Bebeklerde Laktoz Tahammülsüzlüğü

Bebeklerde Laktoz Tahammülsüzlüğü : Laktoz tahammülsüzlüğünün bireylerde yarattığı sorunlar süt tüketiminden kaçınılmasına sebep olmaktadır. Laktozu sindiremeyen bireyler, sindirim bozukluklarını önlemek için süt içmekten kaçınmakta, bu da kalsiyumun yetersiz alımı ve sebebiyet verdiği diğer rahatsızlıklara (osteoporoz, hipertansiyon, bazı kanser türleri) yol açmaktadır (McBean ve Miller, 1998). Laktoz tahammülsüzlüğü olan bireyler sadece süt değil, hammaddesi süt olan dondurma ve sütlü tatlılar gibi çeşitli süt ürünlerini de tüketememektedir. Laktoz tahammülsüzlüğüne karşı geliştirilmiş yöntemler arasında ultrafiltrasyon, kromatografik ayrıştırma, enzimsel hidroliz (laktaz tabletleri, gıdaya eklenmesi için üretilen laktaz, laktoz hidrolizi yapılmış süt) bulunmaktadır. Diğer süt ürünleri (aromalı sütler) ile hammaddesi süt olan gıdaların da laktoz tahammülsüzlüğü olan bireyler tarafından tüketilebilmesi amaçlandığında; dondurma, peynir ve yoğurt gibi ürünlerin yapımında laktoz hidrolizinin sağlayacağı teknolojik avantajlar kullanılmak istendiğinde; enzimsel hidroliz yöntemleri olan serbest enzim ve/veya tutuklanmış enzim önem kazanmaktadır (Lin ve ark., 1991; Pelletier ve ark., 2001).

Şu anda dünyada düşük laktozlu süt üretimi çoğunlukla serbest enzim kullanarak yapılmaktadır. Türkiye‘de bu konuda üretim yapan iki firma da serbest enzim yöntemini kullanmaktadır. Bunun nedeni immobilize enzim sistemlerinin temizlik ve sterilizasyon işlemlerinin güçlüğü ve maliyetidir. Literatürde laktaz enzimi immobilizasyonu için çok çeşitli tutuklama madde ve yöntemleri ile gerçekleştirilmiş çalışmalar bulunmakla birlikte, bu konuda daha tam bir verim alınamadığından çalışmalar devam etmektedir. Bunların ötesinde de laktaz enziminin kullanım yerleri vardır. Ülkemiz gibi süt tatlılarının yoğun tüketildiği bir yerde laktoz tahammülsüzlüğü olan bireyler için sindirim sisteminde etkili enzim üretilebilmekte ve sütlü ürün ile aynı zamanda ağızdan alınan enzim sindirime yardımcı olup tahammülsüzlük semptomlarını ortadan kaldırmakta ve beslenmeye yardımcı olmaktadır.

Laktaz enzimi endüstriyel olarak maya ve küflerden elde edilmektedir. Küf enzimleri peyniraltı suyu gibi düşük pH‘lı çözeltilerin laktoz hidrolizinde ve laktaz tabletleri yapımında kullanılmaktadır. Maya enzimleri de süt gibi nötr pH‘lı gıdaların laktoz hidrolizinde ve gıdalara eklenmek üzere hazırlanan laktaz üretiminde kullanılır. Alternatif laktaz enzim kaynakları laktik asit bakterileri ile yüksek sıcaklığa karşı dayanıklılığı olan ve süt pH‘sında optimum aktivite gösterebilen enzim üreten diğer termofilik bakterilerdir (Maciunska ve ark., 1998; Vetere ve Paoletti, 1998; Lin ve ark., 1991).