bu maksimum dilüsyon kapasitesidir. Na+ geri emilirken K+ ve H+ iyonları lumene salgılanmaktadır. Bu değişim aldosteron tarafından kontrol edilmektedir. Nefronun geri kalan kısmı ADH yokluğunda su için geçirgen değildir. Eğer homeostatik dengeler dilüe idrar gerektiriyorsa, ADH hiç salgılanmaz, terminal nefrondan hiç su emilmez ve idrar maksimum dilüe formda oluşur. Tersine su korunması gerekliyse, ADH salgılanır ve terminal nefron su için geçirgen olur, su tübüler sıvıdan hipertonik interstitium tarafından alınır ve idrar konsantre edilmiş olur.
ADH düzeyi ve bu nedenle su geçirgenlik derecesi sonuçta idrarı kişinin gereksinmesine göre 40-1200 mOsm sınırlarında çıkarabilecek duruma getirebilir.Glomerülden filtre edilen K+,un hemen tümü proksimal tübüli ve Henle Kulpu nda ge- riemilir. Distal tübülide 1 mEq/l'den daha az K+ bulunur. Hücreiçi konsantrasyonu arttığında K+, distal tübülide ve toplayıcı kanalların başlangıcında lumene verilir. Bu işlem aldosteron etkisiyle artar. Bu mekanizmalarla tubuli lumenine verilen K+Iun hemen tümü idrara geçmiş olur.Sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması temel olarak böbrek tübüli lumenine verilmeden önce hemen tamamen geri emilen büyük miktardaki glomerul filtratma bağlıdır. Günlük alımlarda değişmeler veya böbrek dışı kayıplar geriemilim, lümene verilen miktarlarla kompanse edilmektedir. Örneğin; Na+ alımı aşırı ise, geri emilim azalır ve lümene verilenmiktar artar. Tersine Na+ alınması azaldığında ya da böbrek dışı kayıplar arttığında Na+ geriemilimi günde 1 mEq'dan daha az idrara geçecek biçimde artacaktır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
