Diabet Tedavisinde İnsülin

DİABET TEDAVİSİNDE İNSÜLİN

Diabetin tedavisinde üçüncü unsur ilaçlardır. ilaçlar'dan OAD'Ieri bundan önceki bölümde gördük. Bu kısımda ilaç gurubuna girmekle beraber kendisi bir ilaç olmayan, vücudun kendi öz mayası, salgıladığı bir hormon olan iNSÜLiNDEN bahsedeceğiz.İnsülin aminoasidlerden oluşmuş bir hayvansal protelndir. Her canlı türünde yapısı ve zincirlerde yerleşme özelliği ayrı olan bu hormon, insanda 51 amino-asidden oluşur. iki zincir halinde gelişen ve Azincirinde 21, B zincirinde 30 amino asidin 3 ayrı yerde kükürt köprüleri ile bağlanmaları sonucu husule gelen bu hormon beta hücrelerinin Golgi cihazına gelinceye kadar 31 amino asildik diğer bir zincirle C'Peptid birleşik haldedir.

Buna Prolnsülln yani insülinin ön maddesi denir. C-Peptid zinciri Proinsülinden ayrıldıktan sonra serbest-aktif insülin gelişir. insan insülini yapı bakımından sığır ve domuz insüllntne benzerlik gösterir. Domuz insülininden yalnızca B zincirindeki 30'cu aminoasid değişikliği ile ayrılır. Bu özellik ve yakınlık insan insülini yapımında kullanılmaktadır.Diabet tedavisinde insülin 1921'de Best Ve Banting'in insülini keşfi ve pankreaktomize köpeğe bu insülini enjekte ederek kan şekerini düşürmeleriyle başlamıştır. Bunu takiben 1922'de Toronto General Hospitalde 14 yaşında bir erkek çocuğa yapılan insülin tedavinin ilk başlangıcı olmuş ve 63 yıldan beri insan sağlı.ğı için kullanılan önemli bir araç olmuştur. Abel ve ark. ilk olarak kristalin ve regular insülini (CZI) geliştirerek tedaviye kolaylık ve yenilik getirmişler, Haqedom ve ark. uzun etkili protamin insülini(PLI) bulmuşlar (1936), 1940'da Co:well karışık mikst insülinleri tedavi sahasına koymuş, 1946'da yine Hagedorn gurubu isophane (NPH) insülini, 1950'de Hallas ve Moller yavaş etkili lente insülini ve nihayet 1972'de Lily çok saflaştırılmış insülinleri tedaviye sunmuşlardır.İnsülin preparatlarının özellikleri, ilk imal edilmeye başladıkları dönemden bugüne kadar devamlı değişiklik göstermeleridir. ilk imal edilen insülin cc de/10-20 ünite insülin ihtiva ediyordu, daha sonra cc de/40-80 ünitelik insülinler yapıldı. 1972'den sonra ise bu 100 üniteye çıkarıldı, Regular, Semilente, Lente, Ultralente, NpH, Protamin Zine, Globin gibi çeşitli insülinler bugün çeşitli ülkelerde tedavi de kullanılmaktadır. Bunların çoğunluğu sığır ve domuz insülinidir. Sen zamanlarda insan (Human) insülin sentetik ve semi-sentetik olarak yapılmaya ve piyasaya sürülmeye başlanmıştır.

Insülinlerin özelliklerini aşağıdaki tabloda özetlemek kabul edilir.

insülinlerin bu maksimal etki ve süresine çeşitli faktör'er tesir eder:

a - insülinin cc'de bulunan ünitesi etkendir. Aynı dozda yapılan 40'ü insülin ile 100'ü insülinin absorbsiyonu ayrı, ayrıdır.

b - Regular insülinde enjekte edilen miktar fazlataştıkça absorbe olan miktarda artar

c - Enjekte ediş şeklide absorbsiyona etkilidir. Kristalize lnsüllnde Sc ve iM 'nin farkı yoktur. NPH iM verilirse SC'dan daha çabuk absorbe olur. Lente insülinde bu fark yoktur.

d - Enjekte edilen yerin soğuk oluşu yavaş, sıcak oluşu ise çabuk absorbsiyon nedenidir.

e - Hareket (egzersiz) enjekte edilen bölgeden insülinin daha çabuk absorbe olmasına neden olur. Bu sporcu diabetikler için çok önemlidir.

f - insülinin günlük dozunun bir veya daha fazla oluşu etkendir.

h - insülin antikorlarının oluşumu (her cins insüline karşı ayrı, ayrı).

i - Son zamanlarda üzerinde çok durulan insülin algılayan ve Reseptör denilen merkezlerin de insülinernilimine etkisi vardır.

İNSÜLİN TEDAVİSİ İÇİN ENDİKASYON NEDİR?

İnsülin kullanma şartını daha önceki bölümlerde kısmen anlatmıştık.

1 - Hangi tip ve yaşta olursa, olsun hiperglisemi veketo-asidoz koması olan hastalara.

2 - Tip 1 diabet ve tip 2 diabetin zayıf olan hastaları,

3 - Gebelik, Ateşli hastalıklar ve ameliyat gibi durumlardaki her çeşit diabetiklere,

4 - OAD kullanılması sakıncalı olan tip 2 diabetiklere,

Bu endikasyon şartlarında insülin kullanılması nasıl olmalı?

Akıldan çıkarmamak gereken çok önemli bir husus,ilk defa insülin başlanacak bir diabetik'e ilk doz kan şekeri ne olursa olsun 16·20 üniteden fazla olmamalıdır. insüllne aşırı hassas olan kimseler de ani hipoglisemiler olabilir.

Normal bir kimseye kan şekerinin günlük oynama larına paralelolarak insülinin salgı ve plasma düzeyleri görüldüğü gibi, yemek öğünleri ile artış, açlık saatlerine doğru düşme gösterir. insülin tedavisinden gaye 'kanda gerekli dozda bir lnsülln düzeyi temin etmek olduğuna göre de görüldüğü gibi günlük insülin dozları çift veya 4 doz şeklinde ayarlanır. Eğer hastanın sabah ve öğle şekerleri çok yüksek olup, gece düşüyorsa, sabahları mikst (karışık), akşamları uzun etkili (NPH) kullanılır . Kan şekerinin sabah değerleri çok yüksek ise yapılan insülin dozlarını gözden geçirmek ve hastada gece hipoglisemileri Irebound) olup, olmadığı dolayısıyla hadisenin SOMOGYi olayı olup, olmadığı araştırılmalıdır. Çünkü 2 veya 3 doz insülin kullananlarda gece veya sabaha karşı oluşan hipoglisemi sabah kan şekerinin ani yükselmesine neden olur iyice soruşturmadan bu yükseklik göz önüne alınarak sabah insülin dozunu artırmak bu FASiT dairenin tekrar oluşmasını hızlandıracaktır. Bunun içinde hastanın ve ailesinin gece gelen hipoglisemilerin belirtilerinin iyi bilinmesi ve bunları önleyici ara öğün denen 15-20 karbonhidratlık gıdaların alınmasının önemini iyice anlaması gerekir.