Şarbon Hastalığı Nedir

Şarbon bakterisi, spor oluşturabilen bir bakteridir. Bakterinin spor formları; ısı, soğuk, ultraviyole, kuruluk, yüksek ve düşük pH, kimyasal dezenfektanlara son derece dayanıklıdır.

Sporların deriye bulaşması ile deri şarbonu, solunum yolu ile alınması ile akciğer şarbonu oluşur. Kontamine gıdaların alınımı ile sindirim sistemi şarbonu gelişir.

Biyolojik savaş amaçlı mektupla gönderilenler, bakterinin sporlarıdır. B.anthracis sporları; deri, solunum ve gastrointestinal yolla alınabilir. Sporlar, kısa sürede insanda canlı hale geçer, çoğalır ve toksin oluştururlar.

Hastalık insanlara hayvanlardan direkt veya indirekt yolla bulaşır. Bulaşma; endüstriyel, tarımsal veya laboratuvar kaynaklı olabilir. Endüstriyel kökenli şarbon, sporla kontamine kıl, yün, deri, post ve kemik gibi hayvansal maddelerin sanayide işlenmesi esnasında oluşur.

Tarımsal kökenli şarbon, infekte hayvanlarla direkt temas sonucu gelişir. Hayvancılıkla uğraşanlar, kasap ve veteriner hekimler, şarbon yönünden risk gruplarını oluşturmaktadır. İnfeksiyon sineklerle de mekanik olarak bulaşabilmektedir. İnsandan insana ve laboratuvarda bulaşma nadirdir. Dikkatsizlik sonucu infeksiyon gelişebilir.

Şarbon hastalığı, her yaş ve cinste görülebilir. Tarım kesiminde çalışan orta yaş grubu, bu infeksiyona daha sık yakalanmaktadır. Doğa koşullarına çok dirençli olması, uzun süre canlı kalabilmesi, hava yoluyla kolayca bulaşabilmesi, hızla ve ölümcül akciğer şarbonuna neden olabilmesi dolayısıyla şarbon, NBC (Nükleer Biolojik Kimyasal) silahlar içinde sık kullanılan bir ajandır.

Hemen her ülkede düşük oranda rastlanılan şarbon vakalarının sayısında hızlı artış görülmesi veya akciğer, bağırsak şarbonu gibi çok nadir görülen şarbon vakalarının aniden artması, biyolojik saldırının ilk belirtisidir.

Akciğer şarbonu, mikrobun vücuda girmesinden 1-2 gün sonra ateş, öksürük, solunum sıkıntısıyla başlar ve bulgular hızla ilerleyerek 6-10 günde hastanın ölümüyle sonuçlanır. Erken teşhis edilebilirse akciğer şarbonu antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Tedavide penisilinler ve siprofloksasin grubu tercih edilir.