Nevrit Ve Nevraljiler Mononevrit
Nevrit Ve Nevraljiler Mononevrit : Tek bir sinirde nevrit oluşmasına yol açan pek çok etkenden bazılan şunlardır:Sinir gövdesinin bütünüyle ya da kısmen çıkartılmasını gerektiren yaralanmalar; çıkıklar; alçılar, kemik tümörleri, atardamarlardaki genişleme ve koltuk değneği gibi sinire baskı yapan nedenler; başını bir kolunun üzerine koyarak uyuya- kalanlarda önkolun döner kemik sinirinde olduğu gibi belirli bir sinirin sıkışmasına neden olan hareketler; sinirin çevresindeki dokuların iltihaplanması; bu dokulara tahriş edici maddelerin şırınga edilmesi; çok ender görülse de kan ya da lenf yoluyla sinire ulaşan bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar. Soğukta kalanlarda da sık sık mononev- ritler görülür; örneğin, yüz sinirinin soğuktan etkilenmesiyle akut olarak başlayan yüz felci (Bell felci) birkaç haftada iyileşir.
Sinir dokusunun ne düzeyde etkilendiği, sinirin dağıldığı bölgelerin hareketliliği (felç ya da hareket kusuru olup olmaması), duyarlılığı (tam duyu yitimi, duyu azalması, ağrı) ve beslenme durumuyla anlaşılır. Mononevritte lezyonlar etkilenen sinirin dağıldığı alan ile sınırlıdır. Her sinirin duyulandırdığı alanın belli olmasına karşın, sınırlar kesin olarak çizilemez.Vücudun belirli bir bölgesine dağılan sinirler arasında bağlantılar (anasto- moz) olabileceği de unutulmamalıdır. Bu bağlantılardan ötürü duyulanma alanlarının sınırlan birbirinin içine girebilir. Bu nedenle duyu yitimi olan bir bölgenin sınırlan kesin bir biçimde be- lirlenemeyebilir. Ama bir sinirde duyusal işlev kaybı söz konusu olduğunda, bu sinirin dallandırdığı alanın merkezinde duyu yitimini belirlemek olanaklıdır.
Bölgesel ya da tam felç ve güç kaybı gibi, lezyonun şiddetine bağlı olarak değişen hareket bozukluktan görülebilir. Felçler genellikle gevşektir; kas gerginliği ve kas kitlesinin yoğunluğu azalmıştır. Pasif hareketler yaptınlankaslarda daha az direnç görülür. Etkilenen sinirin dağıldığı alandaki yüzeysel ve derin refleksler azalır ya da kaybolur. Sinirin sıkışmasına bağlı olan bazı olgularda yalnızca bu sinirin dağıldığı kaslarda felç ya da güç kaybı görülür. Felçten bir süre sonra, felçli kasın hareketlerine zıt hareketleri sağlayan kasların (antagonist kaslar) işlevi ön plana çıkar; örneğin, dirsek siniri (ulnar sinir) felcinde el pençe biçimini alır, dış siyatik diz siniri felcinde ayak içe döner.İlk beliren duyu bozuklukları sürekli ya da zaman zaman ortaya çıkan ağrılar ve karıncalanmadır.
Sürekli ağrılar derinde duyulur ve keskin değildir. Zaman zaman ani bir nöbet biçiminde ya da soğuk cisimlere dokunmayla ve sinirin çıkış noktalarının sıkışmasıyla yakıcı ve parçalayıcı ağrılar da ortaya çıkar. Herhangi bir dış etkene bağlı olmadan ani başlayıp süren yakıcı ağrılar yaralanmalardan (travma) sonra ortaya çıkar; bunların siniri besleyen atardamar ile sinir kılıfını saran sempatik sinir ağının zedelenmesine bağlı olduğu düşünülür.Nesnel olarak değerlendirilebilen duyu bozuklukları tam duyu yitimi (anestezi), duyu azalması (hipoestezi) ve en sık görülen duyu artışıdır (hiper- estezi).
Tam duyu yitiminde genellikle derinin yüzeysel (dokunma, ısı, ağrı) ve derin (basınç algılama) duyu işlevlerinin tümü eksiktir. Tek bir siniri etkileyen nevritlerde derideki karmaşık algı mekanizmaları (pozisyon algılama, cisimlerin biçimini dokunarak algılama ve tanıma) daha az etkilenir; bunun nedeni, bu mekanizmalarda birden fazla sinirin uyardığı kas, eklem ve kemiğin rol oynamasıdır.Nevrit, kaslarda doku gerilemesinin (atrofi) yanı sıra deri, kıl, tırnak ve kemiklerde de beslenme, kanlanma ve salgı bozukluklarına neden olabilir. Buna bağlı olarak düz ve parlak bir görünüm alan deride pullanma, incelme ve esneklik azalmasma rastlanır; kıllarda dökülme, terleme bozuklukları, morarma (si- yanoz), soğuma, kırışma, tırnaklarda kıvrılma ve kemiklerde kalsiyum kaybı görülebilir.