Paratifo Nedir

Salmonella typhi dışında diğer Salmonella serotiplerinin sindirim yolundan alınması ile bulaşan, besin zehirlenmesi şeklinde belirti veren, tifoya benzer bir enfeksiyon hastalığıdır.

Etken: Salmonella grubundan bir basildir. (Salmonella paratyphi A-B-C)‘dir. Etken kapsülsüz, gram (-) ve hareketlidir. Endotoksini vardır.

Epidemiyoloji: Hastalık bütün dünyada endemik olarak her zaman bulunur. Özellikle geri kalmış ülkelerde ve sağlık koşulları düzeltilmeyen bölgelerde görülür. Kontamine olmuş besin maddelerin ve suyun alınması ile bulaşır. Doğrudan olarak da bulaşabilir. Dışkı ile kirlenmiş kapı tokmağı, lavabo muslukları, bardak, çatal vs. gibi eşyalar, karasinek ve portörlerde dolaylı bulaşmada rol oynarlar.

Klinik olarak paratifoyu tifodan ayırmak güçtür. Paratifo birçok özellikleri ile tifoya benzer, ancak tifodan daha hafif seyreder. Üç tipi vardır;

1) Lokal paratifo, 2) Paratifo bakteriyemi, 3) Paratifo gastroenteritidir.

Kuluçka Dönemi: 3-15 gündür.

Paratifo Belirtileri

Titreme, ateş, sırt, baş ağrıları, kusma, bulantı, ishal, ağız kuruluğu, susuzluk hissi görülür.

Paratifo basilleri doğrudan hastalık yaptığı gibi, toksinleri gıda zehirlenmelerine yol açar. Enfeksiyonun canlı bakteriler ile oluşmasıyla hastalık ateşli ve tifoya benzer şekilde seyreder. Tifo ile klinik benzerliğine karşın, ölüm oranı tifoya göre çok düşüktür. Klinik belirtiler, basilin tipine göre değişir.

Paratifo A portörlerden doğrudan temas sonucu bulaşır. Paratifo B kontamine ölmüş besin maddelerini yemekle bulaşır. Besin zehirlenmelerinde en önemli kaynak etler olduğunda kaynatma sırasında enfekte etlerdeki bakteriler parçalanır, toksinler yemek içinde kalır. Paratifo B, doğal olarak hayvanlarda bulunmaz. Hastalığın tifo şeklini de oluşturur. Paratifo C, hayvanların doğal patojen bakterilerindendir. Sığır ve koyunun bağırsağında bulunur. Paratifo C grubunun başka türü tavuk ve hindilerde bulunur.

Tanı - Laboratuvar Bulguları : İdrar ve dışkı kültüründe Salmonella paratyphi A-B-C görülür, tanı laboratuvar bulgusundan sonra konur.

Komplikasyonları: Paratifo bakteriyemisinde komplikasyon, enfeksiyon tipine ve şiddetine göre değişir. Bağırsak kanaması ve delinmesi az görülür. Koîesistit ve piyeîit sık görülür. Paratifo gastroenteritinde ise, vakalar iyileştikten sonra vücutta iz kalmaz.

Paratifo Tedavisi

•Tedavi, korunma ve bakımı aynen tifodaki gibidir.

•Hasta hayvanın idrar ve dışkısındaki bakterilerin kendi memesine bulaşması ve süt sağma esnasında bakterilerin süte karışması önlemi alınır. Yani sütü sağmadan önce hayvanın memelerini antiseptik maddelerle temizlemek sonra bol su ile yıkamak gerekir.

Özellikle et, süt ürünleri ile yapılmış yemekler, her ısıtmada üzerlerinde üremiş olan bakteriler parçalanır ve toksinlerini yemeğe verirler. Bu nedenle yemeklerde yüksek oranda toksin birikmesini önlemek için, bir defada tüketilecek miktarlarda ısıtmalarına özen gösterilir.

Diyet çok önemlidir. İlk gün hiç yemek verilmez, yalnız ufak buz parçaları yutturulur. Alkalen maden suları içirilir. İki, üç gün hafif sulu gıdalar verilir. İshal durmadan normal yemekler, çiğ sebze ve meyve verilmez. Yüksek kalorili ve posası az gıdalar verilir.