Elektrokardiyogram (EKG) Nedir ve Neye Yarar

Nasıl her canlı hücre, yaşam boyu, devamlı surette bir takım elektrik akımları meydana getirirse, kalp hücreleri de sinüs (1. kalp uyarı) düğümünde husule gelen uyarının belirli yollardan geçerek her iki ventrikül adalesine kadar iletilişi sırasında, kalbin her kasılması ile ilgili olarak bir elektrik akımı husule getirir. Bütün vücuda yayılan bu elektriği potansiyel pek hafif olmasına rağmen, göğsün değişik yerlerine konulan elektrotlarla, bir cihaza intikal ettirilerek kayıt edilebilmektedir. Kalpte husule gelen bu elektrik akımlarını kaydeden cihaza ELEKTROKARDİYOGRAF ve özel olarak hazırlanmış şerit şeklindeki kağıdın üzerine kayıt edilmiş olan grafiğe de ELEKTROKARDİYOGRAM denir.

Elektrokardiyogramı çekilen bir kimse, bu işlem esnasında hiç bir şey hissetmez. Çünkü cihazdan şahsa hiç bir cereyan akımı olmaz. Alet yalnız kalpten çıkan elektrik akımlarının hızını, gidiş yolunu ve kuvvet farklarını kaydeder.

Sağlıklı bir kalpte tenbih (uyarı), sağ kulakçıktan SİNÜS DÜĞÜMÜ denilen yerden çıkar. Sağ ve sol kulakçığa yayılır. Oradan karıncıklara geçer. Bu tenbih dalgasının gidiş doğrultusuna, hızına uyarak sağlıklı kimselerde belirli bir tip elektrokardiyogram meydana gelir. Kalp akımları, değişik derivasyonlar halinde çekilir. Bu suretle kalp kasının herhangi bir yerindeki arıza, iletimdeki bozukluk ve normal durumlar saptanmış olur.

Normal bir Elektrakardiyogramda üç pozitif (yukarı doğru) iki negatif (aşağı doğru) dalga vardır. İlk pozitif dalga P dalgası olup, kulakçıkların tenbihine aittir. P den sonra aşağıya dönük Q dalgası gelir. Normal Q dalgası çok ufak ve dardır. Kalp kasının lokal nekrozu demek olan Miyokard enfarktüsü (kalp krizi) geçirenlerde ise derin ve geniştir. Daha sonra gelen (R) dalgası en uzun dalgadır. Karıncıkların tenbihine aittir. Karıncık büyümelerinde (Hipertrafi) dahada uzar. (R) dalgasından sonra gelen (S) dalgası negatiftir. En son gelen (T) dalgası ise, yüksekliği az ve oldukça yassıdır. Kalbin dinlenme devresine uyar. R dalgasının sonu ile T dalgasının başlangıcı arasında kalan bölümede (RS-T) veya sadece (ST) segmenti denirki, Elektrakardiyogram değerlendirilmesinde büyük önem taşır.

Kısaca, EKG, olarak ifade edilen elektrakardiyogramda, kalp adalesinin, kalp zarının, kalp damar ve iletim hastalıklarının her birinde değişik görünümler meydana gelir. Bu nedenle elektrokardiyografi kalp adalesinde, damarlarında, iletim sisteminde ve perikartda meydana gelen hastalıkların ve ayrıca bir kısım doğuştan (congenital) kalp hastalıklarının tanınmasında çok yararlı bir tanı aracı olarak yer almıştır. Her ne kadar dal bloklarıyla komplike olan Miyokard Enfarktüslerinin tanınmasında VEKTOKARDİYOGRAM dan da yararlanılmakta ise de metod, yurdumuzda rutin olarak kullanılır hale gelmemiştir. Bu nedenle elektrokardiyogram, kalp damar hastalıklarının tanınmasında hala önde gelen çok önemli Tanı araçlarından biridir. Elektrokardiyogramı okuyup yorumlamak ayrı bir uzmanlık işidir. Yanlış yapılan bir yorum, hastayı lüzumsuz bir korkuya düşürebileceği gibi, bazande tamamen aksine anormal bir Elektrokardiyogramın normal olduğunu söylemek suretiyle hastanın hayatı tehlikeye atılabilir. Bu nedenle özellikle komplike bir Elektrokardiyogramın, konuya derinliğine vakıf bir yetkili hekimle birlikte değerlendirilmesinde yarar vardır.