1 Ventilasyon Kapasitesi Bozuklukları

1 Ventilasyon kapasitesi bozuklukları restriktif, obstruktif ve kombine olmak üzere üç gruba ayrılır.

Obstruktif tip ventilasyon bozukluklarında hava akım hızı (ZEV1, ZEA) düşüklüğüne karşılık vital kapasite bozulmamıştır, normal düzeydedir. Bronşial astım reversibi yani zaman zaman düzelen ve bozulan obstruktif ventilasyon bozukluğu gösterir. Solunum fonksiyon test sonuçlarına göre astımın şiddeti ZEV1 / ZVK oranına göre %65-75 hafif, %50-65 orta %35-50 ağır ve %35'in altında çok ağır olarak değerlendirilir. İlaçlara verilen cevap, fonksiyon testleri ile değerlendirildiğinde düzelme oranı % 15-25 ise hafif, %25-50 ise orta, %50 den fazla ise belirgin düzelme olarak değerlendirilir.

Restriktif tip ventilasyon bozukluklarında vital kapasite düşüktür. Bu durum göğüs içi ve dışı basınç olması durumlarında ortaya çıkar. Bunlarda ZVK düşüklüğü yanında ekspiratuar akım değerleri (ZEA ve ZEV1/ZVK) normal veya normale yakındır.

Kombine ventilasyon bozukluğu ilerlemiş durumlarda görülür. Tüm solunum fonksiyon parametrelerinde belirgin bozulma görülür; VK, ZEK, MIV hepsi düşüktür. Özellikle ilerlemiş akciğer fibrozise bu duruma örnek olarak gösterilebilir.

Komplikasyonsuz, hafif astım vakalarında solunum fonksiyon testleri normal sınırlardadır. Çocuklarda spirometre ve pletismografik testler daha güç uygulandığından, bunların yerine radioizotop gaz testi yapılabilir. Özel durumlarda daha ayrıntılı bilgi gerekiyorsa
ventilasyon-perfüzyon indeksleri veya direkt pulmoner şant ölçümleri yapılabilir. Spirometrik çalışmalar (ZEV1, ZEV1/ ZVK, ve PEFR ) daha çok büyük çaplı bronşların hava akımına ait bilgi verir. Ayrıca bu testler astım tedavisi sırasında kullanılan bronkodilatatör ilaçların etkisinin ölçülmesinde ve çocuklarda bronşial astım nöbetlerinin seyrini takip etmekte faydalı olmaktadır. Spesifik allerjenlerle, histamin ve metakolin ile yapılan provokasyon testleri de solunum fonksiyonları ölçülerek yapılmaktadır. Şekil 16 Solunum Fonksiyon Testleri Bronkodilatör öncesi (alt çizgi) ve sonrası (üst çizgi)