Materyallerin Düzeyi Nedir?
Materyallerin Düzeyi Nedir? : Bu kitap konuşmanın anlaşılabilmesi için iki farklı özelliğin geliştirilmesini içermektedir:
1- Prosodi: Sesin gürlük, ritm ve uzunluğuna ait özelliklerdir.
2- Tını:Konuşma seslerinin ilk ve ikinci formantlarını içerir.Bu iki özelliği algılama becerisinin geliştirilmesini içeren aktiviteler değişik zorluk derecesindedir. Bu kitap, kolaydan zora giderek yoğunlaşan aktivitelerde kullanılacak materyallerin seçiminde rehber olarak kullanılabilir. Aktiviteler, işitsel bilgiyi farketmenin en basit aşamasından en zor olan ayırt etme ve yorumlamaya kadar devam etmektedir.
Düzey A: Fark etme ve Ayırt etmeFark etme aşamasında koklear implant kullanıcısı sesin var olup olmadığına karar verme becerisini kullanır.Ayırt etme becerisi koklear implant kullanıcısının duyduğu iki sesin aynı veya farklı olduğuna karar vermesidir.Uzun süreden beri işitme engelli olan koklear implant kullanıcılarının akustik bilgi rezervleri olmayabilir ve yeni işittikleri sesin değişik şekillerini ayırt etmek için uzun bir süre bu konuda pratik yapmaları yapmaları gerekebilir.
Düzey B: Ayırt Etme ve Tanıma Ayırt etme çalışmaları tekrarlanır.Tanıma çalışmaları kapalı uçlu (Closed set) olarak uygulanır. Yani, koklear implant kullanıcısının uygun yanıt için seçenekler arasından seçim şansı vardır. Koklear implant kullanıcısının çalışmalarda tanıma problemi çok az ise seçenek sayısı arttırılır veya çalışma açık uçlu (Öpen set) olarak sürdürülür.
Düzey C:Tanıma ve Tanımlama Tanıma çalışmaları tekrarlanır.Tanımlama koklear implant kullanıcısının ipucu damadan söylenenleri tekrarlamasıdır. Bu aşamalı geçiş bazı koklear implantlı kişiler için zor olabilir, bu nedenle üç çeşit tanımlama çalışması oluşturulmuştur;
1 - İpuçlarının direkt olarak kullanıldığı tanımlama çalınmaları:Koklear implant kullanıcısının konu ile ilgili bilgi verici ipuçlu kelimeler duyması sağlanır. Bu ipuçlar dinleme ve dudaktan okuma koşullarında sunulur. Bu paragraflar gibi daha çok bilgi verici ipuçlar ile başlar sonra tek bir kelimeye düşer.
2- İpuçlarının indirekt olarak kullanıldığı tanımlama çalışmaları:Koklear implant kullanıcısı hedef uyaranın direkt olarak bir parçası olmayan bir paragraf ya da kelime ile karşılaşır. Konunun açıklanmasında tartışma veya bir cümle hakkında konuşma çalışmaları kullanılır.
3- Hiçbir ipucunun kullanılmadığı tanımlama çalışmaları:Bu düzeyde bir biri ile ilgili basit cümlelerin tekrarı çalışmaları yapılır. Koklear implantasyon kullanıcısı ilerleme gösterdikçe metin kısaltılır. En zor uygulama koklear implantlı kişinin bir önceki cümle ile ilgisi olmayan cümleyi tanımlayabilmesidir.
Düzey D: Tanımlama ve Yorumlama Tanımlama çalışmaları tekrarlanır.Yorumlama çalışmaları yoğunlukla karşılıklı konuşma çalışmalarını içerir. Koklear implant kullanıcısı daha önceden verilen bilgiyi hatırlama ve sorulara yanıt bulma ve bilgi verme ile yükümlüdür. Belirli düzeyden başlayan çalışmalar kolaydan zora doğru sıralanır. Koklear implant kullanıcısının performansı uygulanan düzeyin bir üste mi çıkılması veya farklı materyallerle aynı düzeyde çalışmalar yapılması gerektiğini belirler.
Diğer Konuşma Materyalleri:Konuşmanın sürdürülmesi için kullanılan materyallerin sentaktik olarak tanımlanmasının yanı sıra ünlü ve ünsüz seslerin ayırt edilmesi için analitik bir çalışmaya ihtiyaç vardır.Bazı koklear implant kullanıcıları sadecekonuşma işlemcilerini (speech processor) kullanarak konuşmayı sürdürebilmektedirler. Bu kişiler genellikle telefon konuşmaları gibi karşılıklı görüşmelerde açık uçlu (open set) konuşmayı algılama bcerilerini de geliştirebilecek düzeydedirler.Bu kitapta telefon kullanımı için bazı aktiviteler telefon kodunu kullanma ve telefon kullanmanın genel ipuçlarını da içermektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
