Huzursuz Bacak Sendromu Tedavisi Ve Belirtileri
HBS tedavisinde yaklaşım nasıl olmalıdır? HBS'nin tipine göre karar vermek uygun olur:
1. Ara sıra çıkan (intermitan) tipte, devamlı tedavi gerekmez. Belirtilerin çıktığı gün ve günlerde ilaçsız (non-farmakolojik) yaklaşımlar yeterli olabilir. Bunlar;
a) içiyorsa, sigara, kahve ve alkolü kesme,
b) başka nedenlerle kullandığı ilaçları gözden geçirmeyle başlar.
Şöyle ki; depresyona karşı (antidepresif), nöroleptik ilaçlar, methoclopamid tipi bulantı-kusmaya karşı kullanılanlar sedatif veya kalsiyum kanal blokeri gibi kalp-tansi-yon ilaçları, sara tedavisinde kullanılan Fenitoin, kan yağlarını düşüren ilaç varsa hekimine sorularak azaltılmalı veya gerektiğinde kesilmelidir.
c) Kendini uyanık tutma -mental aktiviteyi artırma- video oyunları, bilmece çözme vb.
d) Kan serumu ferritin düzeyi düşükse demir ve gerekiyorsa B12 vitamini tedavisine başlama,
e) Uyku hijyeni kurallarına uymak.
Yukarıdaki önlemler yetersiz kalırsa, belirtilerin her gün geldiği hastalardaki gibi ilaç tedavileri de denenebilir.
2. Her gün gelen tip: İlaçsız tedavilere ek olarak, L-do-pa + Benserazide veya Carbidopa-Levodopa 125 mg. ile başlanır. Gerekirse bunların uzun etkili olanları kullanılabileceği gibi dopamin agonistleri (Pramipexole, Ropinero-le vb.) veya gerekirse opioidler (morfin cinsi ilaçlar) da denenebilir.
İlaçlar gece yatmadan bir saat önce tek başına alınmalı, en düşük dozla başlamalı, o doz yetersiz kalırsa miktar yavaş yavaş artırılmalıdır. Dozdaki değişmeler üç-yedi gün aralarla denenebilir. Sakinleştirici etkisi varsa, o ilacın dozu azaltılmalıdır.
3. Tedaviye yanıt vermeyen dirençli tipler: Bunlar, kullanılan dopaminerjik ilacın dozu yeterli olduğu halde ve doz artırılırsa, ilaca bağlı yan etki çıkan olgulardır. Yapılacak şey, kullanılan dopaminerjik ilacın dozunu azaltıp yanına yeni bir dopamin agonisti ilaç ekleme denemesidir.
Değişik ilaç kombinasyonları L-dopa + Gabapentin veya ikincisi yerine Opioid veya Benzodiyazepin birlikte verilebilir.
HBS'de ilaçsız tedavilerden neyi anlıyoruz? HBS'li hastaların çoğu yaşlı olduğundan ilaçların yan etkileri göz önüne alındığında arasıra gelen veya hafif şiddetteki hastalarda ilaçsız (non-farmakolojik) yaklaşımları denemek uygun olur. Şiddetli HBS olgularında ilaçsız tedaviler yarar sağlamaz.
1. Yatmadan önce kol ve bacakları germe ve fizik akti-vite faydalı olabilir. Hafif veya orta derecede egzersiz belirtileri hafifletir. Ağır egzersizler ise semptomları artırır.
2. Bacaklara masaj yapmak denenebilir.
3. Yatmadan önce ılık veya sıcak banyo yararlı olabilir.
4. Mental aktiviteyi artırma, video oyunları oynamak, kompütür programlama, resim, örgü-nakış yapma ve aktif tartışmalara katılma faydalı olabilir. Bunların etkisi kişiyi uyanık tutma yoluyladır.
5. Dondurma ve unlu gıdaları mümkünse yememe (ilaçların etkisini azaltabilir).
6. Sedanter hayattan (uzun süreli oturma, hareketsiz kalmaya dayalı yaşam) sakınmak. Seyahatleri sabah saatlerine denk getirmek uygundur. Menstürasyon dönemlerinde hareketsiz kalmaktan sakınmalıdır.
7. Cinsel ilişki ve orgazmın uyku sağlama açısından iyi geldiğine dair bireysel hikâyeler mevcuttur.
8. EEG alfa aktivitesi eğitimi (alpha training), hasta eğitimle (telkin) kendi alfa aktivitesini, semptomlarını düzeltecek, şiddetlenmesini önleyecek frekans, amplitüd ve miktar yönünden ayarlamayı öğrenebilir. Kendine uygun alfa aktivitesine ulaşmayı içten isterse varabilir. Bu eğitimin amacı, kişinin iç inhibisyonunu kendi gayretiyle geliştirmeyi öğrenmesidir. Yoga, meditasyon ve hipnozda da amaç aynıdır. İç inhibisyonu (kendi kontrol mekanizmasını geliştirmek) o kişi için bir yetenektir. Zihinsel aktiviteyi artırarak uyanık halde kalmanın altında yatan ana fikir bu olup, uygun EEG alfa ritmini yakalamaktır. Kişi bu eğitimde işe yarayacak uyaranlara kendini bırakıp, yaramayacak olanlara kapılarını kapatmasını öğrenir. Kronik ve şiddetli HBS olgularda bu yöntem etkili olmayabilir.
9. Bacaklara dışarıdan karşı pulsasyon uygulamak. En-henced External Counter Pulsation (EECP) tedavisi: Bu tedavi, koroner şikâyetleri olup, ameliyat edilemeyen kalp hastalarında, bacaklara kalçaları da içine alan bir manşon (tansiyon aleti manşona benzer) aracılığıyla kalp ritmiyle uyumlu pulsasyonların (basınç) uygulanmasıdır. Yaşlı koroner hastaları içinde tesadüfen HBS'si de olanlar bu tedaviden ortalama otuz bir gün sonra belirtilerinde düzelme göstermişlerdir. HBS'nin "damarsal tedavisi" adı da verilen bu yöntemde iyi etki geç çıkmaktadır. Muhtemel etki mekanizmasının bacaklar yoluyla gönderilen pulsasyonların, bacak damarlarının kaslarına otonom sempatik sinir sistemi akışında HBS'deki muhtemel artmayı frenleme yoluyla olması düşünülebilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Yorumlar
Mah*** Kar****
7 yıl önceŞifalı Bitkilerim
7 yıl önce