Artroz (osteoartrit) Nedir ?

15-12-2014 --
0 Yorum

Artroz (osteoartrit) Nedir ? : Artroz, iltihabi bir hastalık değildir. Eklemlerin aşınıp yıpranması sonucu oluşur.Artroz da romatoid artrit gibi sık görülen bir hastalıktır. Yaşlılarda, uzun yıllar kullanmaya bağlı olarak eklemlerde aşırı yıpranma olasılığı daolduğundan, genellikle artroz 50 yaşlarında başlar. Ancak daha genç yaşlarda da özellikle eklemleri zorlanan sporcularda oluşabilir. En çok etkilenen eklemler kişinin ağırlığını taşıyan eklemlerdir (kalça, diz, ayak eklemleri). Ağırlık taşımayan eklemlerden omuz ve çene eklemleri de artroza eğilimi olanlardır.

Osteoartroziste, kıkırdak tamamen aşınırsa kemik kemiğe sürtünür ve kemik uçları zedelenir. Bu durum genellikle ağrılıdır. Vücut, hasarı onarmaya çalışır. Kemik kenarları boyunca yeni kemik oluşumu sonucu kemik yumru çıkıntıları ortaya çıkar. Başlangıçta ağrılıdır. Ağrı yatışınca estetik bir sorun ortaya çıkar.

Romatoid artritten farklı olarak artroz tek bir eklemi etkiler. Ağrı genellikle egzersizden sonra ve günün sonunda artar. Artroz, kemik uçlarını koruyan kıkırdak tamamen aşınıp kemikler birbirine sürtünmeye başlarsa ağırlaşır. Eklem deforme olabilir.Kıkırdakların yıkımıyla iltihap uyarıcı maddeler eklem sıvısına karışarak, eklem kapsülünde şişme ve ağrılı iltihaba yol açar (aktif artroz/osteoartrit).

TanısıKlinik bulgu, uygun kan tetkikleri ve röntgen çoğu kez tanıya götürür. Art- roskopi, biyopsi gerekebilir. Kronik dejeneratif bir eklem sorunu olan artroz ile aktif iltihabi bir eklem hastalığı olan artritin ayırt edilmesi çok önemlidir.Eklemde hareket kısıtlılığı, eklemin pasif hareketlerinde dokunmayla sürtünmenin hissedilmesi, parmak eklemlerinde yumuşak doku iltihabına bağlı olmayan sert yumrulaşma, röntgen ile eklem aralığında daralma ve ekleme bakan kemik kenarlarında çıkıntıların saptanması, normal kan bulguları artroz için tipik bulgulardır.

Tedavisi

• Eklem yıpranmasından kaçınmak için en önemli önlem, aşırı kilodan kurtulmaktır. Böylece eklemlerin taşıyacağı yük azalacaktır.

• Omega 3 yağ asitleri ve E vitamini destekli, çok az şeker ve hayvansal yağ, bol miktarda sebze, meyve, balık, tahıl ürünleri ve fazla olmamak kaydıyla süt ürünleri, baklagiller, ceviz, fındık, yumurtadan oluşan sağlıklı ve dengeli diyet eklem kıkırdağı için de yararlıdır.

• Düzenli günlük egzersiz, eklemlerin hareket kapasitesini artırır ve ağrı azalır. Su, ağırlığı taşıdığı için ve eklemlerin hareketini kolaylaştırdığı için yüzme egzersizi özellikle idealdir. Bisiklete binmek de çok iyi bir egzersizdir. Ancak akut iltihaplı, şiş ya da ağrılı eklem kesinlikle çalıştırılmamalıdır.Hareket, eklemin beslenmesini ve metabolizmasını destekleyen biyolojik uyarıdır.

Ancak sıçrama ve mücadeleyi gerektiren sporlar eklemlere zarar verir. Demek ki eklem ağrıları olan kişiler için fazla güç gerektirmeyen ritmik,akıcı ve yumuşak hareketler yararlıdır. Tenis, basketbol, veleybol, futbol gibi ani ve yön değiştirici hareketlerle birlikte olan spor türleri eklem kıkırdağının aşınmasına yol açar.Hedefli kas güçlendirme ve germe egzersizleri, eklemleri koruyan kasların etkinliğini artırarak eklemleri güçlendirir.

• Fizik Tedavi: Hasta eklemlere yük bindirmeden yaptırılan özel hareketlerle eklem çevresindeki kaslar güçlendirilerek bunların destek fonksiyonları geliştirilir. Masaj, yerel kan dolaşımını iyileştirir. Eklemlerin hareket yeteneğini azaltan kasılmaları giderir, gevşeme sağlar. Sıcak uygulamaları ya da aktif artrozda soğuk uygulamaları ağrıyı yatıştırır. Elektrik ve ultrasonik tedaviler dolaşımı ve metabolizmayı iyileştirir. Iontoforez yöntemiyle ilaçlar deriden, dokuların derin tabakalarına sokulur. Evde elektrik tedavisi, TENS cihazıyla yapılır.

• Antiromatizmal (Voltaren, Rheumon vb.) ya da yerel kan düzeyini artırıcı (Finalgon vb.) pomatların dıştan kullanılması, artrozdaki eklem çevresindeki kas ve tendonlarla ilgili belirtilerde iyileşme sağlar.

• İlaç Tedavisi: Hafif artrit için Aspirin, Tylenol ya da Parasetamol ağrı giderici olarak tavsiye edilir. Bunlar işe yaramazsa steroidsiz iltihap giderici ilaçlar (Apranax, Aprol, Cataflam) hem ağrıyı keser hem de iltihabı azaltır. Bunlar sürekli kullanılıyorsa, Ranitab ya da Mezoprostol adlı ilaçlarla birlikte alınmaları mide ülseri riskini azaltır.• Glukozamin ve Kondroitin sülfat, artroz olgularında yararlı olmaktadır.

• Diz artrozunda eklem boşluğuna sinovyal sıvının elastikiyetiyle kalınlığını artıran hyalüronat çözeltisinin (Synvisc, Orthovisc, Adant) haftada bir olmak üzere 3 ila 5 kez zerki yeni bir tedavi yöntemidir. Diz eklemi iltihaplı ise bu tedavi uygulanmaz. Zerkten sonra dizi 48 saat dinlendirmek gerekir.

• Kişiyi kötürüm yapan ağır artroz olgularında, ameliyatla yapay eklem (protez) konulabilir.