Baş-boyun Tümörleri İle İlgili Genel Bilgiler
Baş-boyun Tümörleri İle İlgili Genel Bilgiler : Baş-boyun bölgesinde kitle şikayeti ile başvuran bir hastadan, her hastada olduğu gibi ayrıntılı hikaye alınmalıdır. Hikayede, ses kısıklığı, yutma güçlüğü, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı ve kanaması, ağızda yara, kilo kaybı, solunum sıkıntısı, kulak ağrısı, işitme azlığı araştırılması önemlidir. Ayrıntılısigara ve alkol kullanımı hikayesi mutlaka öğrenilmelidir. Ailede kanser hikayesi, özellikle baş-boyun kanseri hikayesi çok önemlidir.Hikayenin ardından iyi bir fizik muayene yapılmalı, bu sırada esas şikayete neden olabilecek veya tedavi planını etkileyebilecek sistemik hastalık bulguları araştırılmalıdır. Değerlendirmenin en önemli kısmı hiç kuşkusuz kulak, burun, boğaz ve boyun bölgesinin muayenesidir. Bu muayene mutlaka kulak- burun-boğaz hastalıkları uzmanı tarafından yapılmalıdır.
Bu muayene sırasında, her bölge itina ile incelenmeli, her renk ve kıvam değişikliği, kabarıklık şüphe ile karşılanmalıdır; boynun her yanı palpe edilmeli, palpe edilen adenopati ve kitleler kaydedilmelidir. Saptanan bulgular ile hastanın şikayeti arasında ilişki kurulmaya çalışılmalıdır.Genellikle yukarıdaki incelemeler sonrası tanı konur. Tanının konamadığı durumlarda endoskopi ve radyolojik incelemeler yapılır. Öncelikle daha basit, kısa süreli ve daha ucuz olan araştırmalar yapılmalı, sonuca varılmazsa daha ileri tetkiklere başvurulmalıdır. Direkt laringoskopi, özofagoskopi, bron- koskopi ve nazofaringoskopi yapılarak şüpheli bölgeler daha yakından incelenmeli, lezyon- ların ayrıntılı haritaları çıkarılmalı, ve patolojik inceleme için biyopsi alınmalıdır. Direkt grafi ile lezyonun incelenmesi çok değerli bilgiler verir; Waters', Caldwell, kafa kaidesi, Schüller, Towne, Stenvers, Transorbital, ser- vikal ve kafa grafileri, panoramik mandibula ve 3 yönlü mandibula grafileri bu bölgenin incelenmesinde kullanılır. Kontrastlı incelemeler (baryumlu faringoözofagografi, sialografi) zaman zaman faydalı olabilir.
Lezyonun daha ayrıntılı incelenmesinde (örneğin, derin dokuların tutulumu, çevre yapılara yayılım, da- mar-sinir paketi ile ilişki, kistik-solid lezyon- ların ayrımı) ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve magnetik rezonans incelemeden faydalanılır Patolojik inceleme sonucu belli olup lezyonun klinik ve radyolojik değerlendirmesi yapıldıktan sonra tedavi planı yapılır.Baş-boyun tümörlerinin cerrahi tedavisinde, benign tümör total eksize edilir; malign baş-boyun tümörünün cerrahisi, primer tümör ile muhtemel lenfatik drenajının tek parça halinde çıkarılması esasına dayanır. Bu tedavi ile tümörün var olan metastazları ile dahasonra ortaya çıkabilecek olası metastazlar tedavi edilerek nüks şansı azaltılmaya çalışılır. Benign tümör tamamen eksize edildiğinde iyileşmiş kabul edilebilir; fakat, muhtemel nüks için hastanın izlenmesi gerekir. Malign tümörlerde, lezyonun yeri, yayılımı, histolojik tipine göre radyoterapi veya kemoterapi uygulanabilir.
Prognozun belirlenmesi, sonuçların değerlendirilmesi ve karşılaştırılabilmesi için TNM sınıflaması yapılmıştır. T, primer tümörün evresini; N, lenf nodu tutulumunu; M ise uzak metastazı be'irtir. T, primer tümöre özgü iken, N ve M evreleri tüm baş-boyun tümörleri için ortaktır (Tablo 1).Tedavi sonrası hastanın izlemi çok önemlidir. Nüks en sık ilk bir yıl içinde görülür; erken dönemde lokal nüks sorun olurken daha sonra boyunda nüks sorunlar yaratır. Hastanın ilk 6 ay boyunca ayda bir, ikinci altı ay boyunca da 2 ayda bir kontrolü gerekir; ikinci yıl boyunca 3 ayda bir, üçüncü yılda da 6 ayda bir görülmesi yararlıdır; 3. yıldan sonra yılda bir kez kontrol yeterlidir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
