Deri Mantarı

Deri Mantar Hastalıkları (Dermatophytosis)

Dermatolojide mantar hastalıklarından en sık rastlananlar, yüzeysel mantar hastalıklarıdır. Mantar deri, kıl ve tırnak gibi dokuları tutar. Derinin tutulması İle kepeklenme, su dolu kabarcıklar ve bazen iltihaplaşma, kılların tutulması ile bunların kırılma ve dökülmesi, tırnakların tutulması ile yapılarının ve şekillerinin bozulduğu görülür.

Mantarlar doğada, insanda, hayvanda ve toprakta bulunurlar. Mantar insanlara doğrudan veya dolaylı temaslar ile bulaşırlar.

Mantar enfeksiyonlarının klinik belirtileri, bir çok deri hastalığının belirtileri ile karışabilecek görünümdedir. Bunun için etkeni bulmadan tedavileri çok defa iyi sonuç vermemektedir.

Klinikte görülen bazı hastalıklar aşağıda listelenmiştir:

1. Saçkıran, Kuru Kel (Tinea Capitis): Saçlı derinin ve saçların yüzeysel mantar hastalığıdır. Hijyen koşullan ve ekonomik durumları kötü, kalabalık ailelerde daha fazla görülür. En çok 3-8 yaş arasında görülür. Doğrudan temas veya kullanılan tarak, makas gibi eşyalarla kolayca bulaşabilir. Hastada, bölgesel saç dökülmesi, kink saç ve ince kepeklenme, tek başına veya birlikte mevcut olabilir.

2. Kel (Favus): Bir arada yaşama, kötü hijyen koşullan, kötü beslenme hazırlayan faktörlerdir. Bu hastalık hem çocuk hem de erişkinlerde görülebilir. Hastada, sarı, yeşil renkte kabuk, cılız, gri beyaz saçlar ve deri incelmesi mevcuttur. Daha çok kırsal bölgelerde yaşayanlarda daha sık görülmektedir.

Tedavi:

Mantara karşı etkili krem, pomat ve ağızdan mantar ilaçları tedavi seçenekleridir. Tedavi süresi en az 6-8 hafta olmalıdır.

3. Ayak Mantarı (Atlet ayağı, Tinea Pedis): Yetişkin erkeklerde çok görülür. Kadın ve çocuklarda daha az görülür. Üç tipi vardır.

Ayak parmak arasına yerleşen tip: Parmak aralan ve altlarında sulanma, çatlama, kepeklenme ile kendini gösterir. Hastanın yakınması kaşıntı ve ayak kokusu olarak beliri. Ayağı terleyenlerde sık görülür.

Su dolu kabarcıklar gösteren tip: Bu kabarcıklar tabanın iç yan ortası ve topukta görülür. Kaşıntı çok fazladır.

Kuru kepekli tip: Kronik bir tiptir. Yaygın ince gümüş beyaz renginde kepeklenmelerle karakterizedir. Kaşıntılıdır.

Tedavide kurutma en önemli faktördür, olanaklar elverdiğince çıplak ayakla dolaşılmamalı veya açık ayakkabı giyilmelidir. İlaç olarak mantarlara karşı etkili krem, veya losyonlar kullanılır. Gerekirse ağızdan mantar ilaçları kullanılır. Süre 4-6 hafta arasında değişir.

4. Tırnak Mantarı (Otiychomycosis): Görünüş bozukluğundan başka fazla rahatsızlık vermez. Her yaşta görülebilir. Yıllarca sürebilir. Manikür mantar oluşumunda rol oynar. Tırnak parlaklığını kaybeder, tebeşir kıvamında, güve yemiş görünümündedir. Rengi sarı, sarı-yeşildir. Tedavide uzun süre ağızdan mantar ilaçları kullanılması gerekir. Cerrahi yolla tırnak çekilmesi gerekebilir.

5. Kasık Mantarı (Tinea İnguinalis): Erkeklerde daha çok görülür. En yaygın yü-zeyel mantar hastalıklarından biridir. Hastalık kasık, perianal (anüs çevresi) bölgelerden başlar uyluğa ve genital organlara yayılır. Çok kaşıntılıdır ve uzun sürer. Çoğunlukla her iki kasık hastalanır. Yarım ay şekilde kırmızı ve kahverengi, kepeklenme ve kaşıntı İle kendini gösterir. Tedavide mantara karşı etkili kremler kullanılır.

6. Gövde Mantarı (Tinea Corporis): Her yaşta görülür. Sıcak nemli iklimlerde fazla görülür. Bazı sistemik hastalıkları (lösemi, şeker hastalığı) olanlarda yaygın olmaya eğilimlidir.Çok çeşitli klinik görünümleri vardır. En sık görülen tipi yuvarlak keskin sınırlı, kepekli, kaşıntılı, ortası normal deri görünümde, bir veya birden fazla plaklar halindedir.

7. Samyeli (Pitryasis Versicolor): Sütlü kahve renginde veya sarı renkte ve mercimek büyüklüğünde lekeler halinde başlar. Lekeler etrafa doğru yavaş yavaş genişler ve birbirleriyle birleşerek harita gibi şekiller çizerler. Bütün lekelerin üzerinde ince bir kepeklenme vardır. Güneşte derisi yanmış esmerleşmiş kimselerde, bu odaklar etrafındaki deriye göre daha beyaz görülür, buna P. Versicolor alba yani beyaz tip denir. Tedavide önce bu bölge mantarlara karşı etkili ajanlar içeren şampuanlarla yıkanır daha sonra kremler sürülür.