Kalbin Yapısı

Kalp, kendine has adale, kapakçıklar, iletim sistemi ve özel kan damarları ile kan dolaşım sistemi olan, çok güç şartlar altında bile, yeterli ve düzenli olarak çalışan, olağanüstü özelliklere sahip bir organdır. Kapaklarında ve damarlarında bir ölçüde kusur ve fonksiyon bozukluğu olmasına rağmen çalışması, yaralandıktan sonra dikilebilmesi, gerektiğinde bir bölümünün kesilip alınabilmesinin yanında, büyük bir bölümü hasara uğradıktan ve fonksiyon dışı kaldıktan sonra bile, çalışmaya devam etmesi gerçekten hayret vericidir. Ancak kalp, yapısındaki basitliğe rağmen işleyişi oldukça karışık ve anlaşılması güç bir organdır. Kalbin normal olarak görev yapabilmesi, kalp vurularının etkili olabilmesi, kalbin bir bütün halinde ve uyumlu çalışmasına bağlıdır. Kalp adalesi düzenli, ritmik, otomatik ve bağımsız kasılma yeteneğine sahip, milyonlarca adale hücresinden yapılmıştır. Kalbin çalışma düzeninin ve tüm miyokard (kalp kası) hücrelerinin birlikte ve vücudun ihtiyacına uygun bir hızda atmasının nasıl sağlandığı, kalbin çalışmasındaki en hassas ve ilginç yönlerinden bir kaçıdır.

Kalp, dolaşım sisteminin merkezi olarak tüm vücutta kan dolaşımını sağlamakla yükümlüdür. İşleyişi yönünden tıpkı bir mekanik pompaya benzeyen kalbin ortalama ağırlığı, erkeklerde 300-350 gram, kadınlarda ise 250 gram kadardır. Uzun süre antrenman yapmış bir atlette ve sporcuda ise ağırlığı 400-450 grama kadar artış gösterebilir. (Sporcu kalbi). İçten dışa doğru ENDOKARD, MİYOKARD ve PERİKARD olmak üzere üç tabakadan oluşan kalp, göğüs boşluğunda. Her iki akciğer arasında, tepesi aşağıya ve sola, tabanı yukarıya ve hafifçe sağa doğru olmak üzere yer almıştır. Arkasında omurgalar, yemek borusu ve sırt aort'u, önde göğüs kemiği (sternum) ve kaburgalar vardır.

Kalbin hareketlerini kolaylaştıran ve yerinde tutmaya yardım eden Perikardin (dış zar kesesinin) iç kısmında, kalbin dış yüzünü tamamen kaplayan ve EPİKARD denilen ince bir zar tabakası daha vardır. Normalde bu iki zar tabakası arasında az miktarda (15-20 cm-) sıvı bulunan perikard boşluğu vardır.

Kalp perikard kesesi içinde diğer göğüs organları arasındaki yakın iliş-ki ve belli bir hareket serbestliği ile bir emmebasma tulumba gibi çalışarak SİSTOL (Kasılma) ve DİASTOL (Gevşeme) hareketlerini yapar. Bu şekilde çalışmasını devam ettiren kalbin adalesini, zarlarını ve kapakçıklarını besleyen temizkanı getirip kirli kanı götüren, kendine özel, dolaşım sistemi vardır. Koroner (Kalbi r--besleyen) atar damarlar içindeki temiz kan, kalbi dolaşıp om. Oksijen ve diğer gerekli maddeleri verdikten ve ondan karbondioksiti bol kirli kanı aldıktan sonra koroner toplardamarlarla sağ kulak-ağa dökülür. Kalp boşluğu denilen adaleden yapılmış bir bölme ile sağ ve sol olmak üzere iki kısıma ayrılır. Sağdakine SAĞ KALP soldakine SOL KALP denir. Bu iki boşluk da yine bağ dokusundan yapılmış bir bölme ile biri üste diğeri alta olmak üzere ikişer boşluğa daha ayrılmıştır. Üsttekilere sağ ve sol kulakçık (atrium), alttakilere ise SAĞ ve SOL KARINCIK (ventricule) adı verilir. Kalbin bu dört boşluğundan üsttekiler, alttakiler ile birer kapakçık aracılığı ile bağlantılıdır. Buna karşın alttaki sağ ve sol karıncıklar arasında hiç bir geçit yoktur. Ancak sağ kulakçık ile sağ karıncık üç yapraklı (TRİKÜSPİT) kapakla, sol kulakçık ile sol karıncık ise iki yapraklı (MİTRAL) kapakçık aracılığı ile bağlantılıdır.

Diğer taraftan Karıncıklar arasında hiç bir ulaşım olmamakla beraber, her iki karıncıkta birer kapak vardır. Sol karıncıktaki Kapak, vücudun en büyük atar damarı olan ve temiz kanı bütün organlara dağıtan ortaya açılır. Sağ karıncıktaki kapak da vücudun ikinci büyük damarı olan akciğer atardamarına açılır.