Dispraksiya
Dispraksiya, disleksiden tamamen farklıdır; ancak disleksili çocuklara karşı izlenen tutum dispraksiya hastası çocuklar için de izlenebilir. Dispraksiya hastası çocukların durumu, bu hastalığı yaşamayan çocukların durumundan çok da farklı değildir. Bu nedenle hastalığın teşhisi zorlaşmaktadır. Dispraksiya, beynin verdiği komutta oluşan bir sorun nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık, Amerika’da, gelişimsel koordinasyon bozukluğu olarak adlandırılmaktadır. Bu hastalık halk arasında "sakar çocuk sendromu” olarak adlandırılırdı. Amerika’daki nüfusun %10’unun dispraksiya hastası olduğu bilinmektedir. Dispraksiya hastalarının %70’i erkektir. Dispraksiya derneği, dispraksiya hastası çocukların aşağıdaki belirtileri yaşadığını bildirmiştir:
■ Sakarlık
■ Duruş bozukluğu, algı bozukluğu, korkak davranışlar
■ Sağ ya da sol el kullanma konusunda karar verememe durumu
■ Kısa-süreli belleğin zayıf olması, gün içinde yapılacak olan aktivitelerin unutulması
■ Okuma ve yazma zorluğu, kalem tutamama durumu
■ Yer-yön algısında güçlük
■ Fiziksel aktivitelerde sorun; yakalama, koşma, alet tutma ve bisiklet binme gibi işlerde yaşanan zorluklar
■ Fobiler, takıntılı ve çocuksu davranışlar
■ Organizasyon güçlüğü
■ Sıra ile yapılması gereken işlerin sırasını karıştırma, örneğin matematikte 4 işlem
■ Enerji boşalımı; dispraksiya hastası çocuklar çok çabuk yorulur ve saatlerce uyur
■ Tehlikeleri algılayamama, özellikle de pratik konularda ve bilimsel konularda algı yetersizliği
Dispraksiya hastaları yeni öğrenilen birçok şeyi yapmakta güçlük çekebilir. Hastalar öğrendikleri şeyleri yeterince uğraşırlarsa yapabilirler, bu nedenle hasta yakınları sürekli “bir denese mutlaka yapar” gibi sözler sarf etmektedir. Dispraksiya hastası çocuklar atacakları her adımı planlıyormuş gibi görünmektedir. Dispraksiyalı çocuklar sakar ve korkak bir tavır sergileyebilir. Dispraksiya, yetenek gerektiren ve motor davranışlar grubuna girmeyen davranışların doğru sırayla yapılması konusunda planlama ve koordinasyon yetersizliği olarak da tanımlanabilen bir hastalıktır. Motor davranışların yerine getirilemediği durumlar da görülmektedir. Dispraksiya hastası çocukların el yazıları düzgün değildir. Dispraksiya hastalığı “gelişimsel sözel dispraksiya” hastalığı olarak da görülmektedir. Gelişimsel sözel dispraksiya hastası olan çocuklar bazı sesleri çıkarmakta zorlanır ve kelimeleri sırasıyla söyleyemez.
Gelişimsel Dispraksiya: Aileler ve Profesyoneller için El Kitabı adlı kitabın yazarı olan Madeleine Portwood, gelişimsel dispraksiya hastalığının beyinde yer alan nöronların yeterince gelişememesinden kaynaklandığını bildirmiştir. Nöronların kendi içinde koordinasyon kuramaması nedeniyle beynin komut verip almakta ve işlem yapmakta güçlük çektiğini bildiren Portwood, dispraksiya hastası çocukların bu nedenle kendilerine verilen görevleri yerine getiremediğini belirtmiştir. Port- wood, beyin fonksiyonlarının gelişmesi ile birlikte, çocukların da birtakım hareketleri yerine getirme kapasitelerinin arttığına değinmiştir. Bu hareketlerin başında emekleme, yürüme ve ilk kelimeleri söyleme yer almaktadır. Dispraksiya hastası olan birçok genç ideal bir gelişim düzeyini yakalayamamaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
