Böbrek Taşları Nedenleri
Böbrek Taşları Nedenleri : Böbrek taşlan bazen bir metabolizma bozukluğuna bağlı olarak gelişir, bazen de kalıtsal yolla ortaya çıkar. Taşın oluşma nedeni idrar yoğunluğunun art ması ya da çözünmüş maddelerin idrar da aşın miktarda bulunmasıdır. Taş oluşumuna yol açan metaboliz ma hastalıkları için böbrek kaynaklı asi- doz (asitlik düzeyinin yükselmesi), ka lıtsal hastalıklar için ise sistinüri (sistin gibi gibi amino asitlerin idrarda aşın artması) örnek olarak verilebilir. Ama böbrek taşı olgulannın yüzde 70-80'e varan bölümünde kesin bir neden göste rilemez. Taş oluşumu genellikle kalıtsal ve başka bazı belirleyici etkenlere bağ lanır.
Bunlar arasında idrarda kristalleş me eğilimi olan maddelerin bulunmasıidrar akışının bir engel yüzünden dur ması; idrarın asitlik (pH) derecesinin değişmesi, idrar yollarının iltihaplanma sı gibi çökelti oluşturacak maddelere uygun fiziksel ve kimyasal ortamın ha zırlanması; çevrelerinde çökelmeyi ko laylaştıracak bir öz oluşturan bakteri, hücre artıkları gibi maddelerin varlığı sayılabilir. Kendi başına taş oluşumuna neden olan tek hastalık birincil hiperparatiroi- dizmdir. (paratiroit bezinin aşırı çalış ması). Kanda ve idrarda kalsiyum düze yinin artması kalsiyum fosfat taşlarının oluşmasına uygun ortamı hazırlar. Kal siyum taşlan ise bütün böbrek taşlarının yüzde 50-80'ini oluşturur. En sık görülen böbrek taşlan grimsi kırmızı renkli kalsiyum oksalattan olu şur. Bunu beyaz renkli kalsiyum fosfat ve sanmsı kahverengi kalsiyum ürat taş lan izler. Gut (damla) hastalan gibi id rarlarının asit derecesi yüksek olanlarda kahverengi ürik asit taşlanna oldukça sık (bölgelere göre yüzde 5-33)rastlanır. Ender görülenlerler arasında ise yeşi limsi sistin ve sarımsı kahverengi ksan- tin taşlan sayılabilir.
Böbrek havuzunda oluşan taş, çok büyük değilse, idrar borusu yoluyla id rar kesesine iner. Burada prostat büyü mesi gibi idrar çıkarmayı güçleştiren koşullar oluşmuşsa, daha da irileşebilir ya da idrarla birlikte keseden atılır. Öte yandan böbrek taşları idrar kesesine in meden böbrek havuzu ağzında ya da id rar borusunda takılıp kalabilir. Bu du rumda bazen böbrek tıkanıklığı ortaya çıkabilir.