akciğer embolisi nasıl tedavi edilir
Akciğer Embolisi Tedavisi : Akciğer embolisinin tedavisinde amaç, akciğer dokusunun yeterli oksijeni ala bilmesini sağlamak, genel ya da büyük dolaşıma pıhtı karışmasını önlemek, kalbi desteklemek ve şok tehlikesine karşı hastayı denetim altında tutmaktır. Bu hastalara ilk olarak burun maskesi yoluyla dakikada 6-8 litre saf oksijen verilir. Böylece akciğerde yetersiz kan lanma sonucu gelişen oksijen açlığı gi derilir. Akciğer embolisinde tedavinin te meli pıhtılaşmayı önleyici heparin adlı maddeye dayanır. Embolinin oluşma sından kısa bir süre sonra pıhtı tıkacıtrombositlerle kaplanır. Trombositlerin burada çökerek kümeleşmesi akciğer ve bronş damarlarım kasan kimyasal mad delerin salınmasına yol açar. Böylece embolinin yarattığı daralma daha da ilerler. Daralmayı gidermek için damar içine 15-20 bin ünite heparin verilir. Doğal olarak pıhtılaşma bozukluğu olan hastalarda heparin kullanılamaz. Verilecek bu doz konusunda hekim ler arasında görüş birliği yoktur. Bazılan bunun yerine her 4-6 saatte bir yinelenen 10 bin ünitelik dozu yeğlerler.
Aynca her heparin uygulamasından önce pıhtı laşma zamanının ölçülerek dozun buna göre ayarlanması gerektiğini savunurlar. Tedavi birkaç gün bu dozda sürdürül dükten sonra daha düşük dozlu (12 saat te bir 5 bin ünite) derialtı heparin uygu lamasına geçilir. Yukarıda belirtildiği gi bi heparin tedavisi boyunca pıhtılaşma zamanı sık sık kontrol edilmeli ve nor malin 2-3 katını aşması önlenmelidir. Normalde 8-10 dakika olan pıhtılaşma zamanı hastada 20-30 dakikayı aşmama- lıdır. Genel durumu düzelince yataktan kalkmasına izin verilen hasta 11. günden sonra taburcu edilir. Sintigrafi inceleme sinde tam düzelme görülmüyorsa hasta hâlâ tehlikeyi atlatmış kabul edilmez ve uzun süreli tedavi altına alınır. Uzmanlar 3-6 ay süren tedavide ağızdan alınan di- kumarol gibi pıhtılaşma önleyici ilaçlan önerirler. Hastanın taburcu edilmesinden önce hastanede başlatılan bu uygulama bir pıhtılaşma faktörü olan protrombinin etkinliği yaklaşık yüzde 30 azalana de ğin sürdürülür. Konjestif kalp yetmezliği ve derin toplardamar yetmezliği gibi em- boliye zemin hazırlayan hastalıklann varlığında tedavi daha da uzatılır. Kan pıhtısını eritme özelliği taşıyan ilaçlarla tedavi daha ağır durumlarda uygulanır.
Bu tedavinin hedefi akciğer atardamannı zaman yitirmeden açmak ve pıhtının erimesini sağlayarak embo linin yinelemesini önlemektir. Pıhtı eritici ilaçlarla tedaviye özellik le akciğer anjiyografısi ve kalp kateteri- zasyonu, yani damardan sokulan kateter adlı borunun kalbe kadar ilerletilmesi sonrasında başvurulur. Her iki durumda da tedavinin etkililiğini anjiyografiyle denetlemek uygun olur. Bu tip tedavide streptokinaz (beta hemolitik streptokok kültürlerinden elde edilen enzim) ve ürokinaz (insan böbreğinde üretilen ve idrarla atılan bir protein) kullanılır. Pıhtı ya da pıhtılaşma sürecinin son ürünü olan fibrin çözücü tedaviler sıra sında uygulama sıkı laboratuvar incele meleriyle izlenmelidir. Kanda parçala nan fıbrinojen ve fibrin ürünlerinin dü zeyinin belirlenmesi, kısmi tromboplas tin ve trombin zamanının ölçülmesi zo runludur. Bu ilaçlarla tedavide tehlikeli boyutlara varan kanamalara rastlanabi lir. Kanama varsa verilen ilaçlar hemen kesilmeli ve hastaya pıhtı erimesine karşı etki gösteren ilaçlar verilmelidir. Pıhtı çözücü tedavinin bir başka komp likasyonu da, pıhtının parçalanıp akci ğerlere doğru yol alarak emboliye yol açmasıdır. Ayrıca bu tedavinin alerjik yan etkilerinden de söz etmek gerekir. Streptokinazların yol açtığı alerjiler da ha çok kortizon türevleriyle giderilir. Pıhtı eriticilerle tedavi özellikle şu durumlarda uygun değildir:
• Hastanın 70 yaşın üstünde olması
• Mide ülseri ve basur gibi hastalıklar dan kaynaklanan belirgin ya da gizli kanama
• Ağır karaciğer ve böbrek yetmezlik leri
• Geçmişte beyinde görülen beyin ka naması gibi damar lezyonlan
• Son 10-15 gün içinde cerrahi girişim yapılmış olması
• Son 10-15 gün içinde kalp masajı ya pılmış olması
• Gebelik (özellikle ilk 5-6 ayı).
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
