Kalın Bağırsakta Genişleme Ve Uzama
Kalın Bağırsakta Genişleme Ve Uzama : Kalın barsağın kendisinde doğuştan gelen veya sonradan oluşan yapısal bozukluklar görülebilir. Kalın barsak çok geniş olabildiği gibi çok uzun da olabilir. Kalın barsakta oluşan bazı yapısal bozuklukların en önemli belirtisi kabızlıktır. Tıpda dolikokolon, megakolon ve Hirschsprung hastalığı olarak isimlendirilen bu bozukluklar doğuştan gelen ve edinsel (sonradan oluşmuş) olmak üzere iki tipdir.
7.1 Doğuştan gelen uzun kalın barsak (Hirschsprung hastalığı)
Doğumsal bir hastalıktır ve erkeklerde kadınlardan dört misli fazla görülür. Hastalık kalın barsağın bir kısmında barsağa özel sinir ağlarının bulunmamasından ileri gelir. Bu sinir ağlarının bulunmadığı kalın barsak kısmı daralır ve kalın barsak hareketlerine iştirak etmez, onun gerisinde bulunan kalın barsak kısmı ise boşalamamaya bağlı genişlemiş ve uzun olarak görülür. Genellikle belirtiler çocuk doğar doğmaz başlar ve karında şişlik, gerginlik, kabızlık, ağrı ve ileri dönemlerde kusmadan ibarettir. Hastalık belirtilerinin şiddeti hastadan hastaya değişebilir.
7.2 Edinsel uzun kalın barsak (dolikokolon)
En önemli nedeni tuvalet alışkanlığının düzensiz oluşudur. Özellikle dışkılamayı geciktiren kişilerde kalın barsak son kısımlarında genişleme ve barsak hareketlerinde azalma sonucu kalın barsağın gereğinden fazla uzamasıdır. Genişleyen kalın barsak son kısmı ayrıca karın taban adelelerinde ve makatı kapatan adelelerde de zayıflık yapabilir. Psikiyatrik hastalığı olan kişilerde edinsel uzun kalın barsak görülebilir. Bunun nedeni dışarı çıkma hissine aldırılmaması, vagal tonus dediğimiz kalın barsak hareketlerini sağlayan sinirsel uyaranların azalması ve psikolojik faktörlerdir.
Edinsel uzun kalın barsağı olan hastalarda genellikle çocukluk çağındanberi süregelen kabızlık yakınması vardır. Bazı kişilerde kabızlık yetişkin çağdan sonra başlar. Kabızlık dışında hastalarda pek az belirtiler vardır. Büyüme ve gelişme bozukluğu yoktur. Hastalar düzenli aralıklarla yumuşatıcı veya boşaltıcı ilaç kullanmaya alışmıştır. Bu konu kabızlık nedenlerinin daha iyi değerlendirilebildiği son yıllarda megakolon başlığı altında değerlendirilmeye alınmaktadır.
7.3 Yetişkin Hirschsprung hastalığı (kısa segment Hirschsprung Hastalığı):
Hirschsprung hastalığının hafif formudur, belirtileri 10 yaşından sonra bazen yetişkin yaşlarda başlayabilir. Başlangıçta ilaçlardan yarar görür daha sonraları ilaç etkinliği azalır, şiddetli kabızlığa neden olabilir.
7.4 Edinsel geniş kalın barsak (megakolon-megarektum, adult megakolon- megarektum, akkiz fonksiyonel megakolon):
Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Sıklıkla uzun süren kabızlıklar sonrası gelişir ve barsak duvarında özel sinir ağlarında anormal değişiklikler oluşmaktadır. Aşırı miktarda veya uzun süre yumuşatıcı ilaç kullanımı sonrası da ortaya çıkabilir. Kalın barsağın son kısımlarında (sigma ve rektum) veya tüm kalın barsakta ileri derecede genişleme ve uzama görülür. Kadın ve erkeklerde aynı sıklıkta görülür ve hastaların çoğu 30 yaşın altındadır.
7.4.1 Belirtiler:
Çocukluk yada erişkin yaşlarda ortaya çıkabilir. Bazen adult Hirschsprung hastalığından ayırmak güçtür. Hirschsprung hastalığında kabızlık yakınması genellikle doğumdan itibaren başlar, dışkılama için lavmanla yardım gerekir. Karında şişlik ve ağrı sık görülen bulgulardır ve genellike rektum boşdur. Rektoanal inhibitör refleksi yoktur. Edinsel geniş kalın barsağı olan hastalarda kabızlık yakınması çocukluktan itibaren yada ergenlik çağında başlar, fekal impaction ve gaitanın taşması tarzında dışkılama mevcuttur.
Karın muayenesinde kalın barsaklar içinde büyük gaita kitleleri ele gelebilir. Fakat fazla gaz birikimi yoktur. Kalın barsağın son kısmı geniş ve dışkı ile doludur. Hirschsprung hastalığında olduğu gibi anal kanal kaslarında spazm yoktur ve gevşektir. Hastalarda sosyopsikolojik problemler ve zeka gerilikleri görülebilir. Hastaların yaklaşık %17‘sinde rektoanal inhibitör refleks yoktur.
7.1 Doğuştan gelen uzun kalın barsak (Hirschsprung hastalığı)
Doğumsal bir hastalıktır ve erkeklerde kadınlardan dört misli fazla görülür. Hastalık kalın barsağın bir kısmında barsağa özel sinir ağlarının bulunmamasından ileri gelir. Bu sinir ağlarının bulunmadığı kalın barsak kısmı daralır ve kalın barsak hareketlerine iştirak etmez, onun gerisinde bulunan kalın barsak kısmı ise boşalamamaya bağlı genişlemiş ve uzun olarak görülür. Genellikle belirtiler çocuk doğar doğmaz başlar ve karında şişlik, gerginlik, kabızlık, ağrı ve ileri dönemlerde kusmadan ibarettir. Hastalık belirtilerinin şiddeti hastadan hastaya değişebilir.
7.2 Edinsel uzun kalın barsak (dolikokolon)
En önemli nedeni tuvalet alışkanlığının düzensiz oluşudur. Özellikle dışkılamayı geciktiren kişilerde kalın barsak son kısımlarında genişleme ve barsak hareketlerinde azalma sonucu kalın barsağın gereğinden fazla uzamasıdır. Genişleyen kalın barsak son kısmı ayrıca karın taban adelelerinde ve makatı kapatan adelelerde de zayıflık yapabilir. Psikiyatrik hastalığı olan kişilerde edinsel uzun kalın barsak görülebilir. Bunun nedeni dışarı çıkma hissine aldırılmaması, vagal tonus dediğimiz kalın barsak hareketlerini sağlayan sinirsel uyaranların azalması ve psikolojik faktörlerdir.
Edinsel uzun kalın barsağı olan hastalarda genellikle çocukluk çağındanberi süregelen kabızlık yakınması vardır. Bazı kişilerde kabızlık yetişkin çağdan sonra başlar. Kabızlık dışında hastalarda pek az belirtiler vardır. Büyüme ve gelişme bozukluğu yoktur. Hastalar düzenli aralıklarla yumuşatıcı veya boşaltıcı ilaç kullanmaya alışmıştır. Bu konu kabızlık nedenlerinin daha iyi değerlendirilebildiği son yıllarda megakolon başlığı altında değerlendirilmeye alınmaktadır.
7.3 Yetişkin Hirschsprung hastalığı (kısa segment Hirschsprung Hastalığı):
Hirschsprung hastalığının hafif formudur, belirtileri 10 yaşından sonra bazen yetişkin yaşlarda başlayabilir. Başlangıçta ilaçlardan yarar görür daha sonraları ilaç etkinliği azalır, şiddetli kabızlığa neden olabilir.
7.4 Edinsel geniş kalın barsak (megakolon-megarektum, adult megakolon- megarektum, akkiz fonksiyonel megakolon):
Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Sıklıkla uzun süren kabızlıklar sonrası gelişir ve barsak duvarında özel sinir ağlarında anormal değişiklikler oluşmaktadır. Aşırı miktarda veya uzun süre yumuşatıcı ilaç kullanımı sonrası da ortaya çıkabilir. Kalın barsağın son kısımlarında (sigma ve rektum) veya tüm kalın barsakta ileri derecede genişleme ve uzama görülür. Kadın ve erkeklerde aynı sıklıkta görülür ve hastaların çoğu 30 yaşın altındadır.
7.4.1 Belirtiler:
Çocukluk yada erişkin yaşlarda ortaya çıkabilir. Bazen adult Hirschsprung hastalığından ayırmak güçtür. Hirschsprung hastalığında kabızlık yakınması genellikle doğumdan itibaren başlar, dışkılama için lavmanla yardım gerekir. Karında şişlik ve ağrı sık görülen bulgulardır ve genellike rektum boşdur. Rektoanal inhibitör refleksi yoktur. Edinsel geniş kalın barsağı olan hastalarda kabızlık yakınması çocukluktan itibaren yada ergenlik çağında başlar, fekal impaction ve gaitanın taşması tarzında dışkılama mevcuttur.
Karın muayenesinde kalın barsaklar içinde büyük gaita kitleleri ele gelebilir. Fakat fazla gaz birikimi yoktur. Kalın barsağın son kısmı geniş ve dışkı ile doludur. Hirschsprung hastalığında olduğu gibi anal kanal kaslarında spazm yoktur ve gevşektir. Hastalarda sosyopsikolojik problemler ve zeka gerilikleri görülebilir. Hastaların yaklaşık %17‘sinde rektoanal inhibitör refleks yoktur.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
