sarılık hali

Sarılık Nedir ?

Sarılık cildin ve gözün sararması olarak görülen bir durumdur ve bilirubin eritrositlerin parçalanması sonucu ortaya çıkar. Hemoglobinin parçalanarak Hem+globuline dönüşmesinden sonra ortaya çıkan globulinin karaciğerde glukoronik asit ile birleşmesiyle indirekt biluribin meydana gelir.İndirekt bilirubin karaciğer tarafından direkt bilirubine çevrilir.Direkt bilirubin safra ile birlikte bağırsağa geçer bağırsaktan bilirubinnin bir kısmı emilerek kana geçer.Kana geçen bilirubin idrarla atılır.Bağırsakta kalan sterkobulinojen olarak gaita ile atılır gaitanın rengini verir.

Organizmada meydana gelen biyolajik olaylardaki nornnal sirkülasyon ve yapılanma bozulduğunda kandaki bilirubin seviyesi yükselir ve sarılık meydana gelir.Bu sarılıkları meydana gelişine göre üç şekilde değerlendiriyoruz.

Karciğer öncesi (prehepatik), karaciğerdeki olaylardan dolayı (hepatik), karaciğer sonrası (posthepatik)

Karaciğer Öncesi Nedenler:Fazla miktarda eritrosit yıkıma bağlı olarak meydana gelen sarılıklardır.(hemolotik sarılık) Bunlara örnek yenidoğan sarılığı günümüzde fazla görünmeye başlandı buda sezaryenle doğum oranının artması ve erken doğumlardan kaynaklanmaktadır.

İkincisi karaciğere bağlı sarılıklar burada yine karaciğer indirekt bilirubini direkt bilirubine çevirme görevini yapamamasına bağlı olarak meydana gelir indirekt bilirubin seviyesi yüksektir.Karaciğer dokusunun kendi hücre hastalıklarında görülür.(enfeksiyoz hepatit gibi)

Üçüncüsü karaciğer sonrası yani safra yolları ile ilgili olanıdır burada indirekt bilirubin direkt bilirubine çevrilmiştir ancak bağırsağa akamamakta ve kana karışmakta kandaki direkt bilirubin seviyesi yükselmektedir.Hastalık kronikleştikçe indirekt bilirubin seviyesi yükselmeye başlar.Çünkü karaciğer hücreside görevini yapamamaktadır.

Sarılık Neden Olur?

Sarılık cildin, mukozanın (iç organlarımızın içini örten zar) veya gözlerin sarı renk almasıdır. Bu sarı pigment, kırmızı kan hücrelerinin bir yan ürünü olan bilirubin maddesinden kaynaklanır. Bilirubin, vücudun eski kırmızı kan hücrelerini yenilerken oluşturduğu, sarı bir maddedir. Diyelim vücudunuza bir darbe aldınız ve bir çürük oluştu. İyileşme sürecinde bu çürüğün farklı renkler aldığını görürsünüz. Çürüğün içinde sarı renk olduğu gözünüze çarparsa, bu gördüğünüz bilirubin maddesidir. Normalde her gün kırmızı kan hücrelerinin %1’i emekli olur ve yerlerini yenileri alır. Eskiler karaciğerde işlenir ve atılır. Bu sırada üretilen bilirubinin çoğu dışkıyla vücuttan atılır. Eğer karaciğerin başa çıkabileceğinden çok daha fazla sayıda kan hücresi yıkımı oluyorsa bu durumda vücutta bilirubin (sarı pigmentler) birikmeye başlar. Bu oran gözle görülür bir hal aldığında da ortaya sarılık çıkar.

Sarılık çok fazla sayıda kan hücresinin ömrünü doldurması, karaciğerin aşırı yüklenmesi ya da karaciğerde hasar olması veya bilirubinin karaciğerden safra yoluyla bağırsağa geçişinde sorun olmasından kaynaklanabilir. Pek çok bebek hayata geldiklerinin ilk haftasında sarılık olur. Zorlu doğum süreci çok fazla kırmızı kan hücresinin erkenden emekliye ayrılmasına neden olabilir. Bebeklerin karaciğeri ise sıklıkla bu aşırı yüklemeye karşı hazırlıksızdır. Anne sütünü almadan ve gerçek anlamda kaka yapmaya başlamadan önce, bilirubin daha kolay birikir. Prematüre bebekler arasında sarılık daha yaygındır. Sağlıklı bebekler arasında yaygın olarak rastlanan sarılığa fizyolojik sarılık denir.

Hem bebeklerde hem de yetişkinlerde de ortaya çıkabilen patolojik sarılık ise, nedenine ya da ciddiyetine bağlı olarak sağlık riski oluşturan sarılık türüdür. Kan hastalıkları, kan uyuşmazlığı, genetik sendromlar, hepatit, siroz, diğer karaciğer hastalıkları, safra kanalı tıkanması, enfeksiyon ve kullanılan ilaçlar gibi pek çok farklı nedeni olabilir. Ayrıca fizyolojik sarılığın susuz kalma, erken doğum, zor doğum ya da farklı nedenlerle daha ciddileşmiş haline de patolojik sarılık denilebilir.

Sarılık Belirtileri Nelerdir?

Sarılık hastalığın ilk belirtisi göz akında görülür. İlk sarılık belirtisinden sonra safra yollarındaki engel ortadan kalkarsa belirtiler de kaybolur. Bazı safra taşlar safra yolunu bazen kapar bazen de açar. Bu durumda sarılık bir kaybolur ve yeniden başlar. Büyük korkular sonucu safra yolunun ağzındaki sıkıştırıcı halka kasılarak safranın dökülmesini önler. Böyle durumlarda da geçici sarılık ortaya çıkar. Bu bir sarılık en çok çocuklarda görülür.

Tıkanmadan meydana gelen sarılıklarda safra bağırsağa hiç akmadığı için büyük abdest renksiz bir hal alır. Bu arada idrarın rengi de koyulaşarak koyu şarap görünümü verir. İdrarın bu renk değişikliğinden de sarılık hastalığı ortaya çıkabilir.

Sarılık Tedavisi
Sarılık spesifik bir tedavisi yoktur. Yatak istirahati gerekli değildir. Eğer çok aktif olmak için değil, dikkat ederseniz Ancak, daha iyi hissediyorum. Yeterli kalori almak önemlidir. Günde daha fazla kalori sabahın en iyi şekilde, rahatlayabilirsiniz. En azından iyileşme döneminde alkolden uzak kalmak istenecektir. Ve alkol ve hap, karaciğer zaten aşırı zarar görmüştür. Özellikle gerekli yiyecek ve su ihtiyaçları için çok şiddetli durumlarda, katı gıdalar yiyemeyen ve sıvılar içemiyorsanız, kireç-hastane, size gerekli olurdu. Hastaha, ne de genellikle üç ila beş gün boyunca bakımlı yeterlidir. B-tipi, sarılık ve üçüncü bir türü değildir ve kan B olmamıştır gerçeği, doktorunuza düzenli aralıklarla olabilir. Bu birkaç ay sürecek.Karaciğer Devam iltihabı ya da normale kontrol etmenizi dönün. Tamamen ayrı sarılık (izole) olan hastaların diğer aile gerekli değildir. Ancak, herkes hastalığın yayılmasını farkında olmalıdır. Iyice tuvaleti kullandıktan sonra ellerini yıkamak için önemlidir. Kan veya salgı herhangi bir organ ile sindirim atıkları hastayla temas olduğunu temizlik anlamak da önemli ise çok sıkı.

Ahmet Maranki SARILIK RAHATSIZLIĞI İçin SEBZELİ ENGİNAR Tarifi
Malzemeler:
100 gram fasulye
1 tane pırasa
1 tane kereviz
yarım patates
4 yaprak ıspanak
4 dal kekik
3 dal nane
100 gram lahana
1 tane havuç
4 tane enginar
1 tane soğan
7 diş sarmısak
Yarım çay kaşığı zerdeçal
3 çorba kaşığı rendelenmiş kaşar peyniri
6 çorba kaşığı zeytinyağı
Yarım çay kaşığı toz zencefil
Karabiber ve tuz

Yapılışı: İlk önce biraz zeytinyağı koyduğunuz tencerede soğan ile sarmısakları hafifçe kavurun. Kavurduklarınızın üstüne küçük parçalara böldüğünüz fasulyeleri ve havuçu koyun karıştırın, 4-5 dakika geçtikten sonra pırasa, lahana, az miktarda ıspanak ve kerevizi koyun, tuz ile karabiberide ilave edin ve tekrar karıştırın. Piştikten sonra ocağın altını kapatın. Bir kabın içinde enginarları biraz zeytinyağı, limon suyu, tuz ve su koyarak haşlayın. Haşladığınız enginarları bir fırın tepsisine dizin, üzerlerine daha önce iç olarak pişirdiğiniz malzemeleri doldurun, enginarları haşladığınız sudan üstüne ilave edin, onlarında üstüne rendelemiş olduğunuz kaşar peynirinden serpin ve daha sonra önceden ısıttığınız fırına sürün. Piştikten sonra sıcak servis yapın.