Otizm Belirtileri Ne Zaman Başlar

Otistik çocuklar sözel iletişim, duygusal ve sosyal alan ve davranışsal olmak üzere 3 alanda zorluk yaşarlar. Çocuğunuzda aşağıdaki bulgulardan tamamı olmasa da bir kısmını fark ediyorsanız vakit geçirmeden bir çocuk psikiyatristine başvurmanız çok önemlidir. Çünkü yapılan çalışmalar bu hastalığın tedavisinde en önemli basamağın erken teşhis ve doğru yönlendirme olduğunu göstermektedir. Bu nedenle ebeveynlerin ve bakımverenlerin çocuğun davranışlarını gözlemlemesi ve yaşıtlarının gelişimleriyle kıyaslamaları, bazı sorunları erken fark edebilmeleri açısından çok önemlidir.

1. Sözel İletişimde Bozukluk:

Normal çocuklarda; 6-7 aylıkken agulama, 8-9 aylıkken heceleme, 1 yaşında iken anlamlı tek kelimeler, 2 yaşında iken 2-3 kelimelerle konuşma başlamaktadır.

Otistik çocukların önemli bir bölümünde bu basamakların hiç biri belirtilen zamanda diliminde ortaya çıkmamıştır. Bazılarında 8-18 aya dek olan konuşma basamakları başlamışsa da o dönemde ya duraklama ya da gerileme göstererek ilerlememektedir. Sonuçta otistik çocukların %50-75’inde konuşma gelişmemiştir. Geri kalan %25-50’lik kısmında ise konuşma gelişmesine rağmen kendine özgü bir şekli vardır. En çok gözlenen özellikler zamirleri yerinde kullanamama, kendilerinden 3. tekil şahıs olarak söz etme ( örneğin kendinden bahsederken ben yerine kendi ismini söylemek gibi), söylenenleri aynen tekrarlama (örneğin kendisine “hoş geldin, nasılsın?” dendiğinde o da “hoş geldin, nasılsın? der), anlamsız yere aynı kelime veya cümleleri tekrarlamalardır. Bazı nesneleri farklı şekilde isimlendirebilirler. Konuşmaları monotondur, bazen ses tonunu ayarlayamaz, durup dururken çığlık atma gibi davranışlar gözlenebilir. Konuşmalarında çoğunlukla diğer insanların düşünce ve ilgileri önem taşımaz. Bazen kendi kendilerine mırıldanırlar. Konuşmadaki gecikme sıklıkla ebeveynin dikkatini çeken ve doktora başvurmayı sağlayan belirti grubudur. İsteklerini çevresindekilerin elini kendi eliymiş gibi göstererek işaret edebilir.

2. Duygusal ve sosyal yetersizlikler

Normal bebeklerin gelişim evreleri:

1-1.5 aylıkken anlamlı göz kontaktı, anlamlı gülümseme,
6 aylık iken aktif iletişimi başlatırlar,
8-9 aylıkken anneden ayrılmakta güçlük çeker,
9 aylıkken “ce oyunu” arkasından bay bay ve öpücük verme başlar
2 yaşındaki çocuk yaşıtları ile paralel oyun oynar,
3 yaşında karşılıklı oyuna başlar.

Otizm bozukluğu olan çocuklarda gözlenen durumlar:

- Göz kontaktı kurmama, seslenildiğinde bakmama, göz göze gelmek güçtür.
- Kucağa gelmeye ilgi duymama,
- Taklite dayalı oyunların gelişmemesi,
- Jest ve mimiklerin konuşmaya eşlik etmemesi,
- Yandan bakışların olması,
- Arkadaş ilişkisi kuramaması,
- Oyuncaklarla amacına yönelik oynamama (örneğin arabayı ters çevirip tekerleklerini döndürürler)
- Karşısındakinin ne hissettiğini yorumlayamaması gibi zorluklar yaşamaktadırlar.

Yüz ifadelerinde donukluk, zaman zaman alışılmadık duygusal tepkiler, herhangi bir dış uyaran olmaksızın ağlama ve gülme görülebilir. Canları yandığında hiçbirşey hissetmemiş gibi davranabilirler. Otizm bozukluğu olan çocuklar ilgi ve zevklerini başkalarıyla paylaşmaz. Sosyal ilgi bazen geç çocukluk veya ergenlikte başlayabilir, ancak yüksek fonksiyonlu otistiklerde bile sosyal ilişkilerde zorluk devam eder.

3. Tekrarlayıcı hareketler, sınırlı ilgi alanı, rutin olarak bazı davranışların tekrarı

a) Tekrarlayıcı hareketler:
- Kendi çevresinde dönme
- Nesneleri Döndürme
- Dönen eşyalara ve elektronik aletlere ilgi (çamaşır makinası, elektrikli süpürge gibi)
- Ellerini kanat çırpar şekilde sallama
- Öne arkaya sallanma
- Garip el hareketleri
- Parmak ucunda yürüme
- Başını vurma
- Ellerini ısırma

b) Sınırlı İlgi Alanı: Markalar, telefon numaraları, haritalar, logolar, doğum tarihleri gibi konulara ilgi gösterebilirler.

c) Kendi rutinlerine sıkı şekilde bağlı olma durumu:
- Eve aynı yoldan gitmek isteme
- Belli yerde alışveriş yapma
- Belli markaları tercih etme
- Oyuncakları belli bir sıraya dizme
- Yeni giysilere karşı direnme
- Kutular, şişe kapakları gibi alışılmadık nesnelere bağlanma,
- Değişikliklerden rahatsız olma gibi

Ayrıca yüksek sesten ve kalabalıktan rahatsız olma, cansız nesneleri koklama ve tatma gibi davranışlar gösterebilirler. Bu çocuklar reklam ve müzik kanallarına aşırı ilgili olabilirler, ve bu nedenle televizyon karşısında saatlerce oturabilirler. Bu da hastalığın seyrini daha da olumsuz etkiler.

Eşlik eden diğer belirtiler:
Otizm bozukluğu olan çocuklarda aşırı hareketlilik, hırçınlık, etrafa ve kendine zarar verici davranışlar, uyku sorunları, beslenme problemleri görülebilir.

Otizm Hangi Yaşta Başlar?
Otizimli çocukların büyük bir kesiminde ilk bebeklik çağından itibaren belirtiler kendini gösterir. Ancak anne-babanın durumu fark etmesi, genellikle konuşmadaki gecikmesi nedeniyle 2-3 yaş hatta 4-5 yaşına kadar olabilmektedir. Bir çocuğun otizm tanısı alabilmesi için belirtilerin 3 yaşından önce başlaması gerektiği kabul edilmektedir. Çalışmalar otizme neden olan beyin anormalliğinin anne karnında 2-6 aylar arasında ortaya çıktığına dair bulgular vermektedir.

Otistik Çocukların Zekaları Nasıldır?
Yapılan çalışmalar otistik çocukların 2/3’ünde zeka düzeyinin yaşıtlarından geride olduğunu, kalan kısımda ise normal veya normale yakın olduğunu göstermektedir. Bu çocukların bazıları üstün matematik becerileri ve ezber gücü gibi özel yeteneklere sahip olabilir.

Otizmin Sebepleri Nelerdir?

Otizm, genetik faktörlerin yanısıra, doğum öncesi ve sonrası bazı çevresel etkenlerden kaynaklanmaktadır.

Otizmin Tedavisi

Otistik çocuklara, bireysel terapi, grup terapisi, özel eğitim ve gerekirse ilaç tedavisi uygulanır. Tedavide ailenin bilgilendirilmesi ve eğitimi de önemli basamaklardan biridir. Otizmde tedavi edici bir ilaç yoktur. İlaç tedavisi, sıklıkla eşlik eden davranış bozuklukları, hiperaktivite, tekrarlayıcı hareketlerin azaltılması veya uykunun düzenlenmesi amacıyla tedaviye eklenmektedir. Kullanılan bazı ilaçların çocukları konuşma becerileri ve sosyal becerilerinde olumlu gelişmelere yardımcı olabildiği bilinmektedir.