östrojen ve progesteron

Belki de östrojen takviye terapisi istemenizin nedeni, kemik erimesi ile kalp ve damar hastalıkları riskinizi düşürme isteğinizdir. Östrojenin basında en çok reklamı yapılan özelliği budur. Ama östrojenin tam anlamı, progesteronla ilişkisi ve bu iki hormonun beraberce sağlığınızı birçok yönden nasıl etkilediği pek bilinmez.

Önce östrojen takviyesi hakkındaki en büyük efsanelerden birini, yani östrojenin kemik erimesini geçireceği iddiasını çökerteceğim. Hormonlarınız azaldıkça kemikleriniz incelip kırılganlaşabilir, bu şekilde leğen kemiği ve kalça zedelenmelerinin ihtimali de artar. Östrojen alarak kemik erimesini yavaşlatabilir ya da durdurabilirsiniz. Ama bu, süreci tersine çevirip kemikleri güçlendirebileceğiniz anlamına gelmez.

Kemik erimesini, özellikle ağırlıklar kullanarak yapacağınız düzenli egzersizle ve uygun miktarlarda kalsiyum alarak da önleyebilirsiniz. Bu yöntemlere östrojeni de eklerseniz daha iyi sonuçlar alırsınız, ama (en iyisi menopozdan önce başlayıp yaşamınız boyunca sürdüreceğiniz) egzersizler ve beslenme değişiklikleri olmaksızın östrojenin pek bir etkisi olmayacaktır.

Dikkat: Menopozdan sonraki kemik erimesini etkileyen başka hormonlar vardır. Bunların arasında progesteron, testosteron ve daha sonra tanımlayacağım DHEA bulunur.

Başka bir yaygın efsane de, menopozdaki tüm sorunların östrojen eksikliğinden kaynaklandığı savıdır. Östrojen takviyesiyle hafifletilebilen ama mutlaka östrojen eksikliğinden kaynaklanmayan vajinal tahriş ve kuruluk (atrofik vajirıit) gibi, hormon eksikliğiyle bağlantılı sandığımız fiziksel değişimler olur. Ama sümüksü dokuları kurutan maddelerden kaçınmanız yani kafein ve alkolden vazgeçmeniz daha önemlidir. Ayrıca antihistaminikleri ve diüretikleri de geçmişteki kadar sık kullanmamalısınız.

Beslenmeye eklenen soya ürünleri, sadece atrofik vajinit ve sıcak basmalarını önlemekle kalmaz, meme kanseri riskine karşı da koruma sağlayabilir. Beden kimyasındaki değişimlerle başa çıkmanın en güvenli yolları arasında, yaşam biçimi değişimlerinin hormon takviyesinden daha önemli olabilmesi bundandır. Bu değişimler ve ekleri bu bölümde daha detaylı olarak işleyeceğiz ama önce östrojenin bileşimine ve kadın bedenindeki rolüne göz atalım.

"Östrojen" sözcüğüyle tanımlanan madde, aslında' başta östriol, östron ve östradiol olmak üzere benzer hormonlar grubudur. Regl siklusunuzun çeşitli evrelerinde bu üç bileşimin miktarları değişir. Her zaman östrojen yüzde 60-80 oranında östriolden oluşur. Östradiol ve östron da yüzde 10-20 oranları arasında değişir.

Progesteron hormonu, en kaygı verici yan etkisi olan kanser riski artışını önemli ölçüde önleyerek östrojeni dengeler. Östrojen takviye terapisinin en önemli tehlikesinin yeterli miktarda progesteronla dengelenmemesi olduğunu artık biliyoruz. Biri olmadan öteki hormonu alırsanız, progesteron oranı yüksek doğum kontrol hapları kullanan genç kızlardaki gibi kanser riskiniz yükselir.

En çok reçete edilen östrojenlerden biri olan Premarin'de, östriol'den çok östron bulunur, östradiol (ve bazen az miktarda diğer hormonlar) miktarı da insanlardaki östrojendekinden daha azdır. Ayrıca gebe kısrakların idrarından kazanılan equilin hormonu da içerir. Evet, atları "Doğal hormon" kavramı, ilacın üreticisine göre değişir. Bence doğal hormon kadınların kendi hormonlarının takviyesi olmalıdır. Ama ilaç şirketleri dişi bir atın "doğal" olduğunu iddia ederler. Bu yüzden etiketlerde her şey güya doğaldır. Ama insanlar tarafından ve insanlar için üretilmiş olmayan bir "doğal" östrojeni almak isteyip istemediğinizi iyi düşünmelisiniz.

Dikkat: Tıp etiği ve hayvan haklarıyla ilgileniyorsanız, insanların kullanımı için atlardan östrojen kazanma yönteminin kısraklara rahatsızlık verdiğini bilmek isteyebilirsiniz. İdrarlarının bol östrojen içerdiği dönemde, hareketlerinin iyice kısıtlandığı özel ahırlara kapatılırlar. Bazen yatamazlar, bazen de idrarlarının iyice koyu ve zengin olması için onlara gereğinden az su verilir. Aldığınız östrojenin kaynağını hiç düşünmediyseniz, kısraklar hakkında bu bilgi hayvanlardan kazanılan ilaçlardan kaçınmanız için bir neden olabilir. Elbette bu kişisel bir seçimdir ama bu seçimi ancak tüm bilgilere sahip olduğunuz zaman yapabilirsiniz.

En yaygın suni hormonlarda östriol eksiktir. Bu eksikliğin nedeni de insanların tıpta yaptığı çoğu hatanınkiyle aynıdır. Araştırmacılar bazen doğada her şeyin bir mantığı olduğunu unutur. Tanrı bize bir şeyi verdiyse bir nedeni vardır, bizim bu nedeni bilmememiz de o şeyin önemini azaltmaz. Araştırmacılar yıllarca östriol'un önemsiz olduğunu sanarak östrojen takviyesini östriolsüz hazırladılar. Ama bu değişimin uzun vadeli etkilerini incelemediler.

Progesteronun, östrojenin kansere yol açan özelliğini dengelediğini söylemiştim. Bu konuda östriolün önemli bir rol oynadığını artık biliyoruz. Östriol içermeyen bir doğal hormon takviyesi alırsanız, kanser riskinizi arttırabilirsiniz. Doğa, hormonları sizin güvenliğiniz için dengeledi. İnsan hormonunun tam bir kopyasından biraz olsun saptığımız anda kabul edilemez risklerle karşı karşıya kalabiliriz. Son yıllarda cilde yapıştırılan östrojen flasterleri yaygınlaştı. Şimdilik ağızdan alınan östrojen takviyelerinden daha güvenli görünen bu flasterler genellikle equilin yerine gerekli östriol, östron ve östradiol bileşimini içeriyorlar.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp