Rosacea Tedavi

Rosacea

Rosacea yüzde kýzarýklýk ve þiþme ile karakterize yaygýn bir deri hastalýðýdýr. Sýklýkla eriþkin aknesi olarak bilinir. Yüzün orta kýsmýnda baþlayýp, yanak, alýn, çene ve burnu tutan kýzarýklýk olur. Bazen kulaklar, sýrt ve göðüste etkilenebilir. Hastalýk ilerlediðinde küçük kýlcal damar geniþlemeleri ve üzerinde küçük kýrmýzý kabartýlar meydana gelir. Bununla beraber aknedeki (sivilce) siyah noktalar yoktur.

Hastalýk ilk baþladýðýnda kendiliðinden iyileþip tekrar edebilir. Fakat deri rengi normale dönmüyorsa ve sivilce benzeri kýzarýklýklar, kýlcal damar geniþlemeleri mevcut ise muhakkak bir dermatoloji uzmanýna muayene olunuz. Bu durum nadiren kendiliðinden gerileyebilir, genellikle yýllar sürer, tedavi edilmezse hastalýk kötüleþir.

Rosacea nasýl tanýnýr?
Rosecea da yüzde küçük, kýrmýzý, bazýlarý da iltihaplý kabarcýklar olabilir. Deri yüzeyinde bir çok ince kýlcal damar vardýr. Bu yüzde kalýcý bir kýzarýklýða neden olur. Rosaceanýn daha ilerlemiþ þekli rinofima olarak bilinir. Rinofima da yað bezleri geniþlediðinden kabarýk kýrmýzý bir burun ve çene görüntüsü vardýr. Rinofima kadýnlarda nadir görülür.

Hastalarýn yaklaþýk % 50 sinde göz tutulumu vardýr. Bazý rosacea hastalarýnda konjuktivit denen, gözde yanma batma ile seyreden bir durum ortaya çýkabilir. Bu durum tedavi edilmezse gözde ciddi reaksiyonlara neden olabilir.

Kimler rosacea açýsýndan risk taþýrlar?
Rosasea daha çok açýk tenli kimselerde görülür. Hastalýk erkekler ve kadýnlarda, herhangi bir yaþta, hatta çocukluk da bile geliþebilir.Özellikle kadýnlarda, 30-50 yaþlar arasýnda görülen bir hastalýktýr. Bilinmeyen bir nedenle hastalýk kadýnlarda daha fazla rastlanýr ve bazen menapozda görülrbilir. Rosacea genellikle uzun bir süreç içinde meydana gelir. Ýlk olarak yüz kýzarýklýðýna eðilim, kozmetiklere olan hassasiyet ile baþlar. Utanma gibi ruhsal olaylarda kýzarýklýk tetiklenir.

Rosacea hastalarýnýn yapmasý ve yapmamasý gerekenler
Rosaceanýn gerçek nedeni bilinmemektedir. En iyi korunma yolu yüzde kýzarýklýk oluþturan nedenlerden uzak kalmaktýr.
Sýcak içeceklerden, baharatlý gýdalardan, kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçýnýn. Alkol rosacea hastasýnýn bulgularýnýn þiddetlendirmekle beraber, hiç alkol alýnmasa da hastalýk þiddetli olabilir. Bu durum alkolizm ile yakýndan iliþkilidir.
Rosacea hastalarý güneþten korunmalýdýrlar. Güneþten korunmak için þapka takmalý ve 15 faktörün üzerinde güneþten koruyucu kullanmalýdýrlar. Sýcak ve soðuk hava hastalýðýn bulgularýný arttýrabildiðinden kaçýnýlmalýdýr.Yüzü ovuþturmak ve masaj yapmaktan kaçýnýlmalýdýr.

Yüzün ovuþturulmasý deriyi tahriþ ederek kýzarýklýðý arttýrýr. Serin ortamda egzersiz yapýn. Fazla sýcak ortamda kalmayýn.
Tahriþ edici kozmetik ürünlerden kaçýnýn. Sprey kullanýrken yüzünüze gelmesinden kaçýnýn. Yüzünüzde kýzarma oluþturan gýda, ürün, aktivite, ilaç ve diðer tetikleyici faktörlerden uzak durun.

Tedavi seçenekleri
Bir çok kiþi rosaceayý bilmediði için hastalýðý erken dönemde fark edemez. Tedavide ilk adým hastalýða taný koymaktýr. Dermatoloji uzmanlarý hastaya göre deðiþen kombine tedaviler uygulamaktadýrlar. Bu tedavi ile rosaceanýn ilerlemesini, bazen de tekrar etmesini engeller. Doktorunuz tarafýndan jel veya kremler yazýlabilir. Ýlk 3-4 haftada hafif bir iyileþme, belirgin iyileþme ise 2. ayda görülür. Aðýzdan alýnan antibiyotikler daha hýzlý bir iyileþme saðlarlar. Kortizonlu kremler rosaceadaki kýzarýklýðý azaltabilir. Bununla birlikte 2 haftadan uzun süre kullanýlmalarý yasaklanmalýdýr. En iyisi bu tedavileri Dermatoloji uzmaný kontrolünde uygulamaktýr.

Kalýcý damar geniþlemelerilaser tedavisi ile giderilebilir. Kozmetik amaçlý yeþil renkli fondotenler kamuflaj için kullanýlabilir. Deride tahriþ yapabilecek faktörlerden kaçýnmak gerekir. Günlük kullanýlan sabunlar, nemlendiriciler ve güneþten koruyucular alkolsüz olmalý, tahriþ edici ajanlar içermemelidir. Dýþarýda kalýndýðýnda, özellikle sýcak yaz günlerinde 15 faktörün üzerindeki güneþten koruyucular kullanýlmalýdýr.

Diðer tedaviler
Rinofima genellikle cerrahi olarak tedavi edilir. Fazla doku elektrocerrahi veyalaser cerrahisi ile alýnýr. Dermabrasyon denilen cerrahi bir metod derinin üst yüzeyini düzleþtirmek için kullanýlýr. Rosaceanýn baþarýlý tedavisi erken taný ve tedavi ile yapýlabilir. Ayrýca Dermatoloji Uzmanýnýzýn uyarýlarýna da uymak önemlidir. Rosacea erken evrelerinde tedavi edilirse kontrol altýna alýnabilir bir hastalýktýr. Tedavi edilmezse rosacea kötüleþir ve tedavi edilmesi zorlaþýr.