Periferik Arteriyel Kan Dolaşım Bozukluğu
Periferik Arteriyel Kan Dolaşım Bozukluğu :
PAVK, arteriyosklerozdan kaynaklanan kol ve bacak damarlannda görülen daralmanın adıdır. Bu durumdan % 90 oranında bacak damarları etkilenir. Hastalığın başlangıcında hastalık, hastanın uzun bir süre yürümesini engeller ve yolda sık sık dinlenmesine neden olur; bu nedenle de bu hastalığa “vitrin hastalığı” denir. Hastalık ilerlemiş safhalarda şiddetli ağrıya neden olur.Ağrının nedeniyse azalan kan dolaşımının neden olduğu kas ağrısıdır. Kas dokusu yeterince oksijen ve besin alamaz, aynı zamanda atılması gereken maddeler de yeterince atılamaz. Atılması gereken maddelerden biri de ağrı habercisinin duyarlılığını artıran bradikinin maddesidir.PAVK’nın ilk belirtisi dizin alt kısmında görülen ağrılardır. Örneğin sağ baldırda görülen ağrının nedeni sağ üst bacaktaki damar daralmasıdır. Daralmanın durumuna göre üst bacak kısmında ya da baldırda hissizlik başgösterebilir. Ayaklar ve ayak parmakları günden güne üşür ve hissizleşmeye başlar.Hastalık kendi içinde dört aşamaya bölünür (Fontaine-Ratschow Şeması). Aşama 1: şikayetler yoktur Aşama 2a/b: 200 metreden az yürünmesi durumunda ağrılar başlar
Temel tedavi kaynağına yönelik mücadeleye dayanmaktadır:
Periferik Arteriyel Kanlı Dolaşım Bozukluğu
PAVK, arteriyosklerozdan kaynaklanan kol ve bacak damarlannda görülen daralmanın adıdır. Bu durumdan % 90 oranında bacak damarları etkilenir. Hastalığın başlangıcında hastalık, hastanın uzun bir süre yürümesini engeller ve yolda sık sık dinlenmesine neden olur; bu nedenle de bu hastalığa “vitrin hastalığı” denir. Hastalık ilerlemiş safhalarda şiddetli ağrıya neden olur.Ağrının nedeniyse azalan kan dolaşımının neden olduğu kas ağrısıdır. Kas dokusu yeterince oksijen ve besin alamaz, aynı zamanda atılması gereken maddeler de yeterince atılamaz.
Aşama 3: Dinlenme ağrısı
Aşama 4: Doku tahribatı, enfeksiyon ve doku ölümüne işaret eden tümörler.
Ani bir emboli ya da trombozun neden olduğu tıkanma, bacakta şiddetli bir ağrıya üşümeye ve ciltte hissizliğe neden olabilir. Tıkanmanın daha alt kısımlarında nabız görülmez. Akut bir damar ükanıklığı acil bir durumdur.Bazı hastalıklar, örneğin omurgadaki yapısal değişimler (spinal stenoz) PAVK ile karıştırılabilir.
Şayet bir veya iki bacağınızda görülen yürüme güçlüğü ve ağrılar nedeniyle doktorunuza başvurmuşsanız, doktorunuz size daha önceden disk kayması veya omurga zedelenmesinden kaynaklanan değişikliklerin olup olmadığını soracaktır, çünkü bu semptomlar spinal kanal stenozunda da (omurga kanalındaki darlık) görülebilmektedir. Şayet otururken ya da yatarken bacaklarınızda ağrılar hissediyorsanız, bu şikayet damar hastalıklarından da (örn. varisten) kaynaklanabilir ki bu durumda doktorunuz bunu PAVK’dan farklı bir şekilde tedavi etmek zorunda kalacaktır.
Şayet bir veya iki bacağınızda görülen yürüme güçlüğü ve ağrılar nedeniyle doktorunuza başvurmuşsanız, doktorunuz size daha önceden disk kayması veya omurga zedelenmesinden kaynaklanan değişikliklerin olup olmadığını soracaktır, çünkü bu semptomlar spinal kanal stenozunda da (omurga kanalındaki darlık) görülebilmektedir. Şayet otururken ya da yatarken bacaklarınızda ağrılar hissediyorsanız, bu şikayet damar hastalıklarından da (örn. varisten) kaynaklanabilir ki bu durumda doktorunuz bunu PAVK’dan farklı bir şekilde tedavi etmek zorunda kalacaktır.
Tedavi
Temel tedavi kaynağına yönelik mücadeleye dayanmaktadır:
Sigarayı bırakın
Düzenli hareket edin
Yüksek tansiyonu düşürün
Kandaki yağ oranım azalın
İkinci aşamadan itibaren verilen vazoaktif ilaçlar, örneğin Nafthidrofuriloksalikat, kanın akışkanlığım yükseltir. Ayrıca bu ağrıları da dindirir. Trombozit oluşmasını engelleyen ilaçlarsa özellikle kalp krizi, inme ve akut damar tıkanıklarını azaltmak için kullanılır.
Örneğin Klopidogrelterapisi tehlikeli tabaka birikmesini önlemektedir. Şiddetli ağrıları başka türlü dindirememe durumunda opioidler gerekli olabilir.İlaçsız bir alternatif tedaviyse yürüme terapisidir. Bununla, doktor sizin ağrısız en fazla ne kadar yürüyebil- diğinizi saptamaktadır. Günde birkaç kez bu mesafenin üçte ikisini yürümeksiniz. Bununla kısmen kan dolaşımını üstlenecek olan yeni yan damarların oluşması sağlamr.
Örneğin Klopidogrelterapisi tehlikeli tabaka birikmesini önlemektedir. Şiddetli ağrıları başka türlü dindirememe durumunda opioidler gerekli olabilir.İlaçsız bir alternatif tedaviyse yürüme terapisidir. Bununla, doktor sizin ağrısız en fazla ne kadar yürüyebil- diğinizi saptamaktadır. Günde birkaç kez bu mesafenin üçte ikisini yürümeksiniz. Bununla kısmen kan dolaşımını üstlenecek olan yeni yan damarların oluşması sağlamr.
Cerrahi yöntemler.
Cerrahi müdahale ancak çok küçük bir mesafe ağrısız yürünebiliyor veya bacaktaaçık yaralar bulunuyorsa söz konusu olur. Bugün damardaki daralma yeniden açılabiliyor. (Balon-dilatas- yonu) ya da daralmanın olduğu yere bir “yan yol” açılabiliyor (By-pass operasyonu).
Balon dilatasyonu artık rutin bir müdahaledir ve daralmanın olduğu yerde bir balon kateteri aracılığıyla damar genişletilir. Ayrıca destek olarak bir stent yerleştirilir ve damarın yeniden daralması önlenir.
Bazı durumlarda by-pass ameliyatı yararlı olabilir. Daralma noktası bir yan yolla aşılır. Bacakların büyük bir bölümünde görülen daralmalar çoğunlukla by-pass ameliyatıyla tedavi edilir. Kandaki oksijenle beslenemeyen bölge böy- lece yan yolla yeniden beslenir. Yan yol oluşturmak için bir damar kullanılabileceği gibi yapay bir parça da kullanılabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
